Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów
3 z 10
Przeglądaj galerię za pomocą strzałek na klawiaturze
Poprzednie
Następne
Przesuń zdjęcie palcem
Czy gdzieś na świecie istnieje miasto idealne? Takie, gdzie...
fot. mat. pras.

Książki o miastach i architekturze [RECENZJE]

Wycieczka po miastach szlakiem architektury

Czy gdzieś na świecie istnieje miasto idealne? Takie, gdzie budowle, przestrzeń między nimi, przyroda i ludzie tworzą harmonię? Pewnie nie. Są jednak takie miejsca na miejskich mapach, które pokazują, że taka symbioza jest możliwa. Na wycieczkę po nich zabiera Francesc Zamora Mola, hiszpański architekt, który doświadczenie zdobywał także za oceanem. Jego "Atlas współczesnej architektury miejskiej" pokazuje przykłady takich dobrych przestrzeni na całym świecie.  Park Lincolna w Miami Beach rozciąga się tuż przy gmachu New World Symphony. To coś więcej niż oaza zieleni w sercu miasta - to przestrzeń do spędzania wolnego czasu, działań artystycznych i kulturalnych, która żyje za dnia i w nocy. Miejsce refleksji i pamięci o weteranach w Dublinie, interaktywny ogród zmysłów we włoskim Frosinone, wielkie ekologiczne donice na drzewa w Madrycie to inne przykłady nieszablonowego podejścia do tematu parków.  Plac przed siedzibą banku SEB w Kopenhadze, wokół gmachu fizyki na Rice University w Houston, służący jako miejsce spotkań a nawet zajęć na świeżym powietrzu, a wreszcie dziedziniec szkoły Contiweg w Wiedniu albo w budynku New York Timesa, dowodzą, że otoczenie gmachów użyteczności publicznej to nie tylko pole do popisu dla architekta, ale i miejsce, które może stać się sercem społeczności.  Gdy w Polsce budowano blokowiska, projektanci wytyczali proste chodniki, jak od linijki. Kilka lat później okazało się, że nikt nimi nie chodzi, za to niemal tuż obok wydeptane są trawniki na naturalnych szlakach codziennych wędrówek między domem a sklepem, pracą, placem zabaw. Gdy u nas króluje niemal wyłącznie asfalt, kostka brukowa i trawa, w Santa Cruz de Bezana i Zurychu na osiedlach wyrastają przestrzenie tyleż piękne, co funkcjonalne. Nawet plac zabaw może być czymś więcej niż piaskownicą, huśtawką i ślizgawką wśród piasku. Monachijski plac zabaw przypominający pudełka z grami, albo nowe życie, jakie w Limie nadano niezrealizowanej kolejce elektrycznej, pokazują, że zabawa też ma swoje pełnoprawne miejsce w przestrzeni publicznej.  I można by tak omawiać choćby jednym zdaniem każdy z 80 przykładów w atlasie. Ale po co? Dość powiedzieć, że to kolejna książka z gatunku tych "otwierających oczy" i pokazujących, że wokoło może być lepiej. Nie jest to pozycja przegadana - opisy są zwięzłe, a reszta to zdjęcia i schematy. Warta przeczytania przez tych, którzy o otaczającej nas przestrzeni decydują na co dzień, tych, którzy walczą, by była bardziej "ludzka", jak i ludzi po prostu ciekawych świata.  Zapraszam na wycieczkę po Krakowie i Katowicach. Nie, nie pójdziemy na Wawel i nie zjedziemy do kopalnianych szybów. Przyjrzymy się temu, co w Małopolsce i na Górnym Śląsku zostało z II RP. „Modernizmy. Architektura nowoczesności w II Rzeczypospolitej ” to dwutomowe wydawnictwo pokazujące architekturę lat 1918-1939. To właśnie w dwudziestoleciu międzywojennym powstał nowy Kraków, dziś znany jako ośrodek akademicki, atrakcyjne turystycznie miasto. To z tego okresu pochodzą: gmach główny Akademii Górniczo-Hutniczej, Giełda Pieniężna, Pałac Prasy, domy towarowe, budynki wznoszone dla pracowników przedsiębiorstw i instytucji takich jak Pocztowa Kasa Oszczędnościowa, Biblioteka Jagiellońska, Muzeum Narodowe, lista jest długa... . Z kart książki wyłania się obraz prężnie rozwijającego się Krakowa, rozbudowującego się miasta. To wtedy wybudowano osiedla, wśród których wyróżniał się Cichy Kącik – zaprojektowany jako całość, spójny zespół urbanistyczny, charakteryzujący się funkcjonalnością. Czas inwestycji objął też ówczesne województwo krakowskie. Zakłady azotowe w Tarnowie-Mościcach, zapora wodna w Porąbce, obiekty sportowe i szkoły były przejawem rozkwitu gospodarczego. Katowice to miasto, w którym oddziaływały zachodnie wpływy myśli Le Corbusiera, jak i radzieckiego konstruktywizmu. Imponujący gmach Sejmu Śląskiego, domy czynszowe, Muzeum Śląskie, koszary wojskowe wpisały się w katowicki pejzaż. W wędrówce po województwie śląskim warto zatrzymać się na dłuższą chwilę w zameczku Prezydenta RP w Wiśle, przyjrzeć się zabudowaniom Śląska Cieszyńskiego, w którym ścierają się wpływy polskie i czeskie. Oko przyciągają ratusze i budynki państwowe powstałe po I wojnie światowej, na przykład w Bytomiu i Chorzowie, sanatorium w Jastrzębiu-Zdroju. Każdy z tomów podzielony jest na tematyczne rozdziały, w które pogrupowano opisywane budynki. Towarzyszą im sylwetki architektów, którzy odcisnęli swe piętno na architekturze miast tego okresu, jak i ogólne informacje o Małopolsce i Śląsku lat 1918-1939. Zadowolą zarówno badaczy tematu, jak i oglądaczy, którym w zasadzie wystarczą same fotografie. Można więc patrzeć na „Modernizmy” jak na album do obejrzenia przed wycieczką, lub na monografię, by poznać i zrozumieć te dwa bliskie, a jednocześnie różniące się, regiony południowej Polski. "Atlas współczesnej architektury miejskiej" Francesc Zamora Mola, Top Mark Centre, Warszawa 2013, cena sugerowana: 148 zł „Modernizmy. Architektura nowoczesności w II Rzeczypospolitej” t. I-II Andrzej Szczerski (red.), Studio wydawnicze DodoEditor, Kraków 2013, 2014, cena okładkowa: 95 zł za tom

Zobacz również

8 medali wywalczyli słupscy judocy na XX Międzynarodowym Turnieju Hanse Cup

8 medali wywalczyli słupscy judocy na XX Międzynarodowym Turnieju Hanse Cup

W Małopolsce rusza nowa linia autobusowa. I już kontrowersje...

W Małopolsce rusza nowa linia autobusowa. I już kontrowersje...

Polecamy

Rockowy Zespół Bi-2 ponownie w Polsce. Towarzyszyć mu będzie orkiestra symfoniczna

Rockowy Zespół Bi-2 ponownie w Polsce. Towarzyszyć mu będzie orkiestra symfoniczna

Nadchodzi rewolucja w systemie iPhone'ów. Zobacz, co już wiemy o iOS 18

Nadchodzi rewolucja w systemie iPhone'ów. Zobacz, co już wiemy o iOS 18

Oddaliśmy serialowi „Dom” najlepsze historie z naszego życia. Oto kulisy tego serialu

Oddaliśmy serialowi „Dom” najlepsze historie z naszego życia. Oto kulisy tego serialu