Masz problem z częstymi obrzękami? Zobacz, co mogą sygnalizować

Obrzęk kończyn dolnych może być wynikiem spożycia dużej ilości słonych produktów lub beztroskiego przyprawiania potraw solą. Jeśli jednak nogi są często „opuchnięte” mimo stosowania prawidłowej diety, warto zastanowić się, jakie czynniki odpowiadają za ten stan, zwłaszcza że przyczyny obrzęków mogą być poważne.

Skąd biorą się obrzęki kończyn dolnych?

Błędy żywieniowe, nadmierna podaż alkoholu i spożywanie zbyt małej ilości wody to tylko niektóre z przyczyn obrzęków. U kobiet przypadłość ta może mieć związek także z przyjmowaniem antykoncepcji doustnej lub ze zmianami hormonalnymi w przebiegu cyklu miesiączkowego (zatrzymanie wody w organizmie tuż przed okresem). Do wystąpienia obrzęków mogą przyczynić się również leki przeciwzapalne.

Co konkretnie powoduje obrzęki? Jak wyjaśnia lekarz Krzysztof Gryga, internista, „przyczyną obrzęków kończyn dolnych jest wzrost ciśnienia hydrostatycznego w naczyniach żylnych, co powoduje przesiąkanie z nich płynu do otaczających je tkanek, które stają się «obrzmiałe», «spuchnięte». Najczęstszą przyczyną obrzęków w tej lokalizacji jest pojawiająca się w miarę upływu lat niewydolność żylna kończyn dolnych – na skutek zachodzących naturalnych zmian degeneracyjnych ścian naczyń oraz upośledzenia czynności zastawek żylnych, krew napotyka na coraz większy opór i trudniej jest jej przepłynąć w kierunku serca”.

Jak rozpoznać obrzęk wywołany niewydolnością żylną? „Charakterystyczną cechą takich obrzęków jest ich narastanie w ciągu dnia” ‒ tłumaczy lekarz. „Rano, po odpoczynku nocnym, kończyny dolne najczęściej są wolne od obrzęków, natomiast nasilają się one stopniowo w ciągu dnia, osiągając swoje apogeum przed położeniem się spać. Ich występowaniu sprzyja spędzanie dużej ilości czasu w wymuszonej, nieruchomej pozycji – wielogodzinna praca w pozycji siedzącej lub stojącej. Obserwuje się, że objawy te występują coraz częściej u młodych osób, co jest konsekwencją rozwoju cywilizacyjnego – np. wielogodzinna praca «przed komputerem» w pozycji siedzącej, brak aktywności ruchowej w czasie wolnym od pracy”. Aby przeciwdziałać obrzękom, konieczne jest więc zwiększenie stopnia aktywności fizycznej – dla zdrowia naczyń krwionośnych korzystne są nawet mało intensywne ćwiczenia, takie jak spacer lub pływanie.

„Drugą najczęstszą przyczyną występowania obrzęków kończyn dolnych jest niewydolność serca – kiedy to na skutek choroby niedokrwiennej serca (np. po przebytym zawale serca) mięsień sercowy kurczy się na tyle słabo, że «nie nadąża» odbierać napływającej krwi z obwodowych części ciała. W tym przypadku zmienność dobowa nasilenia obrzęków nie jest tak wyraźna, chyba że towarzyszy jej równolegle niewydolność żylna kończyn dolnych” ‒ dodaje internista.

Jak zapobiegać obrzękom nóg?

Systematyczna aktywność ruchowa i unikanie długotrwałego siedzenia w bezruchu to pierwszy krok do poprawy stanu naczyń krwionośnych w kończynach dolnych. Warto zadbać również o prawidłową dietę, bogatą w płyny, zielone warzywa i białko. Z jadłospisu należy wyeliminować żywność wysokoprzetworzoną (paluszki solone, zupy w proszku, konserwy) i wyraźnie zmniejszyć podaż soli. W razie potrzeby można stosować maści uszczelniające naczynia krwionośne oraz rajstopy przeciwuciskowe, które poprawiają krążenie w kończynach dolnych.

Obrzęk nóg może przytrafić się każdemu z nas, ale jeśli przypadłość ta towarzyszy nam często, nie miejmy złudzeń – to nie przypadek. Ustalenie konkretnej przyczyny obrzęków i przeciwdziałanie im na różnych płaszczyznach to najlepszy sposób na poprawę stanu naczyń krwionośnych i wyglądu nóg.