Najnowsze wynalazki, które mogą ułatwić życie niepełnosprawnym

Ewa, Jacek, Maja i Jan na ekranie komputera wyglądają jak ludzie. Mówią też jak ludzie - perfekcyjną polszczyzną, bez metalicznego brzmienia maszyny. Wiedzą, gdzie zrobić przerwę, bo jest przecinek. Gdzie zakończyć zdanie, bo jest kropka. Podobne umiejętności posiadają Jennifer i Eric oraz Brian i Amy. Od polskich odpowiedników różni ich to, że czytają po angielsku z amerykańskim lub brytyjskim akcentem. Te osiem postaci to głosy syntezatora mowy IVONA, produktu gdyńskiej firmy IVO Software - najlepszego aktualnie tego typu urządzenia na świecie - który zmienił życie tysięcy niewidomych i niedowidzących. Dzięki niemu komputery przemówiły ludzkim głosem.

W czwartek do Urzędu Miasta Gdyni przyszło kilkadziesiąt takich osób, chcących poznać nowy pakiet rehabilitacyjny, który proponuje im IVONA oraz poznać zasady działania e-lektora, urządzenia przenośnego wielkości telefonu komórkowego, za pomocą którego wysłuchać można najnowszej książki, czy porannej gazety.

Mieczysław Kowalik ma 93 lata, od 28 jest na emeryturze, kiedyś był księgowym. Niedawno nauczył się posługiwać telefonem komórkowym, a to zwiększyło jego apetyt na poznanie nowinek technicznych.
- Chcę nauczyć się obsługi komputera, szukam dla siebie kursu - mówi. - To, co tu usłyszałem to kuszące propozycje. Marzy mi się taki e-lektor, mógłbym usiąść na ławce w parku i posłuchać książki. W domu czytam na powiększalniku, ale wzrok już nie ten...

Robert Wróblewski niewiele widzi od urodzenia. Nie przeszkadza mu to w prowadzeniu działalności gospodarczej. Na komputerach pracuje od 10 lat. Nie wyobraża sobie życia bez syntezatora mowy.
- Kiedyś taki syntezator wyglądał jak spora puszka, stał na biurku i wydawał z siebie dźwięki tylko z pozoru przypominające mowę ludzką - opowiada. - Od dwóch lat pracuję z głosami IVONY. Różnica jest kolosalna. Sprzedaję buty, więc bez komputera ani rusz. Muszę wyszukiwać hurtowni, producentów, oglądać nowe modele, robić przelewy do banków.

Był 2001 rok, kiedy dwóch studentów Politechniki Gdańskiej Łukasz Osowski i Michał Kaszczuk zaczęło tworzyć IVONĘ. - Chcieliśmy robić coś, co pomagałoby ludziom w życiu - mówi skromnie Łukasz, dziś współwłaściciel IVO Software. - Pierwsza wersja IVONY powstawała w 2005 r. Teraz cały czas pracujemy nad jej udoskonalaniem, za miesiąc oficjalnie zaprezentujemy jak mówi po angielsku. W planach mamy jeszcze wersje hiszpańską, niemiecką i być może rosyjską. Najnowsze głosy IVONY mają już jakość radiową - 22 kHZ.

Nowy pakiet rehabilitacyjny IVONA z ośmioma głosami i lektorem czytającym książki i internet kosztuje ok. 500 zł. PFRON zwraca niepełnosprawnym nawet do 98 proc. kosztów zakupu. Do pakietu można dokupić też przenośnego e-lektora - urządzenie w kształcie pilota do telewizora, na które wgrywa się pliki tekstowe, książki lub gazety, a potem odtwarza w dowolnym miejscu, bez potrzeby używania komputera. Wtedy pakiet kosztował będzie 1550 zł. Urządzenie wymyślił Jan Gawlik. Też niewidomy.

- Jak to działa? Jeśli książki, którą chcemy przeczytać, nie ma w internecie, kupujemy ją w księgarni i skanujemy. Potem wgrywamy na kartę pamięci i wsuwamy do e-lektora. W ten sposób możemy tworzyć całe katalogi ulubionych lektur.
Łukasz Osowski ocenia, że wynalazek Jana Gawlika jest aktualnie najlepszym przenośnym e- lektorem na świecie.