Koniec lat 90. w Warszawie. Żegnamy kolejne elementy architektury tamtego okresu. Czy będzie za czym tęsknić?

Przypominamy felieton napisany w marcu 2023 r.

Jak na razie ten okres nie doczekał się szczególnej opieki konserwatorskiej ani jednoznacznej oceny architektonicznej. Robiąc jednak krótką listę, tego co Warszawa “traci” z lat 90., nie mam do końca poczucia, że to kwestia pilna. Może w kwestiach użytkowych zostają dziury (które trzeba zapełnić czymś innym), ale trudno o jakiś smutek i wyrwę w sercu. 

Zacznijmy może od tego co powstało w latach 90. W Warszawie i już zniknęło albo ma zniknąć niedługo: 

• Ilmet, 
• Tesco na Kabatach, 
• Multikino na Ursynowie,
• Centrum Handlowe Land, 
• Atrium Centrum.

Oczywiście, ktoś może powiedzieć, że Multikino albo Land miały wyłącznie charakter użyteczny. Nikt nie budował ich, żeby się nimi zachwycać. Z drugiej strony, tak się właśnie wtedy budowało i to przekazuje ducha tamtych czasów. Trudno mi, może poza budynkiem BUW, znaleźć coś naprawdę oryginalnego i charakterystycznego w Warszawie z rodowodem lat 90. Jest jeszcze oczywiście Hotel Sobieski. Zresztą przez bardzo głośną sprawę przemalowania jego elewacji temat pojawił się w przestrzeni publicznej.  

Przy tej okazji, pojawił się pomysł stołecznego konserwatora by wpisać “Sobieskiego” do rejestru zabytków. I znowu dylemat, bo argumentacją była właśnie ta nieco śmieszna, ale charakterystyczna elewacja. Jako mieszkaniec i miłośnik historii stolicy kompletnie nie mam poczucia by to był słuszny wniosek.
 
Sam jestem ciekaw jakie wnioski wyciągną z czasem historycy i konserwatorzy. Czy coś z tego, poza biblioteką uniwersytecką, trafi w poczet warszawskich zabytków? Pewnie Most Świętokrzyski, zresztą wspaniały, tylko czy nie rozpatrywać go w trochę innych kategoriach? Mi z tymi czasami (oprócz wymienionych budynków) kojarzą się głównie wynalazki typu Europlex na Puławskiej, ale też Galeria Mokotów, Blue City czy Warszawa Wileńska. Początki centrów handlowych, pierwsze nowoczesne biurowce - chociaż dzisiaj już niekoniecznie sprawiające takie wrażenie.

Zniknęło już Tesco na Kabatach, Multikino ma zniknąć w 2024 roku, los Centrum Handlowego Land także jest przesądzony. Oczywiście, możemy dyskutować co do następców budynków na które narzekam (głównie bloki mieszkalne), ale czy naprawdę za samą formą można tęsknić? Raczej za tym, że nikt nie znalazł alternatywy w innym miejscu dla pełnionych przez nie funkcji.