Fotoplastikon Warszawa. Po dwóch latach miejsce ponownie otwiera się dla zwiedzających

Na wystawie w Fotoplastikonie można zobaczyć reprezentacyjne rejony Śródmieścia, rzadziej odwiedzane przez turystów Solec i Pragę, a także ujęcia z popularnego wówczas wśród warszawiaków letniska – Wołomina. Są zdjęcia Wielkiej Synagogi na Tłomackiem, gmachu Teatru Wielkiego, Placu za Żelazną Bramą, wielkomiejska Marszałkowska i Ogród Saski, a z drugiej strony bieda Mariensztatu i rudery na Rybakach. Jest to pierwsza warszawska kolekcja z tego okresu w zbiorach Fotoplastikonu Warszawskiego.

Szklane negatywy w formacie 4,5x10,7 cm zostały podzielone przez autora zdjęć na osiem zestawów, z czego zachowało się siedem. Wszystkie pochodzą z kolekcji 116 stereoskopowych fotografii zakupionych na aukcjach internetowych przez Tomasza Bielawskiego – kolekcjonera i pasjonata stereoskopii, właściciela największego w Polsce zbioru aparatów, przeglądarek i fotografii stereoskopowej, autora wielu wystaw indywidualnych i zbiorowych w Fotoplastikonie Warszawskim. Internetowy sprzedawca nie znał pochodzenia zdjęć, więc nic nie wiadomo o autorze fotografii, poza tym, że na pewno był Francuzem, który zwiedzając Europę odwiedził Polskę i Warszawę. Z ujęć i podpisów można wywnioskować, że fotograf miał w Wołominie znajomych albo rodzinę, których fotografował będąc w Warszawie.

FOTOPLASTIKON WARSZAWSKI

Fotoplastikony to maszyny konstruowane w końcu XIX i na początku XX wieku, służące do prezentacji kilkudziesięciu zdjęć stereoskopowych. W obudowie automatu umiejscowione były wizjery do oglądania przesuwających się fotografii. Z reguły fotoplastikony posiadały 25 stanowisk do oglądania zdjęć. Dzięki temu wynalazkowi widzowie mogli oglądać stereoskopowe fotografie w trójwymiarze.

Fotoplastikon Warszawski działa nieprzerwanie od 1905 roku w zabytkowej kamienicy Hoserów, w Alejach Jerozolimskich 51. Przez cały okres swojej działalności obiekt pozostawał w rękach prywatnych, skutecznie opierając się różnorakim zmianom historycznym, politycznym czy wreszcie technologicznym. W 2008 roku Fotoplastikon został wzięty pod opiekę przez Muzeum Powstania Warszawskiego,co zaowocowało jego stałym powrotem na mapę kulturalną stolicy. W zbiorach Fotoplastikonu Warszawskiego znajduje się już ponad 10 000 trójwymiarowych fotografii – od zdjęć dokumentujących egzotyczne podróże po świecie z przełomu XIX i XX wieku, przez kadry pokazujące Warszawę w różnych okresach historycznych, aż po współczesne prace znanych autorów.