Implant czy proteza? Dwa sposoby na piękny uśmiech

Utrata nawet jednego zęba może mieć poważne konsekwencje, z których większość z nas nie zdaje sobie sprawy. Często bagatelizuje się brak trzonowca, gdyż na pierwszy rzut oka nie wpływa to na zmianę w fizjonomii i nie jest szczególnie widoczne podczas mówienia. „Pozostawienie nieuzupełnionego braku zęba może przyczynić się do powstania nieodwracalnych zmian polegających na przesunięciach zębów sąsiednich i przeciwstawnych, co może doprowadzić w skrajnych przypadkach do konieczności ich usunięcia” – tłumaczy doktor Jacek Ząbkowski. Z czasem pojawiają się problemy ze zgryzem. Możemy zaobserwować także zmiany w rysach twarzy, jak np. dodatkowe zmarszczki mimiczne oraz widoczne zaburzenie w proporcji i profilu warg, co w konsekwencji będzie prowadzić do szybszego efektu starzenia się twarzy. „Braki w uzębieniu przyczyniają się ponadto do znacznego obciążenia mięśni twarzy, co może skutkować powstaniem wad wymowy czy opadaniem kącików ust. Poza tym warto pamiętać, że mogą one prowadzić do rozwoju poważnych zaburzeń gastrycznych oraz innych chorób na tle
pokarmowym” – dodaje stomatolog.
Ze względu na sposób umocowania protez w jamie ustnej wszystkie uzupełnienia protetyczne możemy podzielić na stałe (najczęściej cementowane lub przykręcane), jak korony czy mosty, oraz uzupełnienia zdejmowane, tzw. ruchome, do których możemy zaliczyć protezy osiadające częściowe i całkowite, a także protezy szkieletowe.

Protezy zdejmowane – najbardziej popularne rozwiązania

Protezy wyjmowane, czyli ruchome, uzupełniające braki uzębienia – należą do najbardziej popularnych rozwiązań stosowanych w przypadku utraty kilku lub wszystkich zębów. Są stosunkowo tanie i dzięki temu powszechnie dostępne. W zależności od wykorzystanego materiału, dobrze wykonana proteza odtwarzająca niewiele braków na pierwszy rzut oka może być nawet niewidoczna, wymaga jednak zdejmowania i oczyszczania po każdym posiłku. Jest więc dla pacjenta niekomfortowa. Protezy osiadające sprzyjają ponadto powolnemu, stopniowemu zanikowi kośćca wyrostka zębodołowego. Są częstą przyczyną urazów i odleżyn błony śluzowej jamy ustnej.

Mosty – stałe uzupełnienie protetyczne

Innym rozwiązaniem jest most, który składa się z przęsła mostu (odtwarzającego brakujące zęby) oraz elementu nośnego, którym są najczęściej korony protetyczne. Założenie mostu wymaga minimum dwóch, a najczęściej trzech wizyt. W trakcie pierwszego spotkania dentysta przygotowuje filary protetyczne, którymi są często żywe oszlifowane zęby, bądź zacementowane do kanałów korzeniowych wkłady koronowo-korzeniowe. Wkłady najczęściej wykonywane są ze stopów metali (stopy złota, stopy srebro-palladowe, stal dentystyczna) bądź z włókna szklanego. Po prawidłowym przygotowaniu filarów protetycznych pobiera się specjalny wycisk dwuwarstwowy, precyzyjnymi masami wyciskowymi i rejestruje relacje zgryzowe za pomocą kęsków zwarciowych lub wzorników zwarciowych. Na drugiej wizycie najczęściej przystępuje się do przymiarki podbudowy metalowej bądź kosmetycznej przyszłego mostu. Po dokonaniu niezbędnych korekt podbudowy mostu, praca wraca do laboratorium protetycznego, gdzie jest najczęściej pokrywana tworzywem ceramicznym, bądź kompozytowym (tzw. olicowanie). Dopiero na następnej wizycie gotowy most jest ostatecznie dopasowywany i cementowany na zębach filarowych w jamie ustnej. Olbrzymią zaletą mostów, tak jak i wszystkich uzupełnień stałych (korony, wkłady koronowe), jest wygoda użytkowania, choć pacjenci ze szczególną starannością muszą czyścić wszystkie powierzchnie mostu (również te od strony dośluzówkowej). Do niewątpliwych zalet mostów należy także wymienić stosunkowo krótki czas wykonania oraz bardzo dobre efekty kosmetyczne, zwłaszcza mostów bez podbudowy metalowej, wykonywanych w nowoczesnej technologii CAD/CAM (projektowanie i wykonawstwo komputerowe).

