Kamienica przy Chmielnej 126 w rejestrze zabytków. ''Cenna pamiątka związaną z II wojną światową oraz Powstaniem Warszawskim''

Podjąłem decyzję o wpisie do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego kamienicy położonej w Warszawie przy ul. Chmielnej 126 wraz z terenem posesji, z uwagi na zachowane wartości artystyczne, historyczne i naukowe obiektu - poinformował prof. dr hab. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Kamienica znajduje się na rogu ulic Chmielnej i Żelaznej na Woli. Budynek został wzniesiony po 1897 roku, kiedy to właścicielem posesji był Joel Alterlejb. W przyziemiu budynku znajdowały się głównie lokale usługowe, powyżej mieszkania o zróżnicowanym standardzie. Nieruchomość kilkakrotnie zmieniała właściciela, od 1900 roku był nim Józef Bakiel (Backiel). Po 1924 roku budynek przeszedł na własność spadkobierców Józefa Bakiela, część udziałów sprzedano.

- Na początku sierpnia i września 1944 roku w rejonie kamienicy znajdował się posterunek oddziałów powstańczych m.in. Zgrupowania ''Chrobry II'', walczących o zdobycie i utrzymanie Dworca Pocztowego. Budynek przetrwał działania wojenne w dobrym stanie. W 1955 roku przeszedł na własność Skarbu Państwa. W l. 60. XX w. skuto tynki i pozostałości detalu architektonicznego elewacji - opowiada Lewicki.

Kamienica składa się z dwóch skrzydeł frontowych oraz oficyny poprzecznej, przylegającej do ściany szczytowej budynku przy ul. Chmielnej 128. Wewnątrz budynku zachował się w dużym stopniu oryginalny układ funkcjonalno-przestrzenny z lokalami mieszkalnymi skomunikowanymi z główną oraz boczną klatką schodową i zachowanym podziałem wnętrz na pomieszczenia mieszkalne, kuchenne i sanitarne - czytamy na stronie Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

W dobrym stanie przetrwały również elementy wykończeniowe: na głównej klatce schodowej jasnobeżowe i szare posadzki ceramiczne z bordiurą o motywach floralnych, dekoracyjna metalowa balustrada, na bocznych klatkach schodowych ugrowe i brązowe płytki ceramiczne oraz drewniane balustrady tralkowe. W lokalach mieszkalnych zachowały się częściowo podłogi deskowe, parkiety taflowe i klepka drewniana, miejscami drewniane ściany działowe z oryginalnym opracowaniem, przykłady prostych pieców ceramicznych.

Kamienica przy Chmielnej 126, pomimo usunięcia części dekoracji na elewacjach, jest cennym przykładem kamienicy z przełomu XIX i XX w. z zachowanym podziałem wnętrz i częściowo oryginalnym wystrojem. Na uwagę zasługuje bogata i zróżnicowana forma balustrad balkonów elewacji frontowych. Wewnątrz budynku zachował się wystrój głównej klatki schodowej z ceramicznymi posadzkami i metalową balustradą, boczne klatki schodowe, częściowo elementy wykończenia wnętrz lokali mieszkalnych. Walory artystyczne budynku wynikają również z eksponowanej narożnej lokalizacji u zbiegu ulic, podkreślonej ściętym jednoosiowym narożnikiem.

- Wartość historyczna budynku wiąże się z dziejami dzielnicy oraz rozbudową miasta na przełomie XIX i XX w. Kamienica jest jednym z nielicznych na terenie zachodniego odcinka ul. Chmielnej przykładów przedwojennej zabudowy, która przetrwała działania wojenne i nie została rozebrana po 1945 roku w związku z przekształceniami przestrzennymi okolicy - przekazał Lewicki.

Obiekt jest również cenną pamiątką epizodów związanych z II wojną światową oraz Powstaniem Warszawskim. Kamienica przy Chmielnej 126 sąsiadowała z Dworcem Pocztowym, który w czasie Powstania Warszawskiego był jedną z niezdobytych redut powstańczych, była świadkiem walk i miejscem stacjonowania m.in. żołnierzy zasłużonego zgrupowania ''Chrobry II'', co znajduje odzwierciedlenie w licznych fotografiach i relacjach powstańców.