Unijne wsparcie już czeka

Już od września aż do końca 2006 r. w naszym kraju wdrażany będzie Krajowy Program Rolnośrodowiskowy. Ma on pomóc w odbudowie naturalnych warunków przyrodniczych na wsi, zachowaniu występującej tam różnorodności biologicznej i promować systemy produkcji rolniczej przyjaznej dla środowiska.

Pierwsza - ekologia
Program rolnośrodowiskowy realizowany będzie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i obejmuje siedem tzw. pakietów. Na razie realizowany jest jeden: rolnictwo ekologiczne.

Mało certyfikatów
Do 30 września rolnicy prowadzący gospodarstwa ekologiczne (posiadające certyfikat) lub będące w trakcie przestawiania mogą wnioskować o dopłaty, składając wniosek w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Zawierciu.

- Jeśli w trakcie przestawiania są uprawy rolnicze dopłata wyniesie 680 zł do 1 ha, jeśli gospodarstwo ma już certyfikat, dopłata jest niższa, wynosi 600 zł - wyjaśnia Grzegorz Dors, z ODR w Zawierciu. - Jeżeli na ekologiczne przekształcamy użytki zielone, dopłata wyniesie 330 zł, gdy jest certyfikat - 260 zł. Do upraw warzywniczych w trakcie przekształcania przewiduje się dopłaty 980 zł, a do mających certyfikat 940 zł. Do upraw sadowniczych w tym jagód w trakcie przekształcania 1800 zł, z certyfikatem 1540 zł do 1 ha. Dopłaty mogą być przedłużone na okres 5 lat.

Choć powszechnie mówi się, że polskie rolnictwo ekologiczne, o dopłaty mogą ubiegać się tylko rolnicy mający odpowiedni certyfikat lub których gospodarstwo jest w trakcie certyfikacji. Takich gospodarstw nie jest wiele - w województwie zaledwie 32.

Jednak można
W powiecie zawierciańskim gospodarstwo metodą ekologiczną prowadzi Ewa Kostka z Białej Błotnej.

- Od 12 lat prowadzę tą metodą plantację malin. Jednak dopiero w 1998 r. zgłosiłam je do certyfikacji - mówi pani Ewa. - Prowadzenie takiego gospodarstwa nie jest trudne, wymaga jedynie zmiany podejścia. Po pierwsze trzeba zupełnie zrezygnować z chemii - jak się okazuje, przyroda, jeśli damy jej szansę potrafi bronić się sama. Ja zadbałam przede wszystkim o to, by w gospodarstwie odtworzyć cały naturalny ekosystem. Myślę, że się udało: występuje tu niespotykana nigdzie indziej różnorodność gatunków kwiatów, ptaków, zwierząt...

Osoba prowadząca takie gospodarstwo musi liczyć się z kontrolami organów nadzorujących gospodarstwo.
- Dla mnie to nie jest żaden problem - stwierdza pani Ewa. - Od początku byłam przekonana, że chcę prowadzić takie gospodarstwo i robię to z przyjemnością.

Osoby, które chcą przestawić gospodarstwa z tradycyjnego na ekologiczne, mogą zrobić to teraz. Pomocą służą pracownicy ODR. Wnioski o dopłaty będą mogli złożyć dopiero w przyszłym roku.

Pakiety rolnośrodowiskowe, na które można będzie składać
wnioski w przyszłym roku:
1. Rolnictwo zrównoważone - ma doprowadzić do ograniczenia nawożenia i przestrzegania następstwa roślin (po opracowaniu przez pracownika ODR planu działania dla gospodarstwa na najbliższe 5 lat). Wiąże się to z uzyskaniem 160 zł dopłaty do 1 ha rocznie.
2. Utrzymanie łąk ekstensywnych - pakiet skierowany do producentów bydła i owiec. Prowadzona ekstensywnie gospodarka ma doprowadzić m.in. do przywrócenia naturalnych warunków lęgowych dla ptactwa, a to z kolei ma związek z terminowym wykaszaniem łąk (łąki tradycyjne po 1 lipca, łąki trzęślicowe po 15 sierpnia). Jeśli rolnik zdecyduje się kosić ręcznie, może otrzymać dopłatę w wysokości do 1030 zł do 1 ha rocznie, jeśli kosi mechanicznie, dofinansowanie wyniesie 400 zł rocznie.
3. Utrzymanie ekstensywnych pastwisk - zakłada przywrócenie walorów przyrodniczych i ochronę miejsc gatunków zagrożonych wyginięcie. Wiąże się z zachowaniem terminów wypasu - dopiero po 15 maja wyprowadzać zwierzęta, a wypas trwa 90 dni. Dopłata wynosi od 300 zł do 400 zł do 1 ha rocznie.
4. Ochrona gleb i wód - wiąże się z wprowadzeniem do gospodarstwa tzw. wsiewek poplonowych, które mają ograniczyć wypłukiwanie nawozu z gleby do wód powierzchniowych. Dopłata wynosi 330 zł do 1 ha rocznie. W przypadku stosowania międzyplonu ozimego można uzyskać do 570 zł do 1 ha rocznie, a w przypadku międzyplonu ścierniskowego do 520 zł do 1 ha rocznie.
5. trefy buforowe - zakłada także ograniczenie przenikania nawozów mineralnych do wód gruntowych i powierzchniowych oraz do lasów i ostoi zwierząt - pas roślinności o szerokości od 2 m do 5 m ma odgradzać tereny intensywnie użytkowane rolniczo. Koszenie stref buforowych i miedz śródpolnych odbywa się zawsze po 15 lipca. Nie wolno na niej wypasać bydła. Dopłata do 100 m strefy wynosi: 18 zł do 2 m pasa na glebach słabych i 26 zł na glebach dobrych, 46 zł do pasa 5 m na glebach słabych i 64 zł na glebach dobrych.
6. Ochrona zasobów genetycznych - ten pakiet ma zapewnić ochronę rodzimych ras zwierząt zagrożonych wyginięciem. Ochroną objęte są krowy (czerwona polska i białogrzbieta), konie (polski, hucuł, małopolski i śląski) oraz owce (wrzosówka, świniarka, olkuska, polska górska odmiany barwnej, merynos barwny, uchruska, wielkopolska, żelaźnieńska, korideli, kamieniecka i pomorska). Warunkiem uzyskania dotacji jest posiadanie w stadzie 4 krów danej rasy, 3 klaczy lub 5 matek owcy olkuskiej albo 10 matek owiec ras pozostałych. Jeśli dodatkowo zwierzęta są wpisane do ksiąg hodowlanych danego gatunku, dopłata wynosi 1300 zł do klaczy (rocznie), 1080 zł do krowy i 310 zł do owcy.