Ile zostało z projektu zmian na Polu Mokotowskim? Rozmawiamy z Pawłem Grodzickim z pracowni architektonicznej WXCA

Na etapie podejmowania decyzji Zarząd Zieleni zdecydował, że zostanie znacznie ograniczone planowane w parku oświetlenie. Z zaplanowanych 447 latarni pojawi się zaledwie 47. To niewiele. Zwłaszcza, że po ogłoszeniu projektu mieszkańcy podkreślali zadowolenie z tych zmian. Obecnie Pole Mokotowskie po zmroku ogarniają egipskie ciemności. Jak podkreśla Paweł Grodzicki, takie oświetlenie też trzeba zaplanować z głową.

Z jednej strony to oświetlenie dla ludzi jest bardzo przydatne i pożyteczne, ale na przykład zwierzęta parkowe czy ptaki tego nie lubią. Nie jest to dla nich korzystne. W związku z tym zakładaliśmy zmodernizowanie oświetlenia w taki sposób, żeby znaleźć równowagę i odpowiedzieć na potrzeby wszystkich użytkowników parku i na przykład oświetlić tylko pewne wybrane ścieżki czy szlaki parku. Trzeba zostawić też dużą część po prostu w naturalnym stanie, bo to z kolei jest dobre dla przyrody – opowiada nam architekt.

- Zbiornik, który jest teraz swego rodzaju betonową miednicą, zostanie przekształcony w bardziej naturalny, całoroczny staw. To też jest ważne, ponieważ do tej pory woda musiała być spuszczana na zimę ze względów technicznych. Zmodernizowane zostaną również okoliczne stawy połączone z największym zbiornikiem. Wprowadzony zostanie też bardziej naturalny sposób filtrowania. Te prace zrealizowane będą w całości, tak to oceniam - mówi nam dalej współautor projektu.

Jak podkreśla Paweł Grodzicki, na projekt trzeba patrzeć całościowo z kilku powodów. Zmiany, które zajdą w stawie są częścią całej koncepcji wzmocnienia natury w całym parku. Aktywności ludzkie są dość dobrze rozwinięte i oceniane przez użytkowników parku, jednakże może w nim brakować elementów dzikiej natury. To dość częsta bolączka parków miejskich, że chociaż są terenami zielonymi to mało naturalnymi. Projekt WXCA zakładał, że natura zyska tam swój dom. Zaprojektowano 26 929 metrów kwadratowych nawierzchni mineralnej przyjaznej dla ekosystemu – ostatecznie powstanie 1 339 metrów kwadratowych.

– Cel był taki, żeby utworzyć park biocenotyczny, czyli dobry dla wszystkich użytkowników, przez co rozumiemy nie tylko ludzi, ale i samą naturę. Ciężko mi powiedzieć czy całość przewidzianej zieleni zostanie zrealizowana, ponieważ to nie tylko kwestia ilości zieleni, ale także też jej charakteru i konkretnej lokalizacji, niemniej jednak na pewno prędzej czy później projektowana zieleń w znacznej większości zostanie wprowadzona. Natomiast niestety wiele innych elementów prawdopodobnie nie zostanie zrealizowanych.

Twórcy projektu obawiają się, że miasto i Zarząd Zieleni decydując się na obcięcie projektu odłoży go na półkę i do niego nie wróci. Natomiast ich zdaniem warto, gdy będzie taka możliwość, wrócić do tej koncepcji i w dalszym ciągu rozwijać. W realizacji zrezygnowano między innymi z zaprojektowanych czterech pawilonów symbolizujących żywioły - wody, powietrza, ognia i ziemi. Były dość dużym i istotnym elementem całej koncepcji, niestety Zarząd Zieleni obecnie rozważa tylko opcjonalnie ich realizację. Zrezygnowano także z modernizacji i poszerzenia Głównej Alei Parkowej.

- Konkurs dotyczył całego terenu, czyli ponad 122 ha, a główne zadanie polegało na przedstawieniu strategicznej, kompleksowej wizji modernizacji Pola Mokotowskiego. My właśnie przedstawiliśmy propozycję takiej strategii, dotyczącej całego Pola Mokotowskiego, jego powiązań z otoczeniem, „zszyciem” z tkanką miasta i łatwiejszym dostępem dla mieszkańców. Po konkursie, w czasie negocjacji, musieliśmy się zderzyć z kwestiami budżetowymi. Z jednej strony oczekiwano od nas takiego właśnie kompleksowego spojrzenia, zaś z drugiej strony, wiele rzeczy zostało na koniec obciętych ze względów kosztowych. Szacuję, że zostanie zrealizowanych około 20% tego, co zaprojektowaliśmy - wyjaśnia architekt.

Co jednak warte podkreślenia autorzy projektu choć czują niedosyt wyrażają zrozumienie dla podjętych decyzji. Zdają sobie sprawę, że każdy operuje według dostępnego budżetu i ze względu na pandemię oraz mniejsze wpływy do samorządów część koncepcji musiała pójść w zapomnienie. Wyrażają nadzieję, że poszła w zapomnienie tylko tymczasowo. Kluczowe jest bowiem myślenie perspektywiczne. Z oczekiwanych przez mieszkańców zmian powstaną też dwa wybiegi dla psów. Pierwotnie planowano trzy, z jednego zrezygnowano.

My rozumiemy, że ze względu na budżet czasem trzeba z czegoś zrezygnować. Natomiast ważne jest, żeby była spójna wizja modernizacji Pola, która będzie dalej kontynuowana. Żeby park po prostu dalej się rozwijał. Wspaniale by było, żeby to co teraz zostanie zrobione, to nie był to koniec działania, tylko początek. Musimy o Polu Mokotowskim myśleć całościowo. To nie jest poprawienie czterech czy czterdziestu albo czterystu ławeczek. Mówimy o takim dużym, złożonym organizmie, który składa się z ludzi i natury, a także bardzo wielu innych elementów, które po prostu trzeba kompleksowo ze sobą połączyć i długofalowo rozwijać - podsumowuje Paweł Grodzicki.