Do Zamku wejdziemy Arkadami Kubickiego

Jutro oficjalne otwarcie Arkad Kubickiego. Podczas trwającego 14 lat remontu ten niezwykły zabytek dostępny był jedynie dla robotników i konserwatorów. Teraz będą mogli go odwiedzać wszyscy chętni.

Choć prace budowlane trwały rekordowo długo, warto było czekać - powstał obiekt, który w doskonały sposób łączy tradycję z nowoczesnością. Nowe Arkady przejmą rolę głównego wejścia do Zamku. Powstaną tam także księgarnia, restauracja, a także nowe ekspozycje muzealne. Jedną z większych atrakcji turystycznych będzie spacer tajemniczym tunelem służącym niegdyś do usuwania nieczystości zamkowych.

Arkady to jeden z nielicznych autentycznych obiektów zamkowego kompleksu. Powstały podczas przebudowy Zamku Królewskiego rozpoczętej w 1818 r. Autorem projektu był znakomity architekt epoki klasycyzmu Jakub Kubicki. Arkady scaliły dwa poziomy zamkowych ogrodów, a w ich wnętrzu ukryto uliczkę Bugaj łączącą Nowe Miasto i Mariensztat. Po powstaniu listopadowym zostały zamienione w koszary, a wojsko wyprowadziło się stamtąd dopiero w latach 80. XX w. Po wojnie budynek szybko niszczał. Po katastrofie budowlanej w 1994 r. rozpoczął się remont, który ze względu na braki finansowe trwał do dnia dzisiejszego.

Arkady będą dostępne od jutra od godz. 10. Dyrekcja nie zaplanowała z tej okazji specjalnej fety, bo choć remont zabytku już się zakończył, sporo zostało jeszcze do zrobienia. - Porównałbym tę sytuację do kupna mieszkania. Jest już gotowe, mamy do niego klucze, a teraz zaczniemy je urządzać - tłumaczy obrazowo Ziemowit Koźmiński, zastępca dyrektora Zamku Królewskiego ds. promocji.

Bilety do Zamku Królewskiego trzeba będzie nadal kupować w kasach na górze, ale na całe szczęście dojedziemy tam nowymi ruchomymi schodami. Pierwsze automaty biletowe w Arkadach zostaną zamontowane 23 kwietnia. - Wejście przez Arkady ma służyć głównie grupom zorganizowanym, ale ze względu na remont Trasy W-Z i zamknięcie parkingu dla autokarów tymczasowo będą one nadal korzystać z wejścia od strony pl. Zamkowego - mówi Ziemowit Koźmiński.

Od maja w Arkadach będzie się działo coraz więcej. Zaplanowano już pierwsze koncerty, pojawią się także wystawy czasowe. Dyrekcja Zamku Królewskiego zapowiada także, że urządzi tam duże imprezy masowe 16 maja, podczas Nocy Muzeów, i w Dzień Dziecka. Zbierane są także oferty od restauratorów, którzy poprowadzą lokal gastronomiczny w północnej części Arkad. Restauracja powinna ruszyć za kilka miesięcy, podobnie jak zlokalizowana tuż obok księgarnia.

Arkady warto jednak odwiedzić już teraz. Choćby po to, aby podziwiać imponujące wnętrze długiego na 200 metrów budynku. Piękne sklepienia krzyżowe przykrywają arkady na wysokości 6 metrów. Wszystko wykończone z dbałością o najmniejszy szczegół. Nowoczesne przeszklenia i detale nie rażą. Niektóre rozwiązania zaskakują oryginalnością, np. nową posadzkę pokrywa niezwykły materiał - kostka dębowa. Wszystko to zasługa Stanisława Fiszera, architekta znanego m.in. z projektu gmachu giełdy przy Książęcej. Do arkad przylega od strony skarpy 30 nisz, będących pozostałością dawnej Wielkiej Oficyny Saskiej. W dwóch z nich odtworzono dawne stancje, w których w XVIII w. mieszkali dworzanie królewscy i straż zamkowa. Zwiedzać będzie je można już od jutra, podobnie jak tajemniczy tunel łączący dawne Stancje Saskie i Zamek.

Zakończenie remontu Arkad umożliwi także dostęp do dawnych ogrodów królewskich, rozciągających się u podnóża skarpy zamkowej. Od jutra otwarte będą od zmierzchu do świtu, dla wszystkich chętnych. Warszawiacy będą mogli wybrać się tam na rodzinny spacer albo wylegiwać się na rozległym zielonym trawniku.

Odtworzenie ogrodów, które zajmują około 2,5 ha, to kolejne marzenie dyrekcji Zamku. Gotowa jest już wstępna koncepcja, która trafiła do Ministerstwa Kultury z prośbą o dofinansowanie. Zakłada ona odtworzenie zarówno górnego, jak i dolnego ogrodu królewskiego. Oba będą zaprojektowane w stylu barokowych ogrodów francuskich. Na terenie górnego, tuż nad głównym wejściem do Arkad ma wytrysnąć fontanna. Dużą sadzawkę wytyczono także w centrum ogrodu dolnego. Wokoło pojawią się klomby pełne kwiatów, równo przycięte żywopłoty i utworzone z roślinności labirynty.

- W pierwszej kolejności chcielibyśmy odrestaurować ogród nad Arkadami - mówi Ziemowit Koźmiński. - Ogród dolny to sprawa bardziej skomplikowana. Aby nasza koncepcja została w pełni zrealizowana Wisłostradę trzeba schować w tunelu. Na razie wydaje się to mało prawdopodobne, ale mam nadzieję że kiedyś do tego dojdzie - stwierdza Koźmiński.

Zamek szuka także pieniędzy na dwie kolejne inwestycje - remont wschodniej, barokowej fasady Zamku oraz wzmocnienie skarpy południowej. Fasada jest w coraz gorszym stanie i wymaga szybkiej interwencji konserwatora. Przede wszystkim należałoby odrestaurować znajdujące się tam rzeźby, ponieważ wiele z nich jest oryginalnych. Gotowy jest także projekt nowej iluminacji zamkowej fasady, która w tej chwili od strony Wisły wygląda niezwykle ubogo. Nowoczesny system oświetleniowy ma podkreślić bryłę Zamku i jednocześnie wydobyć jej detale.

Aby wszystkie te inwestycje zostały zrealizowane, potrzebne są gigantyczne pieniądze. Same ogrody królewskie mogą kosztować 30 mln zł. Dyrekcja Zamku liczy na to, że uda się zdobyć dofinansowanie z Unii Europejskiej. Szansą dla budowli może być to, że najprawdopodobniej będzie ona jednym z obiektów reprezentacyjnych, wykorzystywanych podczas prezydencji Polski w Unii Europejskiej w 2011 r. Może to skłonić ministra kultury do szybszego przekazania dotacji z Unii Europejskiej.