W dniach 23-24 października w PKiN w Warszawie odbędzie się ósma edycja Ogólnopolskich Spotkań Ekonomii Społecznej. W spotkaniach wezmą udział przedstawiciele administracji publicznej, organizacji pozarządowych, biznesu oraz mediów.
Organizatorami konferencji są Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych oraz Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich we współpracy z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej. Podczas spotkań i dyskusji w ramach tego wydarzenia uczestnicy dyskutować będą m.in. o perspektywach rozwoju przedsiębiorczości społecznej w Polsce, wartościach, jakimi takie przedsiębiorstwa się kierują oraz wymiernych efektach płynących ze współpracy podmiotów ekonomii społecznej z biznesem.
[/b]W USA, gdzie przedsiębiorczość społeczna ma znacznie dłuższą tradycję i bardziej ugruntowaną pozycję, dwa podstawowe kryteria odróżniają podmioty ekonomii społecznej od innych rodzajów działalności gospodarczej lub publicznej: 1. Przedsiębiorstwa społeczne w sposób bezpośredni realizują misję społeczną za pomocą instrumentów biznesowych, podczas gdy firmy społecznie odpowiedzialne tworzą pozytywne zmiany pośrednio, za pomocą praktyk CSR, takich jak tworzenie fundacji charytatywnych, korzystanie z przyjaznych środowisku surowców, czy też wolontariat pracowniczy na rzecz lokalnych społeczności. Niezależnie od realizowanej strategii społecznej odpowiedzialności biznesu, tradycyjny biznes, co oczywiste, ma na celu przede wszystkim maksymalizację zysku i widoczność swej marki. 2. Przedsiębiorstwa społeczne czynią dobro poprzez działalność komercyjną sensu stricte, z zastosowaniem jasnych zasad biznesu, dyscypliny finansowej, planowania kosztów, zarządzania ryzykiem, czy choćby badania rynku i prowadzenia działań marketingowych. To zdecydowanie odróżnia je od organizacji non-profit polegających głównie na wsparciu filantropów i rządowych dotacjach.

Właśnie takie ujęcie stosują międzynarodowe organizacje NESsT i Ashoka, które na całym świecie merytorycznie i finansowo wspierają rozwój przedsiębiorstw społecznych na wczesnym etapie ich rozwoju. Od października 2013 roku NESsT obecny jest w Polsce, realizując, przy wsparciu fundacji J.P. Morgan, konkurs na profesjonalny biznesplan dla przedsiębiorstw społecznych, w ramach którego wybrane przedsięwzięcia otrzymują wsparcie merytoryczne (szkolenia, konsultacje) niezbędne do stworzenia i rozwoju firmy. W ciągu półrocznego programu, uczestnicy zdobywają umiejętności w zakresie badania i analizy rynku, marketingu i tworzenia marki, zarządzania, w tym zarządzania finansami, ryzykiem, a także planowania strategii wpływu społecznego. Cykl warsztatów i konsultacji zakończy się stworzeniem przez uczestników ich własnego, kompleksowego biznesplanu. Ponadto trzy lub cztery najlepsze pomysły otrzymają nagrodę w wysokości po $15 000. Środki te zwycięzcy będą mogli zainwestować w stworzenie lub wzmocnienie własnego przedsiębiorstwa społecznego, oferując tym samym zatrudnienie i trwały dochód osobom pochodzącym z grup zagrożonych wykluczeniem. Wśród założeń programu jest zrozumienie przez uczestników realiów biznesu, a także odpowiednie określenie celów i wpływu społecznego, jakie chcą osiągnąć. Np. jeśli tym celem jest zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami, czy ma to być docelowe miejsce pracy dla tych osób, czy też ma ono aktywizować i rozwijać umiejętności pracowników tak, aby byli oni przygotowani do podjęcia wyzwań na otwartym rynku pracy? Przedsięwzięcia zgłaszane do konkursu muszą bardzo dokładnie i szczegółowo określać te czynniki.
