Antydepresanty: jakie są ich rodzaje?

Środki farmakologiczne stosowane w leczeniu depresji poprawiają funkcjonowanie chorych i jakość ich życia poprzez oddziaływanie na biochemię mózgu (przede wszystkim na szlaki noradrenergiczne lub serotoninowe). W procesie terapeutycznym wykorzystuje się różne typy leków – co warto o nich wiedzieć?

Popularne leki przeciwdepresyjne

Ze względu na sposób działania, antydepresanty można podzielić na trzy grupy:

- inhibitory monoaminooksydazy (MAO) – środki tego typu zmniejszają aktywność enzymu MAO, który odpowiada za rozbijanie noradrenaliny;

- leki z grupy SSRI (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny) – przyjmowanie ich przez dłuższy czas powoduje zaburzenie wychwytu zwrotnego serotoniny w synapsie, a co za tym idzie – poprawę nastroju depresyjnego;

- związki trójpierścieniowe – redukują ponowną absorpcję neuroprzekaźników do komórek nerwowych.

Jak zauważa lekarz psychiatra Paweł Kapelski, „zarówno stare (trójcykliczne), jak i nowe leki przeciwdepresyjne mogą powodować skutki uboczne, które częściej pojawiają się przy stosowaniu tych pierwszych. Do najczęściej występujących objawów niepożądanych należą nudności, bóle głowy, a także zaparcia, biegunki, suchość w ustach, zawroty głowy spowodowane obniżeniem ciśnienia, dysfunkcje seksualne oraz niekiedy przyspieszenie czynności serca i uczucie niepokoju”. Niepokojące symptomy potrafią dać się pacjentom we znaki, ale nie powinny stanowić pretekstu do przerwania terapii, ponieważ – jak podkreśla lekarz – „największe nasilenie tych objawów występuje zwykle na początku leczenia przeciwdepresyjnego”.

Czy antydepresanty wystarczą, by wyleczyć się z depresji?

Środki antydepresyjne odgrywają ważną rolę w leczeniu depresji, ale nie należy traktować ich jak remedium na wszystkie problemy. Nie zapominajmy, że nawet najlepsze preparaty nie wyeliminują przyczyn choroby – jeśli zaburzenia depresyjne są wynikiem toksycznych relacji w rodzinie lub w związku, niskiej samooceny lub towarzyszą chorobom przewlekłym, przyjęcie tabletki może poprawić nastrój, ale nie zmieni naszego życia na lepsze. Konieczna jest wówczas psychoterapia – pracę terapeutyczną można, oczywiście, uzupełniać leczeniem farmakologicznym.

Czy środki przeciwdepresyjne naprawdę działają? „Zarówno stare (trójcykliczne), jak i nowe leki przeciwdepresyjne charakteryzują się wysoką skutecznością w leczeniu depresji” ‒ uspokaja dr Paweł Kapelski, „często jednak dla uzyskania pełnej poprawy konieczne jest równoczesne stosowanie więcej niż jednego leku przeciwdepresyjnego. Należy pamiętać, że poprawa następuje najwcześniej po kilku tygodniach leczenia, a dla zapobiegania możliwym nawrotom choroby konieczna jest długoterminowa farmakoterapia”.

Schemat leczenia depresji jest dostosowywany indywidualnie do pacjenta. „W przypadku depresji pojawiającej się w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej (choroba maniakalno-depresyjna) niezbędne jest przewlekłe podawanie leków normotymicznych (lit, karbamazepina, kwas walproinowy). W przypadku depresji opornych na leczenie farmakologiczne skuteczną i bezpieczną metodą leczenia są zabiegi elektrowstrząsowe” ‒ tłumaczy lekarz.

Depresja to choroba, z którą zmaga się coraz więcej osób. Do niedawna była tematem wstydliwym, na szczęście obecnie przyznanie się do depresji nie wiąże się z wykluczeniem społecznym. Świadomość społeczna na temat tej choroby uległa wyraźnej poprawie, dzięki czemu większość Polaków wie, że depresję można (i warto!) leczyć. Jedną z metod walki z depresją są różnego typu środki farmakologiczne – mimo iż nie są pozbawione wad, oferują chorym możliwość poprawy nastroju i jakości życia.