Niepełnosprawni intelektualnie sprawni w pracy

Centrum Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie (Centrum DZWONI) to profesjonalna agencja pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego dla osób z niepełnosprawnością intelektualną.

Profesjonalne wsparcie dla najbardziej wykluczonych
Głównym celem działalności Centrum DZWONI jest aktywizacja zawodowa grupy najbardziej wykluczonej z rynku pracy. Misją z kolei jest pełnienie roli "pomostu" pomiędzy pracodawcą, miejscem pracy i osobą niepełnosprawną. Pracownicy Centrum nie tylko określają preferencje zawodowe kandydata (czyli osoby upośledzonej umysłowo) i szukają mu odpowiedniej pracy, ale też przygotowują go do niej i monitorują sytuację na linii osoba niepełnosprawna - współpracownicy - pracodawca przez cały okres trwania umowy.

Pomoc daradcy, trenera zawodowego i psychologa
Do Centrum DZWONI każdy może przyjść z ulicy, zarówno sam, jak i z opiekunem. - Pierwsze spotkanie to wstępna rozmowa, od razu też doradca zawodowy i psycholog przeprowadzają wywiad - mówi warszawskiej MM-ce Katarzyna Rudzka. - W ten sposób tworzymy profil zawodowy naszego klienta, sprawdzamy jego możliwości, zainteresowania, obszar, w którym chciałby pracować, co wykonywać.

Następnie pracownicy Centrum równolegle prowadzą warsztaty z osobą niepełnosprawną i szukają jej odpowiedniej pracy. Jeśli osoba upośledzona nie jest zdecydowana na nic konkretnego, zostaje wysłana na kilka różnych kursów, gdzie trener pracy ocenia jej możliwości i kwalifikacje.

Gdy Centrum znajdzie odpowiednie miejsce pracy (pracodawcy albo sami zgłaszją się w poszukiwaniu osób do zatrudnienia albo Centrum przekonuje przesiębiorców, by zainteresowali się pracownikami upośledzonymi), wysyła się kandydata na dwudniowe szkolenie do potencjalnej pracy. Po tym okresie musi nastąpić zgoda obu stron (osoby upośledzonej oraz jej potencjalnego przełożonego) na zawarcie umowy.

Rozwianie obaw pracodowacy i współpracowników
- Sam trener też "pracuje" jeden czy dwa dni - informuje Katarzyna Rudzka. - Musi poznać miejsce i charakter pracy osoby niepełnosprawnej, której będzie uczył podstawowych czynności, ale będzie też cały czas monitorował sytuację poprzez rozmowy z pracodowcą i swoim klientem, wizytację miejsca pracy.

- Przed rozpoczęciem pracy, organizujemy też krótkie warsztaty dla przyszłych pracodawców i współpracowników naszego klienta - mówi Rudzka. - Tłumaczymy, że nie należy mieć obaw przed współpracą z niepełnosprawnymi, często obalamy nieprawdziwe mity, które krążą w społeczeństwie, pokazujemy zdjęcia i filmy, wyjaśniami wątpliwości.

Jakie wątpliwości występują wśród osób, które pierwszy raz mają spotkać się z tzw. ONI (osoby niepełnosprawne intelektualne) - pytamy. - Ludzie obawiają się różnych rzeczy, najczęściej nie wiedzą, jak się zwracać, oficjalnie czy po imieniu, czy mówić do takiej osoby jak do dziecka, czy jak do normalnego dorosłego, boją się też, czy ONI nie zrobi sobie i innym krzywdy, kiedy pracuje w miejscu, gdzie ma dostęp do noży, sekatorów i innych niebezpiecznych narzędzi - tłumaczy Rudzka.

ONI są dobrymi pracownikami
Osoby niepełnosprawne intelektualnie najlepiej wykonują prace niezbyt skompliwane i powtarzalne. Dzięki temu można śmiało zatrudniać je przy prostych obowiązkach fizycznych czy biurowych. Wśród pracodawców znajdują się m.in. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego czy sieć restauracji MacDonald's. Upośledzeni umysłowo sprawdzają się w gastronomii, np. jako pomoc kelnera czy obsługa cateringowa, w ogrodnictwie, przy sprzątaniu, w pralni, jako pomoc w opiece nad dziećmi lub osobami starszymi, można powierzyć im wykładanie towaru w sklepach, kserowanie czy porządkowanie dokumentów w biurach.

- Nie przypominam sobie, by współpraca z którymś z pracodawców zakończyła się nieprzyjemnie - mówi nam Katarzyna Rudzka. - Na ogół są zadowoleni z pracowników i nie raz zatrudniają po kilka, a nawet kilkanaście osób przez nas poleconych.

Nowa praca, nowe życie
Poprzez swoje działania Centrum DZWONI zmienia wizerunek osoby niepełnosprawnej w społeczeństwie z biernego odbiorcy pomocy społecznej na aktywnego obywatela, stwarza realną szansę na znalezienie i utrzymania zatrudnienia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, a tym samym pozwala na niezależność ekonomiczną przez co wpływa na poprawę jakości ich życia oraz samoocenę.

- Dokonuje się w nich znacząca zmiana - ocenia Rudzka. - Do tej pory siedzieli w domu, a teraz mają szansę na życie wśród innych ludzi, zarabiają pieniądze. Nie są to duże kwoty, ale własne, sami na nie zapracowali, czują się pewniej, lepiej.

Na rynku pracy dla ONI nie ma kryzysu
Jak przekonuje nas pani Katarzyna, Centrum DZWONI, ani jego klienci, nie odczuwają żadnego załamania gospodarki. Liczba ofert się raczej nie zmniejsza, tym bardziej, że prace, które powierza się osobom z niepełnosprawnością intelektualną, są podstawowe i przez kogoś muszą być wykonywane.

Także pracodawcy, zatrudniając ONI mogą liczyć na wiele ułatwień i profitów - od refundacji części składek ZUS, przez zwrot kosztów szkolenia, po dofinansowanie pensji dla asystentów osób niepełnosprawnych.

Polska DZWONI dla niepełnosprawnych umysłowo
Centrum DZWONI jest projektem realizowanym w ramach programu "Trener pracy" finansowanego ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Realizatorem projektu jest Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym. Obecnie Centrum DZWONI ma swoje siedziby w dziesięciu miastach Polski: Bytomiu, Głogowie, Giżycku, Jarosławiu, Kamieniu Pomorskim, Kołobrzegu, Nidzicy, Poznaniu, Warszawie i Zgierzu. W stolicy placówka działa maja 2006 roku. Przez ten czas zatrudnienie dzięki niej znalazło ok. 350 osób z obszaru wykluczenia. Tworzenie kolejnych lokalizacji nie jest wykluczone.

Współpraca: Katarzyna Rudzka
Więcej informacji:
Centrum DZWONI
Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Zobacz również:
Pracownik. Co z tego, że nie widzi...
Martyna i Emil: Taniec to pasja
Integracja likwiduje progi