Metro na Targówku? Tunel był już 60 lat temu. Potem leżały tam wina [ZDJĘCIA]

Metro miało pokazywać potęgę Warszawy. Zaraz po odzyskaniu przez kraj niepodległości, w stolicy planowano budowę kolei podmiejskiej. W latach 20. istniała nawet Komisja do Budowy Kolei Podziemnej, która wytyczyła dwie trasy: z północy na południe (od Muranowa do pl. Unii Lubelskiej), oraz ze wschodu na zachód (z Woli na Pragę przez Wisłę). Plany przerwał kryzys, a potem wojna.

Komunistyczne marzenie
Gdy tylko Warszawa pozbierała się po zniszczeniach wojennych, włodarzom zamarzyło się metro. W tym celu powołano nawet specjalną spółkę. Właśnie w tym czasie na Targówku Fabrycznym powstawały budowle oznaczone numerem W-4, które miały służyć jako stacja techniczno-postojowa dla pociągów. Zarząd Transportu Miejskiego przedstawił nieudane początki stołecznego metra w swoim biuletynie.

„1 stycznia 1951 roku Biuro Projektów Szybkiej Kolei Miejskiej zostało przekształcone w przedsiębiorstwo Metroprojekt, do którego skierowano specjalistów z całego kraju i w czerwcu 1951 roku ruszyła budowa. Rozpoczęto ją od kopania 17 szybów, z których najgłębsze schodziły nawet 60 metrów poniżej poziomu warszawskich ulic. To z nich górnicy mieli rozpoczynać drążenie tuneli i stacji” - czytamy.

Wzorowano się oczywiście na metrze moskiewskim. Ze względu na napiętą sytuację polityczną, tunele miały pełnić również rolę schronów dla ludności cywilnej. W latach 50. rozpoczęła się także budowa istniejącego do dzisiaj fragmentu na Targówku.

Zobacz też: Korki w Warszawie jednymi z najbardziej uciążliwych na świecie. Jest raport

Prace po praskiej stronie Wisły odbywały się metodą odkrywkową. W połowie 1953 roku zamontowano tarczę do drążenia tunelu, lecz pojawił się problem. Tak jak przy budowie obecnej II linii, przeszkodą okazały się warszawskie kurzawki. Podmokłe grunty, mimo mrożenia, odpompowywania wody i budowania specjalnych szybów, okazały się problemem nie do przejścia. Prace zostały przerwane. Budowlańcy chcieli dalej budować kolej podziemną, lecz napotkali na opór ze strony władz. Udało się jednak kontynuować pracę na odcinku eksperymentalnym. Z roku na rok wsparcie finansowe słabło i w 1957 roku definitywnie zakończono prace.

- W latach 1954-1957 wybudowano w trudnych warunkach geologicznych dużą komorę rozjazdową (przyp. red. długość 57 metrów, szerokość 12 m, wysokość 11 m) i znaczny, bo liczący około 1300 metrów, odcinek tunelu. Z całą odpowiedzialnością można stwierdzić, że w ostatnich latach opanowano w stopniu dostatecznym technologię prowadzenia robót. Budowa wyrobisk poziomych - sztolni, komór wentylacyjnych i tarczowych, komór rozjazdowych i odcinków tuneli łącznikowych w monolitycznej obudowie betonowej, w zasadzie realizowana była metodą górniczą - twierdzi Jerzy Twardo, w latach 1951-1953 kierownik budowy szybów roboczych, 1953-1957 kierownik budowy tunelu szlakowego, 1957-1965 naczelny inżynier a później dyrektor Metrobudowy.

To właśnie w tym miejscu możemy podziwiać nigdy nie ukończony projekt tzw. głębokiego metra.
Prace nam nimi rozpoczęto w 1951 roku. Miały powstać dwa tunele w kierunku skrzyżowania Świerczewskiego ze Szwedzką. Wraz z problemami geologicznymi prace ograniczono, lecz pozostała stacja postojowa.

Gdy całkowicie porzucono pracę nad metrem, konstrukcję zabezpieczono betonowymi stropami i zalano wodą. Olbrzymie pomieszczenie przeznaczono na…skład wina. Do 2006 roku znajdowała się tam Centralna Piwnica Win Importowanych.

Pozostałości stacji techniczno-postojowej Targówek znajdują się przy ulicy Mieszka I 1. Obecnie nie są dostępne dla zwiedzających, ale w 2010 roku można było wybrać się na wycieczkę w ramach festiwalu Wyłącz System.

Podobno lokalizacja stacji na Targówku Przemysłowym nie jest przypadkowa. W pobliżu przebiegała linia kolejowa w kierunku ZSRR. W razie wojny tunel miał posłużyć dla radzieckiej armii, która przypadku zniszczenia wszystkich mostów przeszłaby na zachód. Być może z tego właśnie powodu wybudowano tam wjazd do tunelu z powierzchni. Po zaniechaniu prac Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk zabronił publikować informacje o metrze, a słowo „metro” zostało objęte cenzurą.

Czytaj też: I linia metra ma już 20 lat. Wspominamy budowę na zdjęciach z NAC-u