Jedzenie kompulsywne – jak zapanować nad apetytem?

Wraz z pokarmem dostarczamy swojemu organizmowi niezbędnych mu składników odżywczych. Jedząc zdrowe produkty w odpowiednich ilościach, zapewniamy sobie sprawne funkcjonowanie poszczególnych narządów i szczupłą sylwetkę. Niestety, nie każdy potrafi zachować umiar w jedzeniu. Dla niektórych osób przerwanie posiłku po pojawieniu się uczucia sytości to nie lada wyzwanie. Utrata kontroli nad ilością spożywanych pokarmów jest określana mianem jedzenia kompulsywnego. Osoby dotknięte tym zaburzeniem pochłaniają ogromne ilości różnorodnych produktów spożywczych – w trakcie jednej „uczty” potrafią opróżnić całą lodówkę.

Jak rozpoznać jedzenie kompulsywne?

Niemal każdy z nas miewa chwile, w których smaczne jedzenie wydaje się najlepszym rozwiązaniem wszystkich kłopotów. Po słodkie i kaloryczne produkty sięgamy najczęściej wtedy, gdy potrzebujemy szybkiej poprawy nastroju – nawet jeśli zjadamy więcej niż zwykle, nie oznacza to, że mamy problem z jedzeniem kompulsywnym. O obecności tego zaburzenia świadczą inne objawy:

- jedzenie w samotności;

- brak kontroli nad jedzeniem (zbyt duże ilości pokarmów, jedzenie niepasujących do siebie produktów jeden po drugim);

- zbyt szybkie tempo spożywania posiłków;

- sięganie po żywność mimo braku uczucia głodu;

- kontynuowanie jedzenia mimo uczucia przepełnienia w żołądku;

- poczucie winy i uczucie obrzydzenia do siebie samego po napadzie obżarstwa;

- upodobanie do kalorycznych produktów (tłuste mięso, majonez, żółty ser, czekolada itp.);

- uczucie zmęczenia i brak energii;

- stopniowy wzrost masy ciała.

Im częściej zdarzają się napady obżarstwa, tym większy jest wzrost wagi, a co za tym idzie – niezadowolenie z własnego wyglądu. Osoby dotknięte problemem jedzenia kompulsywnego nierzadko są w złym stanie psychicznym. Często mają trudności z mówieniem o emocjach, kontrolowaniem swoich zachowań i nadużywaniem alkoholu.

Skąd biorą się napady obżarstwa?

Zaburzenia odżywiania mają zwykle złożoną etiologię, a jedzenie kompulsywne nie jest bynajmniej wyjątkiem od reguły. Chorobliwe objadanie się ma wiele przyczyn, jedną z nich jest brak umiejętności radzenia sobie z trudnymi emocjami. Osoby, które w sytuacjach kryzysowych nie potrafią odzyskać spokoju, instynktownie szukają pocieszenia w jedzeniu. Pokarm to także (pozorny) sprzymierzeniec osób samotnych i odczuwających pustkę emocjonalną.

Ataki chorobliwego obżarstwa stanowią realne zagrożenie dla zdrowia – jeśli regularne napady jedzenia kompulsywnego przeplatają się z restrykcyjną dietą odchudzającą, równowaga w ciele człowieka zostaje zaburzona. Tempo przemiany materii drastycznie maleje (organizm przygotowuje się w ten sposób na „chude czasy”), a nadmiar kalorii szybko odkłada się pod postacią tkanki tłuszczowej.

Kontroluj apetyt!

Jedzenie kompulsywne w zaawansowanej postaci wymaga leczenia w formie psychoterapii. Pacjent ma możliwość dotarcia do źródeł problemu i rozwiązania go w taki sposób, by odzyskać kontrolę nad swoim apetytem. Jeśli zaburzenie jest jeszcze na wczesnym etapie rozwoju, warto spróbować zahamować je we własnym zakresie. Jak to zrobić?
Jeśli coraz częściej zauważasz u siebie objawy świadczące o niezdrowym stosunku do jedzenia, zacznij prowadzić dziennik żywieniowy. Notuj wszystko, co jesz, a także swoje uczucia w danym dniu. Po dwóch-trzech tygodniach przeanalizuj, w jakich sytuacjach tracisz kontrolę nad jedzeniem.
Jeżeli zaobserwujesz konkretne niekorzystne wzorce swoich zachowań, zastanów się, jak je zmienić. Jeśli przejadasz się w trakcie nieobecności partnera, poszukaj sobie zajęcia – umów się ze znajomymi na spotkanie, pójdź na spacer, wypełnij swój czas. Gdy napad obżarstwa ma miejsce po wizycie u toksycznych rodziców lub teściów, zrób przerwę od wspólnych spotkań i przemyśl, jak poprawić wasze relacje.
Usuń z lodówki zapasy – przechowuj w niej tylko tyle żywności, ile potrzebujesz z dnia na dzień.
Gdy czujesz głód, wstrzymaj się z zakupami spożywczymi. Wróć do domu, zjedz zdrowy posiłek i dopiero wtedy pójdź do sklepu. Ucz się kontrolować swoje impulsy.

Jedzenie kompulsywne to złożony problem. Nie oznacza to jednak, że osoby zmagające się z napadami chorobliwego obżarstwa są pozostawione same sobie. Jeśli próby zapanowania nad apetytem nie przynoszą efektu, warto poszukać profesjonalnej pomocy.