W czwartek 31 sierpnia 1939 roku niektórzy mieszkańcy Śląska Cieszyńskiego po raz ostatni wyszli ze swojego pokoju, po raz ostatni oglądali w kinie film, po raz ostatni tańczyli tango z ukochaną osobą. Bo następnego dnia już nic nie miało być takie, jak przedtem. Ale oni jeszcze o tym nie wiedzieli.
W taki sposób Książnica Cieszyńska wraz z Kongresem Polaków w Republice Czeskiej zaprasza na obchody 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
- Postanowiliśmy przybliżyć atmosferę tamtego ostatniego dnia wolności poprzez wystawę, projekcję filmową i wspólną zabawę przy muzyce z lat trzydziestych - wyjaśnia Jarosław Drużycki, koordynator polskiej części projektu "Pamięć nocy - pamięć dni. 1939-1945. Śląsk Cieszyński pod niemiecką okupacją i po sowieckim wyzwoleniu".
Projekt ma na celu propagowanie, promowanie i pogłębianie wiedzy na temat okupacji niemieckiej oraz okresu po zakończeniu działań wojennych i wynikających stąd odczuwalnych do dziś konsekwencjach dla regionu Śląska Cieszyńskiego.
- W przypadku przyznania funduszy planujemy przeprowadzić po obu brzegach Olzy cykl wykładów historyków polskich i czeskich na temat okupacji Śląska Cieszyńskiego i sytuacji powojennej oraz spotkania ze świadkami tamtych wydarzeń oraz warsztaty "historii mówionej" dla młodzieży. Ukoronowaniem tych działań byłaby publikacja książkowa i płyta audio - informuje Jarosław Drużycki. Ponadto planowana jest historyczna gra miejska szlakiem miejsc związanych z okupacją w Cieszynie i Czeskim Cieszynie.
Wydarzenie, jakim jest "Ostatni dzień wolności" będzie miało miejsce w Cieszynie w niedzielę. O godz. 15.30 rozpocznie się wernisaż wystawy "Pokój. 1939" (Śląski Zamek Sztuki i Przedsiębiorczości), o godz. 16.30 zaplanowano projekcję westernu, tego samego, który w sierpniu 1939 roku był wyświetlany w cieszyńskich kinach (kino "Piast"). Z kolei o 19. rozpocznie się zabawa taneczna przy muzyce z lat 30. (Park Sikory w Czeskim Cieszynie).
Z kolei 1 września, we wtorek, o 14.00 w Książnicy Cieszyńskiej rozpocznie się wernisaż wystawy "2071 okupacyjnych nocy".
O ile we wtorek cała Polska będzie obchodzić rocznicę wybuchu II wojny światowej 1 września, o tyle na Zaolziu, uroczyste obchody odbyły się w środę. Bo 70. lat temu, 26 sierpnia 1939 roku niemiecka grupa dywersyjna zaatakowała Mosty koło Jabłonkowa, gdzie miała za zadanie zająć stację kolejową, opanować tunel kolejowy na Przełęczy Jabłonkowskiej i utrzymać go do czasu nadejścia regularnego wojska.
- Hitler planował atak na Polskę 26 sierpnia, ale w ostatniej chwili data napaści została zmieniona na 1 września. To tajemnicza sprawa, ale ten rozkaz nie dotarł do grupy dywersyjnej na Zaolziu, która zaatakowała dworzec kolejowy w Mostach. Dywersanci byli w szoku, że nie mieli wsparcia Wehrmachtu - wyjaśnia Drużycki.
Grupę dywersyjną tworzyli Niemcy oraz mieszkańcy Jabłonkowa sympatyzujący z III Rzeszą bądź pochodzenia niemieckiego. Natarli od strony Słowacji, która była już w rękach hitlerowców.
- Ci ludzie byli wyszkoleni przez oficera Abwehry Albrechta Herznera - podkreśla Drużycki.
Bojówka zajęła niewielką stację kolejową w Mostach, ale dywersanci nie wiedzieli, że znajduje się w niej miejsce łączności. Pracująca w niej kobieta zawiadomiła polskich żołnierzy, którzy ostrzelali dywersantów i uniemożliwili im zdobycie tunelu. Gdy akcja dywersyjna zakończyła się fiaskiem, przedstawiciele stacjonującego przy granicy niemieckiego wojska... przeprosili Polaków za incydent.
Patronat honorowy nad obchodami w Mostach sprawowali ambasador RP w Pradze Jan Pastwa oraz ambasadora RC w Warszawie Jan Sechter.
Danuta Stenka jest za stara do roli?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
