Książki o miastach i architekturze [RECENZJE]
Miasto wolne – miasto wyzwolone
Paryż jest stolicą mody, Zurych stolicą finansów, a Nowy Jork stolicą nowego świata. Zamieszkiwany przez 800 tys. ludzi Amsterdam stał się stolicą kulturalną Holandii, Wenecją Północy, światową stolicą liberalizmu, tolerancji i rowerów. Jak do tego doszło? Odpowiedź w bogatej historii tego miasta. Książka Russella Shorto nie jest chronologicznym wykładem - teraźniejszość przeplata się w niej z przeszłością. Podczas przejażdżki rowerem odkrywamy handlowy charakter miasta, które rozwinęło się jako jeden z ważniejszych europejskich portów. W dzielnicy żydowskiej poznajemy historię Anne Frank - najsłynniejszej dziewczynki świata. W obrazach Rembrandta i innych mistrzów odnajdujemy przemiany holenderskiego społeczeństwa, rozkwit miasta. Choć prostytucję zalegalizowano w 2000 roku a uprawiające tę profesję kobiety mają swój związek zawodowy, w dzielnicy czerwonych latani damy lekkich obyczajów nie musiały się ukrywać już od ponad wieku. To w Amsterdamie powstała słynna „Lekcja anatomii doktora Tulpa” - w budynku, w którym dziś działa restauracja. Wiele zawdzięcza Amsterdam związkom z zamorskimi koloniami, Indiami Wschodnimi na przykład, samo też wywarło wpływ na skolonizowany Nowy Świat. Na kartach książki pojawiają się też tak znane nazwiska bracia Philips, którzy w Eindhoven otworzyli fabrykę żarówek, Gerard Heineken, który w Amsterdamie uwarzył pierwsze piwo w swoim browarze w 1864 roku. Niewiele ponad 100 lat później podwoje otworzył uznawany za pierwszy coffee shop. Amsterdam to miasto niejednej przemiany - gospodarczej, kulturowej, społecznej, przyrodniczej. Nazwa oznacza przecież tamę na rzece Amstel. Russellowi Shorto udało się odkryć przed Czytelnikiem coś więcej, niż źródła stereotypów miasta wolnego, wyzwolonego i tolerancyjnego. Shorto odkrył duszę Amsterdamu. "Amsterdam. Historia najbardziej liberalnego miasta na świecie" Russell Shorto, Wydawnictwo Magnum, Warszawa 2013, cena okładkowa: 49,90 zł
