Warszawskie obchody 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej

Jak podkreślają organizatorzy, akcja zakrojona na tak wielką skalę jest niezbędna aby przypomnieć polskiemu społeczeństwu wagę tamtych wydarzeń oraz uczcić pamięć tych, którzy oddali swoje życie w obronie ojczyzny.

Pomnik pamięci

Od 1 do 28 września na placu Piłsudskiego dostępna będzie instalacja memoriałowa "Każdy z 12 milionów. Hołd ofiarom obu totalitaryzmów". Ma być to uhonorowanie wszystkich ofiar niemieckich i sowieckich represji z czasu II wojny światowej. Jak podkreślają historycy do dziś znane są nazwiska zaledwie dwóch mln z nich, szacuje się, że ich liczba sięga przynajmniej 12 mln.

- Jesteśmy zobowiązani tym wszystkim ludziom pielęgnowanie pamięci w celu ukazania świadectwa prawdy. Nie możemy zapomnieć o świadkach tych represji - mówi prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. Prezydent skierowała apel do mieszkańców Warszawy i obywateli całej Polski, aby pomogli w udokumentowaniu ofiar obu totalitaryzmów.

- Instalacja ma być próbą podsumowania pamięci o tych ludziach. Takiego podsumowania jeszcze nigdy wcześniej nie zrobiono. Ich anonimowość to wielka luka w naszej historii - podkreśla Zbigniew Gluza, prezes ośrodka KARTA jednego z organizatorów akcji.

Przez cały wrzesień do Domu Spotkań z Historią można przekazywać dane o obywatelach II RP represjonowanych przez oba totalitaryzmy. Znajdziemy tam również szczegółową bazę osób, których dane zostały już udokumentowane. Link do bazy znaleźć można także na stronie rocznice2009.pl można tam również zostawić wszelkie dane o znanych nam osobach - ofiarach.

Akcję nadzoruje również fundacja "Polsko-Niemieckie pojednanie", która od kilku miesięcy na stronie internetowej straty.pl gromadzi informacje nt. ofiar nazistowskich Niemiec. W bazie znajduje się już ok. 1.3 miliona imion oraz nazwisk. 28 września ogłoszona zostanie liczba osób, które włączyły się do akcji.

- W sposób spontaniczny, obywatelski, musimy tę naszą tożsamość przypominać, obchodzić i budować - mówi Gronkiewicz-Waltz. Prezydent zachęca również do symbolicznego gestu uczczenia pamięci ofiar - 1 i 17 września o godzinie 21 w oknach mieszkańców całej Polski zapłoną "znicze pamięci".

(nie)Przerwana lekcja

1 września na skwerze u zbiegu ulic Karowej i Krakowskie Przedmieście będzie miała miejsce akcja teatralna w reżyserii Pawła Passiniego pt. "Jawne komplety". Jak określa sam autor: Wydarzenie dość niefrasobliwe i kontrastowe w stosunku do pozostałych.

O świcie rozstawionych zostanie 70 drewnianych ławek, przy których nieprzerwanie do godziny 20 prowadzone będą lekcje. Następnie wyświetlony zostanie archiwalny montaż zdjęciowo-filmowy, oraz film z (nie)przerwanej lekcji. Reżyser projektu zaprasza wszystkich, którzy chcieliby wcielić się w rolę nauczycieli o zgłoszenie na stronie jawnekomplety.pl. Na stronie można zgłaszać również propozycje tematów lekcji, z których każda nie może trwać dłużej niż 15 minut.

- Może trzeba więcej patrzeć na siebie i znaleźć płaszczyznę spotkania, która dla nas wszystkich byłaby interesująca. W ten sposób możemy doświadczyć siebie nawzajem, spojrzeć sobie w oczy. Chcę aby skwer na jeden dzień zamienił się w coś na kształt Hyde Parku - mówi Paweł Passini.

W tym samym miejscu, we wrześniowe weekendy od godziny 10 do 20, transmitowany będzie godzinny blok z programu Polskiego Radia z września 1939 roku.

