Co szkodzi centralnemu narządowi naszego układu krążenia

• Palenie papierosów
Nikotyna jest wrogiem naczyń wieńcowych. Działa toksycznie na ich ściany, przyspiesza zmiany miażdżycowe i utrudnia swobodny przepływ krwi. Pod wpływem nikotyny naczynia tracą swoją naturalną kurczliwość i coraz bardziej się zwężają. Krew staje się lepka, przez co zwiększa się ryzyko powstawania zakrzepów. Jeśli swoją drożność stracą tętnice serca, mamy do czynienia z chorobą niedokrwienną tego narządu, tzw. wieńcówką, która często kończy się zawałem. Zwężenie tętnic szyjnych i mózgowych może doprowadzić do utraty przytomności, a w konsekwencji do udaru mózgu. Jeśli niedrożne są naczynia obwodowe doprowadzające krew m.in. do nóg, dochodzi do niedokrwienia, którego konsekwencją może być amputacja.

• Otyłość
Znacznie zwiększa ryzyko rozwoju choroby wieńcowej. Aż u ok. 40 procent osób otyłych lekarze stwierdzają zmiany miażdżycowe w tętnicach.

• Nadciśnienie
Wysokie ciśnienie tętnicze krwi zwiększa ryzyko choroby wieńcowej i udaru mózgu. Osoby cierpiące na nadciśnienie powinny ściśle przestrzegać zaleceń lekarza: regularnie zażywać leki obniżające ciśnienie, ograniczyć do niezbędnego minimum ilość soli dodawanej do potraw, zwiększyć aktywność fizyczną i pozbyć się nadwagi. Optymalne ciśnienie u zdrowego, dorosłego człowieka powinno wynosić 120/80 mmHg.

• Wysoki poziom cholesterolu
Nadmiar cholesterolu odkłada się na ścianach naczyń wieńcowych i przyczynia się do rozwoju miażdżycy, głównej przyczyny zawału serca. Szczególnie szkodliwy jest tzw. zły cholesterol, oznaczany symbolem LDL. To on odpowiada za powstawanie zwężeń w naczyniach wieńcowych. Wędrując z wątroby do krwiobiegu odkłada się w ich ścianach tworząc blaszki miażdżycowe, które z czasem zamykają światło naczyń. Powodują, że stają się one niedrożne. Jeśli do zmian miażdżycowych dojdzie w tętnicy wieńcowej zaopatrującej serce w tlen, dochodzi do niedotlenienia mięśnia sercowego. W przypadku, gdy tętnica jest już zatkana, serce zostaje pozbawione dopływu tlenu i dochodzi do zawału.
Prawidłowe stężenie cholesterolu we krwi powinno wynosić:
– cholesterol całkowity – poniżej 200 mg/dl,
– cholesterol LDL – poniżej 135 mg/dl,
– cholesterol HDL (tzw. dobry cholesterol) – powyżej 35 mg/dl.

• Nieprawidłowa dieta
Trzeba się wystrzegać tłustych, mocno solonych i mocno słodzonych potraw. Sól można zastąpić z powodzeniem przyprawami ziołowymi,
masło margaryną, a śmietanę jogurtem naturalnym. Należy również unikać wędzonych
i konserwowanych mięs i wędlin. Kardiolodzy polecają dietę śródziemnomorską (przeczytasz o niej na str. 16).

• Stres
Do niedawna winą za zawały serca obarczano przede wszystkim cholesterol. Dziś wiadomo już, że równie niebezpieczny jest silny stres. Pod jego wpływem naczynia zwężają się, co utrudnia przepływ krwi. Może również spowodować oderwanie się od ściany naczynia blaszki miażdżycowej, co prowadzi do zawału. W silnym stresie podnosi się ciśnienie krwi, zwiększa częstotliwość skurczów serca, a wątroba jest pobudzana do zwiększonej produkcji cholesterolu.

• Brak aktywności fizycznej
Zażywanie ruchu na świeżym powietrzu, uprawianie sportu odpowiedniego do wieku i stanu zdrowia, długie spacery z rodziną – to wszystko sprawia, że serce bije miarowo i przez długie lata pozostaje w dobrej kondycji.