Grudziądzka Spółka Literacka "Trynka"

Jest 13 grudnia 1981 roku.Zepsuty telewizor? Zabieram żonę i dzieci, idziemy na sanki.
W Grudziądzu jest piękny słoneczny poranek. Wzgórza strzemięcińskie i las pokrywa gruba warstwa śniegu. Szalejemy wraz z dziećmi, walcząc na śnieżki. Biały puch dostaje się we wszystkie zakamarki naszej odzieży. Obłoczki pary przysłaniają rozbawione twarzyczki i roziskrzone oczy dzieci. Roześmiane słońce na błękitnym niebie śledzi nas z wysoka.
Otacza nas przejmująca cisza.Pełna błogostanu.
Nieświadoma rozgrywającej się tragedii rodzina. Pełnymi garściami czerpie radość życia.O dramacie dowiadujemy się dopiero około południa. Na mocy dekretu WRONy, zostają w większości zdelegalizowane organizacje polityczne, związkowe, społeczne i kulturalne. W tym działający do tego czasu w Grudziądzu "Grudziądzki Klub Literacki".Życie nie znosi pustki. Energia i potencjał, który tkwi w naturze ludzkiej, wymusza na aktywnych członkach koła literackiego działanie.
W listopadzie 1982 roku tworzą Spółkę Literacką "Trynka" pod patronatem ZW ZMW w Toruniu. Nie była to grupa tylko literacka, byli wśród nich plastycy: malarze, graficy, rzeźbiarze i miłośnicy kultury.Za siedzibę i miejsce oficjalnych spotkań wybrano "Kaganek" przy ulicy Klasztornej. Związek Nauczycielstwa Polskiego użyczył im pomieszczeń by mogli rozwijać swą działalność.Mniej oficjalne spotkania odbywały się w wielu różnych miejscach miasta, w tym w mieszkaniach prywatnych poszczególnych członków.
Jest to okres fascynacji twórczością Gabriela Garcia Maqueza i Julio Cartazara, ich powieści przechodzą z rąk do rąk, są dosłownie "zaczytywane".
Lecz właściwymi wzorcami i przewodnikami, stają się "niepokorni kaskaderzy" literatury polskiej: Rafał Wojaczek, Andrzej Bursa, Edward Stachura, Marek Hłasko, Ryszard Milczewski-Bruno.Ich połączył bunt przeciwko systemowi, który narzucono społeczeństwu polskiemu po roku 1945.Grupę grudziądzką połączył sprzeciw po zatrzymaniu rodzącej się na ich oczach wolności, sprzeciw przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego.
Rok 1983 to początek wzmożonej działalności.Organizowane są warsztaty literacko-plastyczne miedzy innymi w Rudniku, Charzykowie, Golubiu Dobrzynie. Nawiązywane są ścisłe kontakty z innymi grupami literackimi w Polsce. Zaowocowały one wymianą doświadczeń, spotkaniami i warsztatami twórczymi. Zawartymi przyjaźniami.
Wiosną roku 1983 Grudziądzka Spółka Literacka "Trynka" organizuje Pierwszy Ogólnopolski Konkurs Poezji im. Ryszarda Milczewskiego-Brono.
To ich autorski pomysł. To w ich głowach zrodziła się ta idea. W taki sposób okazali szacunek, jakim powinna być otoczona pamięć o największym grudziądzkim literacie.Intencją było upamiętnienie w naszej przestrzeni imienia niepokornego grudziądzanina.
W roku 1984 członkowie Spółki Literackiej "Trynka" biorą udział w Drugim KWP "Krynica 84", gdzie wśród grup z całej Polski zostają zauważeni i wyróżnieni. Grudziądzcy poeci debiutują  na łamach prasy lokalnej i ogólnopolskiej. Ich wiersze niejednokrotnie trafiają na "czołówki" stron.
Wydali dwa almanachy w biuletynie wewnętrznym:"Remanent 84""Remanent 85"
Odbywają wiele spotkań autorskich. Nawiązują ścisłą współpracę z placówkami kulturalnymi miasta i regionu. Działalności spółki patronuje i wydatnie wspiera Wydział Kultury i Sztuki w Grudziądzu.To lista nazwisk uczestników tych wydarzeń:Henryk Raczkowski, Zofia Kuczwalska, Lucjan Czapulak, Maciej Józefowicz, Fabian Nowakowski, Stanisław Raginiak, Zbigniew Rytlewski, Norbert Kornacki, Zbigniew Gołębiowski, Wiesław Hawełko, Maria Pesta, Kajetan Łaniewski, Violetta Czop, Aleksander i Barbara Stajkowscy, Danka Paczkowska, Waldemar Styperek.Jedno wiem na pewno, że żyję w szczególnych czasach i w szczególnym mieście.
We wcześniejszych swych tekstach pisałem, że nie zdajemy sobie sprawy z wielu wydarzeń toczących się obok nas. Idąc ulicami i zaułkami naszego pięknego miasta niejednokrotnie wręcz ocieramy się o naszych rodzimych malarzy, grafików, artystów fotografików, literatów i rzeźbiarzy. Ludzi kultury i animatorów z nią związanych.
W tekście "Grudziądz jakim go widzę", piszę o mieszkańcach miasta, tych współczesnych i tych, którzy już dawno odeszli, o grudziądzanach.
Bo Grudziądz, grudziądzanie dla mnie brzmi dumnie. Moim marzeniem jest by wszyscy tak uważali.Ty też.
Czym więcej mija lat, tym bardziej wyostrza się w mej pamięci ten szczególny dzień. Grudniowe niebo staje się coraz bardziej błękitne. Śnieg bardziej puszysty i biały. Cisza coraz bardziej przejmująca. Dziś z perspektywy czasu już wiem. Dlaczego.
Wiesław Hawełko