Jak rozpoznać zabójcę

Muchomor sromotnikowy - truciciel numer 1: To najsilniejszy trujący grzyb w Europie. Jest przyczyną około 80-90 proc. wszystkich zatruć śmiertelnych grzybami w Polsce, także w naszym regionie. Na południu naszego kraju występuje od czerwca do listopada, w tym roku pojawił się licznie - podobnie jak inne grzyby - dopiero w drugiej połowie sierpnia.

Najważniejsze cechy rozpoznawcze: parasolowaty kształt dojrzałych okazów, zielonkawa barwa kapelusza, trzon zgrubiały u nasady z dużą białą pochwą oraz dużym falbanowatym kołnierzykiem w jego górnej części. Jego siedliskiem są drzewostany liściaste. Bardzo młode owocniki mają postać niewielkich białych jaj.

Kapelusz jest najpierw półkulisty i cały pokryty białą powłoczką, później dzwonkowaty, na koniec płaski. Skórka kapelusza zielonkawa, łatwo zdzierająca się. Na kapeluszu resztki białej osłonki, dość łatwo odpadające. Blaszki białe, gęsto ułożone, wąskie, nie przyrośnięte do trzonu. Trzon cienki, kruchy, wysmukły, w górze nieco zwężający się, barwy białej, często pokryty zygzakowato zielonawymi plamami. U góry trzonu duży, biały, zwisający w dół kołnierzyk. Trzon przechodzący w bulwiastą podstawę otoczoną dużą pochwą stanowiącą pozostałość powłoczki otaczającej w całości młodociane, jajokształtne owocniki. Smak świeżych okazów łagodny, bez zapachu.

Ostrzeżenie! Objawy zatrucia występują bardzo późno, często dopiero na drugi dzień po spożyciu potrawy z muchomorów sromotnikowych. Wystarczy tylko jeden owocnik muchomora sromotnikowego, aby trująca stała się potrawa przyrządzona z dobrych grzybów jadalnych.

Na dobrą sprawę muchomor sromotnikowy jest stosunkowo łatwy do rozpoznania. Schematyczny rysunek pokazuje wyraźne różnice w cechach diagnostycznych, które naprawdę warto zapamiętać. Przede wszystkim muchomor posiada trzon osadzony w pochwie, jakich nie mają blado ubarwione pieczarki (2), gołąbki (3) i gąski zielonki (4).

Ma też pierścień - wyraźny i nieprzesuwalny; pierścień posiadają także pieczarki - tutaj cechą diagnostyczną jest kolor blaszek - zawsze białych u muchomora, natomiast różowiejących i brunatniejących, na koniec czerniejących u pieczarek. Surojadki (gołąbki) i gąski nie mają ani pochwy, ani żadnego pierścienia na trzonie!