Grabowo. Odkryto niemieckie pomniki

W Grabowie, dawnym Buchholz, wiele się dzieje jeżeli chodzi o odkrywanie historii tej wsi oraz polsko-niemieckie kontakty między obecnymi a dawnymi jej mieszkańcami. Była wystawa „Buchholz-Grabowo. Historia pisana losami mieszkańców” ze zdjęciami, mapami, planami przedwojennego Grabowa.
 
– Zaplanowaliśmy czyn społeczny na nieużywanej części cmentarza, w rogu ogrodzenia – opowiada Hubert Lis z Grabowa, młody pasjonat historii. – To miejsce gdzie przed laty stała stara szopa, po której została tylko sterta śmieci, mnóstwo pokrzyw i krzewów. Miał tam powstać kompostownik na liście i kwiaty z terenu cmentarza.
 
Po kilku godzinach pracy i tonach przerzuconej ziemi, oczom zaczęły ukazywać się głowice niemieckich pomników. Większość, pomimo upływu dziesięcioleci, jest w świetnym stanie.
 
Mieszkańcy ostrożnie wydobyli znalezisko, wyczyścili je i ułożyli na cmentarzu. O wszystkim powiadomili proboszcza kościoła św. Jana w Stargardzie i wszystkich żyjących jeszcze mieszkańców Buchholz, którzy na podstawie zdjęć odnaleźli fragmenty nagrobków swoich bliskich.
 
– Ustaliliśmy, że należy dokładnie przeszukać ten fragment cmentarza i wyciągnąć wszystkie kamienie nagrobne spoczywające od dekad w tym miejscu – mówi Hubert Lis.
 
– Niebawem pojawi się u nas kilku Niemców, którzy chcą pomóc w identyfikacji właścicieli płyt i przypomnieć zapomniane historie ludzi i ich życia.
Postanowiono również poszukać sponsorów, którzy wspomogą budowę lapidarium, miejsca pamięci, w którym złożone zostaną wszystkie odkryte tablice.