Od Ormian po Ruandę

Od 4 do 11 września odbywać się będzie cykl spotkań wokół XX-wiecznych ludobójstw. W programie przegląd filmów (gośćmci pokazów będą m.in. Krzysztof Krauze i Joanna Kos-Krauze), edukacyjna akcja plenerowa oraz międzynarodowa konferencja popularnonaukowa "Porównawcze studia nad ludobójstwami - od Ormian po Ruandę". Gościem głównym konferencji będzie wybitna ruandyjska badaczka działająca na rzecz pamięci o ludobójstwie w Ruandzie Assumpta Mugiraneza. Szczegółowy program znaleźć można na stronie dsh.waw.pl.

W hołdzie Polsce

17 września na dziedzińcu wielkim Zamku Królewskiego w Warszawie odbędzie się wyjątkowy koncert "W hołdzie Polsce", organizowany przez Narodowe Centrum Kultury, m.st. Warszawa oraz stołeczną Estradę. Wśród polskich i zagranicznych gości (ze specjalnie skomponowanymi na tę okazję utworami) znajdą się Aga Zaryan, Tomasz Stańko i Lisa Gerrard.
- Bardzo się cieszę, że na takim koncercie, w takim miejscu pojawi się artysta niemiecki - powiedział o występie Klausa Schulze dyrektor stołecznej Estrady Andrzej Matusiak.

Liczba miejsc jest niestety ograniczona. Do odebrania czeka 2000 bezpłatnych zaproszeń, które dostępne są w kasach biletowych Stołecznej Estrady, ul. Marszałkowska 77-79.

Kalendarium pozostałych wydarzeń:

• 1-4 wrzesień - wystawa "Wrzesień 1939. Rozbiór Polski". Wystawa prezentowana w Domu Spotkań z Historią opowiada o agresji dwóch totalitaryzmów na Polskę. Znajdziemy tam archiwalne zdjęcia, plakaty, ulotki, fragmenty relacji świadków, dzienników, pamiętników czy fragmenty z prasy;

• 17 września, godzina 12 - panel dyskusyjny "Skutki agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku" prowadzony przez prof. Krzysztofa Jasiewicza z Instytutu Studiów Politycznych PAN (szczegóły dsh.waw.pl);

• 18-19 września - dwudniowy cykl spotkaniowy 70. rocznica uchodźstwa polskiego w Rumunii, miejsce: DSH;

• 18 września, godzina 18 - promocja albumu "Rumuński Azyl. Losy Polaków 1939-1945". Promocję otworzy pokaz filmu "Spotkanie po latach - Polacy w Rumunii", miejsce: DSH;

• 19 września, godzina 10-18 - otwarta polsko-rumuńska konferencja naukowa "Polscy uchodźcy w Rumunii 1939-945, projekcja filmu "Złoty pociąg", szczegółowy program na stronie dsh.waw.pl;

• 22-23 września - dwudniowy cykl filmowy "Atak na Polskę kamerą agresorów", miejsce: DSH;

• 28 września-17 stycznia - wystawa multimedialna "Oblicza totalitaryzmu", organizatorzy: DSH, Ośrodek Karta;

• 28 sierpnia-30 września - wystawa "Wojna na pierwszej stronie - wrzesień 1939" w Łazienkach Królewskich;

• 29 sierpnia-4 września - Światowy Zjazd Polskich Kombatantów, organizator: Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych;

• 30 sierpnia, godzina 15-19 - impreza plenerowa "Ostatnia niedziela przedwojennej Warszawy", organizatorzy: Staromiejski Dom Kultury, Muzeum Historyczne m.st. Warszawy;

• 1 września, godzina 16 - otwarcie wystawy "Warszawa 1939 - Tem się tylko żyje, za co się umiera", organizator: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy;

• 3 września, godzina 19 - koncert "Requiem wrześniowe", organizator: Muzeum Niepodległości;

• 17 września, godzina 15:.30 - msza polowa pod pomnikiem Poległych i Pomordowanych na Wschodzie;

• 17 września - otwarcie wystawy "Człowiek człowiekowi... Niszczenie inteligencji polskiej w latach 1939-1945", organizatorzy: Zamek Królewski w Warszawie i Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa;

• 27 września, godzina 12 - msza święta w katedrze polowej Wojska Polskiego;

• 27 września, godzina 14 - uroczystości pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej.