5 grudnia

5 grudnia jest 339. dniem w kalendarzu. Do końca roku pozostaje 26 dni. Przeczytaj, co zdarzyło się tego dnia w Polsce i na świecie.

Najlepsze życzenia od "Wiadomości24.pl" dla dzisiejszych solenizantów: Anastazego, Bartłomieja, Edyty, Feliksa, Jana, Juliusza, Kryspina, Krystyny, Mikołaja, Sabiny.

Prognoza pogody:

Polska pozostaje na skraju niżu znad Szetlandów, w strefie ciepłego frontu atmosferycznego. Nad obszar kraju napływa ciepłe i wilgotne powietrze z południowego zachodu.

Ciśnienie w południe w Warszawie 992 hPa i powoli będzie rosło.

We wtorek zachmurzenie duże z większymi przejaśnieniami na południu i wschodzie kraju. Miejscami, przede wszystkim w województwach północnych, opady deszczu. Temp. maks. od 8 st. na krańcach wschodnich do 13 st. na Dolnym Śląsku. Wiatr umiarkowany i dość silny, na północy i zachodzie oraz Pogórzu Karpackim porywisty, w porywach do 20 m/s, południowo-zachodni i południowy.

W nocy w południowo-wschodniej części kraju dość pogodnie i na ogół bez opadów. Poza tym przewaga chmur i od Pomorza po Mazury miejscami niewielki deszcz. Temp. min. od 5 st. na Podkarpaciu do 10 st. na Nizinie Szczecińskiej. Wiatr umiarkowany, chwilami silniejszy, na północy i zachodzie w porywach do 18 m/s, południowo-zachodni i południowy.

W Warszawie zachmurzenie duże z nielicznymi przejaśnieniami i okresami słabe opady deszczu. Temp. maks. 9 st. Wiatr umiarkowany, okresami porywisty, południowy i południowo- zachodni. W nocy dość pogodnie. Temp. min. 7 st. Wiatr na ogół umiarkowany, południowo-zachodni. W środę w dzień dość pogodnie i bez opadów. Temp. maks. 10 st. Wiatr umiarkowany, południowy i południowo-zachodni.

5 grudnia urodzili się:

1443 - Juliusz II, papież (zm. 1513)
1782 - Martin Van Buren, amerykański polityk, prezydent USA (zm. 1862)
1836 - Walery Antoni Wróblewski, polski generał, uczestnik Komuny Paryskiej (zm. 1908)
1839 - George Custer, amerykański generał (zm. 1876)
1867 - Józef Piłsudski, marszałek Polski, mąż stanu, Naczelnik Państwa (zm. 1935)
1879 - Clyde Cessna, amerykański producent samolotów (zm. 1954)
1890 - Fritz Lang, austriacki reżyser filmowy (zm. 1976)
1899 - Sonny Boy Williamson II, amerykański muzyk bluesowy (zm. 1965)
1901 - Walt Disney, amerykański reżyser i producent filmowy (zm. 1966)
1901 - Werner Karl Heisenberg, niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1976)
1911 - Władysław Szpilman, polski kompozytor, pianista i dyrygent (zm. 2000)
1914 - Stanisław Dygat, polski prozaik i felietonista (zm. 1978)
1914 - Hans Hellmut Kirst, niemiecki pisarz (zm. 1989)
1921 - Marian Łącz, polski aktor i piłkarz (zm. 1984)
1925 - Anastasio Somoza, dyktator Nikaragui (zm. 1980)
1925 - Anna Świderkówna, polska historyk literatury, papirolog, biblistka
1927 - Rama IX, król Tajlandii
1928 - Barbara Krafftówna, polska aktorka
1929 - Stanisław Bareja, polski reżyser (zm. 1987)
1932 - Sheldon Lee Glashow, amerykański fizyk
1935 - Little Richard, amerykański piosenkarz i pianista
1938 - J.J. Cale, amerykański wokalista
1945 - Mosze Kacaw, polityk izraelski, prezydent Izraela
1946 - Jose Carreras, hiszpański tenor
1946 - Mikołaj Grabowski, polski aktor, reżyser teatralny
1946 - Tadeusz Sławek, polski poeta, tłumacz, eseista, literuturoznawca, wykładowca uniwersytecki
1956 - Krystian Zimerman, polski pianista
1962 - José Cura, argentyński tenor
1966 - Patricia Kaas, francuska piosenkarka

5 grudnia zmarli:

