Jaki los czeka grudziądzkie zabytki?

Nie ma ulicy w naszym mieście, na której by nie stał budynek "krzyczący": "Zajmijcie się mną!"
Przez Grudziądz w XVIII, XIX wieku przetaczały się wielkie armie państw Europy: Szwecji, Francji, Niemiec, Rosji. Kolejne przemarsze kończyły się zniszczeniami i degradacją zasobów miejskich, które później z mozołem odbudowywano. Nie wszystko jednak wracało na swe miejsce.
Największe spustoszenie nastąpiło pod koniec II wojny światowej. Miasto legło w gruzach w ponad 60%. Zniszczenia były ogromne.
Przez trzydzieści pięć lat rządów komunistycznych władz miasta, udało się im odbudować część zabytkowych obiektów. Wymienię chociażby: zespół klasztorny, Bramę Wodną, spichrze, kamieniczki w miejscu "Królewskiego Dworu".
Na pewno można by zrobić dużo więcej. Można było chociażby ocalić, dużą część południowej pierzei Placu 23 Stycznia. Zachować do naszych czasów jedną z najpiękniejszych części miasta. Decyzje zapadły inne. Mamy to co widać. Koszmarnego architektonicznego potworka. W miejsce pięknych secesyjnych kamienic.
Od czerwca 1989 roku żyjemy już w wolnej Polsce. Od tego czasu minęło już dwadzieścia cztery lata. Skłamałbym, gdybym twierdził, że nic się w tym czasie nie zmieniło na dobre. Jest to widoczne.
Lecz ginie to wszystko w ogólnym otaczającym nas ze wszystkich stron obrazie szarzyzny i bylejakości. Widoczna jest na każdym kroku totalna degradacja dzielnic podmiejskich, przedmieść i Starego Miasta.Od lat widoczny jest brak jakiejkolwiek wizji poprawy tego stanu rzeczy.
Widoczna jest natomiast coraz większa ilość obskurnych kamienic i kamieniczek, straszących oczodołami pustostanów. Rozpadająca się część spichrzy nad Wisłą. Jeszcze kilka sezonów i co najmniej dwa z nich runą do Wisły. Porzucony, pozostawiony własnemu losowi niszczejący Młyn Górny w samym centrum miasta. Zachowany w całości spichlerz przy ulicy Podgórnej. Czyżby miał podzielić los spichrza z podwórza przy ulicy Wybickiego 33, po którym nie pozostał już ślad? Porzucone, oddane na łaskę warunków atmosferycznych i wszelkiej maści dewastatorów obiekty po byłych fabrykach: H.V., PPG, Zakładach Mięsnych, Browarze przy ulicy Sikorskiego.
Niewiele zabytkowych obiektów pozostało w naszym mieście. Duża ich część została porzucona, zaniedbana. Część już się rozpadła. Jeżeli nie zaczną się prace zabezpieczające, remontowe i adaptacyjne, czeka ich podobny los.
W tym krótkim tekście nie sposób wymienić wszystkie zabytkowe obiekty, które czekają na swoją drugą szansę. Jaki los czeka grudziądzkie zabytki?
Proszę tylko nie obrażać inteligencji czytelników i odpowiadać, że duża część z nich ma swych właścicieli i tylko w ich gestii leży dalszy ich los. 
Jak napisał nasz wielki pisarz "... larum grają..." 
Wiesław Hawełko