Rozwój przedsiębiorstw społecznych daje szansę na skuteczną współpracę międzysektorową, a tym samym nowoczesną, prawdziwie zaangażowaną filantropię. W procesie tym ważne jest otwarcie się biznesu na współpracę z takimi organizacjami, jak NESsT i bezpośrednio z podmiotami ekonomii społecznej. Pól współpracy jest wiele, od finansowego wsparcia przeznaczanego na konkretne projekty, poprzez długofalowe wsparcie merytoryczne, doradztwo, mentoring. Przedsiębiorstwa społeczne to podmioty zakładane na ogół przez organizacje pozarządowe, które nie mają doświadczenia i wiedzy na temat mechanizmów i zasad, które trzeba znać, by odnieść rynkowy sukces. Organizacje pragnące wypełniać swą misję bardziej skutecznie poprzez prowadzenie działalności gospodarczej muszą na początek opanować podstawy zarządzania personelem i finansami, marketingu, planowania, zarządzania ryzykiem oraz umiejętności pozyskiwania klientów. Według Piotra Święcickiego, partnera zarządzającego kancelarii Squire Batton Boggs, która w ramach współpracy z NESsT udziela uczestnikom konkursu doradztwa prawnego, podmioty rozwiązujące problemy społeczne za pomocą instrumentów ekonomicznych stwarzają nowe i obiecujące perspektywy dla rozwoju społecznego i gospodarczego. „Chcemy takie inicjatywy wspierać naszą wiedzą i doradztwem w kwestiach prawnych, na przykład towarzyszących wprowadzaniu na rynek niszowych produktów i usług. Każdemu przedsiębiorstwu potrzebna jest też wiedza z dziedziny prawa pracy, podatków, kształtowania umów, praw autorskich czy odpowiedzialności cywilne. To nasze kompetencje, którymi chcemy się dzielić”- dodaje.
Przedsiębiorczość społeczna to szansa dla trzeciego sektora w Polsce na rozwój nowoczesnej i skutecznej działalności zmierzającej do integracji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem, a także nowe perspektywy współpracy z biznesem. Dotychczas w Polsce współpraca pomiędzy biznesem a Trzecim Sektorem doświadczała wielu trudności, wynikających przede wszystkim z braku zrozumienia potrzeb obu stron i nieskutecznej komunikacji. Organizacje pozarządowe zbyt często utożsamiają społeczną odpowiedzialność firm z darowiznami finansowymi, bez długofalowych strategii współpracy. Z kolei firmy często nie mają jasnej wizji i koncepcji działania w ramach społecznej odpowiedzialności, przez co ich zaangażowanie w tego typu inicjatywy jest chaotyczne lub polegające wyłącznie na przypadkowych darowiznach. To prowadzi do tego, że biznes i Trzeci Sektor funkcjonują jako oddzielne byty, bez pomysłu na bardziej kompleksowe działania i wymierne korzyści ze współpracy dla obu stron. Tymczasem, jak mówi Agnieszka Orzechowska, dyrektor krajowa NESsT Polska, „działając na tym samym rynku i w tej samej społeczności, tradycyjny biznes oraz przedsiębiorstwa społeczne powinny ze sobą współpracować i wzajemnie korzystać ze swojej obecności. Firmy komercyjne mogą na stałe włączyć przedsiębiorstwa społeczne w łańcuch dostaw. Kupując produkty i usługi od lokalnych przedsiębiorstw non-profit, firmy w bezpośredni sposób przyczyniają się do ożywienia gospodarczego i w praktyce wpływają na rozwiązywanie społecznych problemów. Ponadto tradycyjny biznes może dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem z przedsiębiorcami społecznymi, wspierać ich w zaistnieniu na nowych rynkach, czy wspólnie prowadzić kampanie promocyjne. Istotnym elementem współpracy jest także inwestowanie kapitału w rozwój przedsiębiorstw społecznych, co w bezpośredni sposób przekłada się na wzrost jakości dostarczanych przez nie towarów i usług. W perspektywie wieloletniej taka strategia przynosi wymierną korzyść także samemu inwestorowi”.