1025 - Bazyli II Bułgarobójca, cesarz bizantyjski (ur. 938)
1560 - Franciszek II Walezjusz, król Francji (ur. 1544)
1791 - Wolfgang Amadeusz Mozart, austriacki kompozytor (ur. 1756)
1870 - Aleksander Dumas (ojciec), francuski pisarz (ur. 1802)
1913 - Jan Sten, polski chemik, krytyk literacki, poeta, nowelista i tłumacz (ur. 1871)
1925 - Władysław Reymont, polski pisarz (ur. 1867), laureat Nagrody Nobla.
1926 - Claude Monet, francuski malarz impresjonista (ur. 1840)
1947 - William Thomas, amerykański socjolog (ur. 1863)
1950 - Sri Aurobindo, indyjski filozof (ur. 1872)
1951 - Abanindranath Tagore, hinduski pisarz (ur. 1871)
1965 - Joseph Erlanger, amerykański fizjolog, laureat Nagrody Nobla (ur. 1874)
1973 - Robert Watson-Watt, szkocki inżynier, wynalazca radaru (ur. 1892)
1977 - Roland Kirk, amerykański saksofonista jazzowy (ur. 1936)
1983 - Robert Aldrich, amerykański reżyser filmowy (ur. 1918)
1988 - Teodor Parnicki, polski pisarz (ur. 1908)

Wybrane wydarzenia ważne dla Polski:

1830 - Generał Józef Chłopicki został ogłoszony dyktatorem powstania listopadowego.
1933 - Odbył się pierwszy lot polskiego samolotu RWD-9.
1953 - Pułkownik Józef Światło poprosił o azyl w Berlinie Zachodnim. (właściwie Izaak Fleischfarb, ur. 1 stycznia 1915 r. w Medynie koło Zbaraża, zm. w 1975 r.) – wysoki funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, m.in. wicedyrektor Departamentu X MBP. Obawiając się czystek po aresztowaniu Ławrientija Berii w 1953 roku, uciekł na Zachód podczas podróży służbowej do Berlina Wschodniego. Amerykańskie władze przewiozły go z Berlina do Frankfurtu, skąd odleciał specjalnym samolotem do Stanów Zjednoczonych, do Waszyngtonu, gdzie rozpoczął nowe życie. Występował w audycjach Radia Wolna Europa pt. Za kulisami partii i bezpieki, a jego wystąpienia oraz zrzucane od lutego 1955 roku za pomocą balonów 40-stronicowe ulotki pod tym samym tytułem doprowadziły do głębokich zmian w bezpiece i likwidacji MBP.
1975 - W Warszawie oddano do użytku Dworzec Centralny Polskich Kolei Państwowych.
1975 - 59 intelektualistów wysłało list do władz przeciwko zmianom w konstytucji PRL. Znany także jako Memoriał 59) - podpisywany na przełomie 1975/1976 list otwarty 66 (początkowo 59, stąd nazwa) intelektualistów polskich, którego sygnatariusze protestowali przeciwko zmianom w Konstytucji PRL, zwłaszcza wpisaniu do niej kierowniczej roli PZPR i wieczystego sojuszu z ZSRR.
1992 - Powstała pierwsza ogólnopolska telewizja prywatna Polsat.

Wydarzenia na świecie:

1492 - Krzysztof Kolumb dotarł do Haiti.
1757 - Fryderyk II pokonał pod Lutynią (Leuthen) wojska austriackie i zmusił je do ewakuacji ze Śląska.
1798 - bitwa pod Hasselt
1906 - Feliksa Kozłowska została jako pierwsza kobieta w historii chrześcijaństwa imiennie ekskomunikowana. Założycielka i duchowa opiekunka mariawityzmu, początkowo wewnątrzkościelnego ruchu reformatorskiego, a od 1906 niezależnego od Rzymu Kościoła.
1933 - Zniesiono prohibicję w Stanach Zjednoczonych.
1965 - Zostało ogłoszone orędzie 42 biskupów niemieckich jako odpowiedź na list polskich biskupów.
1990 - Salman Rushdie został skazany na karę śmierci. Brytyjski pisarz i eseista hinduskiego pochodzenia, specjalizujący się w tematach związanych z Subkontynentem Indyjskim. Jego najsłynniejszą powieścią są Szatańskie wersety, wzorowane po części na powieści Bułhakowa Mistrz i Małgorzata. Książka, podejmująca problematykę początków islamu spotkała się z niezwykłą wrogością w krajach muzułmańskich. Rushdie został wyklęty przez wyznawców tej religii, a jego książki płonęły na stosach. Po oficjalnym ogłoszeniu przez ajatollaha Chomeiniego fatwy przeciwko niemu, nakazującej każdemu wiernemu muzułmaninowi zabicie go, musi żyć w ukryciu pod stałą ochroną policji.
(Na podstawie: Wikipedia i PAP)