Implant – zaawansowana technologia

„Implant to śruba wykonana z tytanu bądź stopów tytanu, którą wkręca się w kość wyrostka zębodołowego szczęki czy żuchwy w celu odbudowy pojedynczego zęba lub kilku zębów. Do implantów przykręcane są specjalne elementy służące do zamontowania na nich zarówno koron, mostów, jak i rozległych protez ruchomych zwane łącznikami” – mówi doktor Ząbkowski z Oddziału Promenada ENEL-MED. Pierwsze implanty śródkostne zostały wprowadzone do kości szczęki i żuchwy już na początku lat 70-tych XX wieku. Od tamtego czasu nieustannie trwają prace badawcze mające na celu poprawę łączenia implantu z tkanką kostną, czyli tzw. osteointegrację. Obecnie procent powodzeń prac na implantach jest bardzo wysoki i sięga 96%. „Główną zaletą uzupełnień implantoprotetycznych jest fakt, że lekarz protetyk nie jest zmuszony do szlifowania często żywych, niezniszczonych zębów filarowych, ani ich nadmiernego obciążania, a tym samym zabezpiecza przed ewentualnym uszkodzeniem zęby sąsiadujące z lukami poekstrakcyjnymi” – dodaje stomatolog. Przed zabiegiem implantacji chirurg stomatologiczny zleca wykonanie kilku badań, między innymi zdjęcie pantomograficzne, a nierzadko tomografię komputerową danego odcinka szczęki bądź żuchwy. Badania te są niezbędne do oceny szerokości i wysokości danego odcinka kości wyrostka zębodołowego warunkującego wybór odpowiedniej wielkości implantu. Wszczepienie pojedynczego implantu odbywa się w znieczuleniu miejscowym i trwa mniej więcej od 30 do 60 minut. Okres osteointegracji dla implantów wprowadzonych do szczęki wynosi od 4 do 6 miesięcy, zaś dla implantów wprowadzonych do kości żuchwy od 3 do 4 miesięcy. Znane są techniki natychmiastowego obciążania wprowadzonych implantów, ale metody te obarczone są większym ryzykiem utraty implantu i powinno się je zastosować tylko w pewnych określonych sytuacjach klinicznych. Prawidłowo wykonany zabieg implantacji jest dobrze tolerowany i u większości pacjentów nie wywołuje poważniejszych dolegliwości bólowych. Po implantacji najczęściej pacjentom podaje się antybiotyki i zaleca stosowanie zimnych okładów. Jeśli warunki podłoża kostnego nie są korzystne do wprowadzenia implantów często konieczne jest wykonanie, tzw. zabiegów przedimplantacyjnych do których możemy zaliczyć, np. augmentację, czyli zabieg odbudowy tkanki kostnej, czy sinus lift, czyli zabieg podniesienia dna zatoki szczękowej.

Atuty implantów to:

1.Brak konieczności szlifowania i naruszania struktury zębów własnych pacjenta.
2.Implantacja pozwala na uzupełnienie zarówno pojedynczego zęba, braków międzyzębowych oraz braków skrzydłowych w łuku zębowym.
3.W przypadku utraty wszystkich zębów przez pacjenta, na implantach można zainstalować protezy całkowite. Noszą one wówczas nazwę protez nakładowych. Do ich wykonania niezbędne jest wszczepienie przynajmniej dwóch implantów w szczęce bądź w żuchwie. Wprowadzenie czterech implantów do kości szczęki pozwala zdecydowanie ograniczyć zakres płyty protezy, w związku z tym może ona obejmować tylko obszar wyrostka zębodołowego szczęki bez konieczności włączania w jej zasięg podniebienia. Tak wykonana proteza jest zdecydowanie bardziej wygodna dla pacjenta, co znacząco poprawia jego komfort życia.
4.Możliwość wymiany nadbudowy na wszczepionych implantach w przypadku jej ewentualnego zużycia po bardzo długim czasie użytkowania.

Przeciwwskazaniami do wprowadzania implantów są: osteoporoza, zaburzenia krzepnięcia krwi, nieustabilizowana cukrzyca, AIDS, alkoholizm, nałogowe palenie papierosów w dużych ilościach, ciąża, wiek poniżej 18. roku życia (nie zakończony rozwój kości szczęki i żuchwy) czy przebycie transplantacji.

Pamiętaj o pielęgnacji!

Niezależnie od zastosowanego rozwiązania, niezwykle istotną rolę odgrywa higiena jamy ustnej i wykonanych uzupełnień protetycznych. Oprócz obowiązkowego szczotkowania zębów i protez konieczne jest stosowanie środków wspomagających jak nici dentystycznych, wykałaczki, szczoteczki międzyzębowe, szczoteczki do czyszczenia pod przęsłami mostów czy wodnych irygacji ustnych. Obowiązkowo pacjenci ci powinni zgłaszać się na systematyczne wizyty kontrolne co pół roku.

Należy pamiętać, że uzupełnione braki zębowe to warunek prawidłowej kondycji stawu skroniowo-żuchwowego i mięśni twarzoczaszki. To również podstawa prawidłowego rozdrabniania pokarmów, co wpływa na stan zdrowia układu pokarmowego i całego organizmu.

Konsultacja eksperta:
Lek. stom. Jacek Ząbkowski - Absolwent Wydziału Stomatologii Akademii Medycznej w Łodzi. Posiada specjalizację w zakresie stomatologii ogólnej, stomatologii zachowawczej oraz protetyki stomatologicznej. Dotychczasowe doświadczenie zdobył w Poklinice CSK WAM w Warszawie przy ul. Koszykowej 78 oraz w Mazowieckim Centrum Stomatologii w Warszawie przy ul. Nowy Zjazd 1. Członek Stowarzyszenia Polskich Lekarzy Stomatologów.