"Lux in Tenebris" - wystawa rzeźb Igora Mitoraja

Prezentowane na Skwerze Hoovera przy Krakowskim Przedmieściu rzeźby Igora Mitoraja tworzą wystawę "Lux in Tenebris" (tłum. światło w ciemności), która po raz pierwszy pokazywana jest w Polsce. Z 22 prac, trzy płaskorzeźby znajdują się na zewnątrz przy kaskadzie wodnej i przedstawiają dwa najważniejsze wydarzenia w historii chrześcijaństwa: Zwiastowanie Maryi przez Anioła Gabriela i Chrystusa Zmartwychwstałego. Pochodzą one z drzwi rzymskiej bazyliki Santa Maria degli Angeli e dei Martiri.

Pozostałe prace artysty zostały umiejscowione w piwnicy pawilonu przy Skwerze Hoovera - w Sali Wystawowej Filii Artystycznej Fabryki Trzciny. Rzeźby przeplatają się z fotografiami wybranych dzieł Mitoraja, często przedstawiając je w miejscu, do którego ostatecznie trafiły, czyli reprezentacyjnego punktu w danym mieście. Między innymi Paryż, Rzym, Mediolan, Lozanna, Londyn, Kraków, Poznań, Scheveningen koło Hagi, a także miasta w Stanach Zjednoczonych i Japonii goszczą prace najsłynniejszego rzeźbiarza znad Wisły.

- Podziemia, w których odbywa się wystawa zostały wystylizowane na pracownię Igora Mitoraja - mówi MM Warszawa Bartosz Kowalski z Centrum Artystycznego Fabryka Trzciny. - Rzeźby ustawione są na drewnianych podestach, wyzwalając wrażenie bycia w trakcie tworzenia. Światło jest ustawione tak, by podkreślić bryłę.

- Warto przyglądać się każdej pracy szczegółowo, ponieważ spojrzenie pod innym kątem pozwala odkryć zupełnie nowe szczegóły, jak np. w pracy "Pompeiani II" z 2007 roku. Oglądając te trzy postaci dłuższy czas, w plecach jednej z nich dostrzegłem najpierw jedną osobę, a następnie zarys ciała kolejnej. Dopiero potem okazało się, że nie zauważyłem jeszcze trzeciej, która ukryta była przed światłem - mówi obecny na wernisażu wystawy Piotr.

Mitoraj wyraźnie zafascynowany jest swoimi wielkimi poprzednikami: Michałem Aniołem i Antonią Canovą. Jednak porównywanie go do nich jest dla artysty krzywdzące, gdyż Polak sam ukuł wiele charakterystycznych dla siebie cech, dzięki czemu wprawiony odbiorca zawsze rozpozna jego dzieła.

Artysta na warsztat wziął ludzkie ciało, odwołując się niezwykle często do mitologii Rzymu i Grecji, powielając charakterystyczne cechy rzeźby epoki starożytnej, czerpiąc równie mocno z dorobku chrześcijaństwa. Zamyka w brązie dramat mitycznych bohaterów - nieszczęśliwych, o pustych oczodołach czy zamkniętych przez śmierć powiekach. Przedstawia także sceny opisane w Piśmie Świętym lub opierając się na wnętrzach kościołów, które odwiedzał podczas swoich podróży, obeznając się ze światem. Mitoraj stylizuje swoje rzeźby tak, jakby zostały zniszczone w czasie wojny - często pojawiają sie odpryski, nierówności czy zadrapania, twarze i ciała wielu postaci są wybrakowane.

Cechuje go także pozostawianie drobnych otworów, których nie uniknie się podczas pracy nad odlewem. Jak wyjaśnił nam spotkany podczas wernisażu student Akademii Sztuk Pięknych, który o Igorze Mitoraju pisze pracę magisterską, wielu rzeźbiarzy te otwory usuwa, pozostawiając gładką powierzchnię. Mitoraj z kolei dba o autentyczność.

- Wystawa "Lux in Tenebris" to skutek współpracy Igora Mitoraja z jezuitami w Warszawie - wyjaśnia Bartosz Kowalski. - Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, patronki Warszawy, powstało 400 lat temu z inicjatywy jezuity Piotra Skargi na Starym Mieście w Warszawie. Z okazji tego jubileuszu Mitoraj wyrzeźbił drzwi dla Sanktuarium, czego następstwem było zaproszenie artysty do zaprezentowania swoich dzieł w stolicy.

Program uroczystości związanych z obchodami 400-lecia kościoła jest rozbudowany i nie kończy się jedynie na wystawie "Lux in Tenebris". 11 września na Skwerze Hoovera odbędzie się promocja albumu Igora Mitoraja "Bianco Nero". Następnego dnia o godz. 18.30 nastąpi poświęcenie i otwarcie drzwi do kościoła oo. Jezuitów na warszawskiej Starówce, zaprojektowanych i wykonanych przez Igora Mitoraja. Z kolei o godz. 19.15 w Archikatedrze Św. Jana w koncercie dla warszawiaków wystąpi: Włodek Pawlik w koncercie "Piano - solo". 7 października o godz. 20.00 uroczystej mszy św. przewodzić będzie abp. Kazimierz Nycz.

Cykl zakończy się 7 listopada 2009 o godz. 9.30 sesją naukową poświęconą 400-leciu pracy Jezuitów w Warszawie. Wydarzenie to będzie miało miejsce na Papieskim Wydziale Teologicznym "Bobolanum" przy ul. Rakowiecka 61.

Wystawa "Lux in Tenebris" na Skwerze Hoovera przy Krakowskim Przedmieściu potrwa do 7 października. Wstęp wolny.

Igor Mitoraj - ur. 26 marca 1944 r. w Oederan w Niemczech. Wyjechał z Polski do Paryża po studiach w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie stusiował malatstwo u Tadeusza Kantora. Pierwsze brązy Mitiraja powstały w centrum artystycznych odlewni oraz kamieniarzy pracujących w marmurze w Pietrasanta we Włoszech, gdzie przez rok przygotowywał się do swojej pierwszej poważnej wystawy w galerii ArtCurial w Paryżu w 1977 roku. Od tamtej pory rzeźby i rysunki Igora Mitoraja pokazano na 250 wystawach indywidualnych na całym świecie. Od 1983 r. dzieli swój czas między domem w Paryżu a pracownią w Pietrasanta.

Zobacz również:
"My som stond", czyli o Silesii w Warszawie [zdjęcia]
Świat dzieciaków z Targówka [zdjęcia]
Skwer Hoovera otwarty!