Euro Port i Rudoport do zwrotu. Inwestorzy złożyli skargę w Brukseli

W wielkich magazynach i silosach Euro Portu Inc. Poland w gdańskim Porcie Północnym miano gromadzić miliony ton importowanego ziarna, aby sprzedawać je z zyskiem na rynkach wschodnich. Kiedy Rosja stała się eksporterem zbóż, Euro Port stał się niepotrzebny, a jego budowę, zapoczątkowaną przed 18 laty, przerwano. Nietrafiona inwestycja zablokowała obszar około 60 hektarów w jednym z największych pirsów w Porcie Północnym, na co zareagował Zarząd Morskiego Portu Gdańsk SA, oddając sprawę do sądu. Natomiast inwestorzy, firmy Elia Inc. i Renaissance Trust Inc. ze Stanów Zjednoczonych oraz Dessaport International Corporation Inc. z Kanady, złożyli skargę w Unii.

W skardze inwestorów, skierowanej do Dyrektoriatu Generalnego ds. Konkurencji w Komisji Europejskiej, stwierdzono, że firma Euro Port Inc. Poland w Gdańsku straciła w sumie 183 mln dolarów. Według spółki, straty wynikają z działań ZMPG SA i braku reakcji ze strony Ministerstwa Skarbu, do którego należy 85 proc. akcji zarządu portu. Budowała ona nowoczesny, głębokowodny terminal zbożowy w porcie gdańskim, który miał kosztować około 76 mln dolarów. Miał on służyć importowi i eksportowi zbóż do Polski i z Polski oraz do krajów południowo- i wschodnioeuropejskich. Projekt, wsparty przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju w Londynie i Royal Bank of Canada, zaakceptowały w 1995 roku ZMPG SA i polski rząd.
Budowa terminalu paszowo- zbożowego w Porcie Północnym zaczęła się w roku 1998. Jego główne obiekty, magazyny płaskie i silosy, były w połowie ukończone w połowie 2002 r. Wtedy to, według skarżących, nowy zarząd portu rozpoczął wrogie działania przeciwko firmie Euro Port Inc. i zablokował inwestycję. Do połowy ubiegłego roku wydała ona 37,7 mln dolarów, a do stycznia 2008 r. miesięcznie nakłady spółki na nieczynną budowę wynosiły 25 tysięcy dolarów. Prokuratura i Sąd Rejonowy w Gdańsku wiele razy odrzucały skargi Euro Portu o rekompensatę poniesionych strat.
Amerykańscy i kanadyjscy inwestorzy twierdzą, iż wrogie działania obejmują m.in. podejmowane nielegalnie przez ZMPG SA próby unieważnienia zawartej w 1995 roku na 25 lat umowy z Euro Portem Inc., dotyczącej wydzierżawienia terenów portowych, z możliwością przedłużenia jej do 50 lat. Zatem zarząd portu chce wyeliminować z rynku ich spółkę bez odszkodowania. Bez rezultatów pozostały też interwencje ambasad Kanady i Stanów Zjednoczonych, a także - próby polubownego załatwienia spornej sprawy przed Sądem Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie.

Janusz Kasprowicz, rzecznik prasowy ZMPG SA, poinformował, że zarząd portu pozostaje nadal w sporze ze spółką Euro Port. Negocjuje on już jednak z inną firmą, która wyraża zainteresowanie przeładunkami ziarna, ale w znacznie mniejszej skali od zakładanej przez tę spółkę amerykańsko-kanadyjską i wydzierżawieniem gruntów o powierzchni około 16 hektarów. Problemem pozostaje jednak zarówno zablokowanie terenów wydzierżawionych niegdyś zarówno spółce Euro Port, jak i innej - Rudoport. Obecnie "zajmowanie" tych obszarów przez te firmy, z powodu toczących się procesów sądowych, uniemożliwia ich wykorzystanie i przeznaczenie na inne inwestycje. Chociaż zwiększa się zainteresowanie nimi różnych inwestorów.
Dlatego też ZMPG SA jest zdeterminowany w działaniach mających na celu zakończenie spraw sądowych. Z uwagi na zły stan techniczny, pirs rudowy wymaga gruntownego remontu. Przez dwanaście lat spółka Rudoport nie podjęła tam żadnych inwestycji. Poprzedni zarząd portu wypowiedział jej umowę dzierżawy, co zostało zaskarżone do arbitrażu. Jeden proces z tą spółką, o zaległości czynszowe, został już wygrany. Wkrótce ZMPG SA spodziewa się korzystnego wyroku w sprawie wydania terenu zajmowanego przez Rudoport.

W przypadku Euro Portu zarząd portu ma już prawomocny wyrok potwierdzający zasadność wypowiedzenia umowy dzierżawnej tej spółce. Mimo to, musiano wystąpić jeszcze do sądu z wnioskiem o wydanie terenu i wzajemne rozliczenie. ZMPG SA oczekuje, że rozstrzygnięcie w tej sprawie nastąpi jesienią.