Obrzędy weselne dawniej, a dziś

Uroczystości obchodzone z tej okazji stanowią źródło wiedzy i tradycji dla nowożeńców. Przygotowując się do własnego wesela, warto wiedzieć jak wyglądał tradycyjny ślub naszych prababek.
 
Dawniej zaręczyny były uważane za umowę gwarancyjną, w której ważne było złożenie vadium, czyli swoistej zapłaty W trakcie zrękowin ojciec panny młodej (starosta) prowadził młodych trzykrotnie wokół stołu, na którym leżał bochenek świeżego chleba. Para siedziała przy stole, trzymając dłonie na chlebie,które starosta związał chustą. Pytał przy tym, także trzykrotnie ,, z wolą, czy niewolą związana?''.
 
Za każdym razem krewni panny młodej odpowiadali ,,z wolą''. Po tym następowało rozwiązanie dłoni narzeczonych oraz ofiarowanie im przełamanego chleba przez ojca panny młodej. Ci zjadali, dzieląc się resztą z uczestnikami obrzędu. Parę pokoleń wcześniej złączenie rąk na chlebie w obecności świadków i rodziny uznawane było za oficjalny akt zaślubin. Dopiero później zawierano je w kościele. Po wszystkich ceremoniach- tak, jak współcześnie-następowało ustalanie terminu ślubu, danie zapowiedzi w kościele. Ustalano również porządek weselny jak i zorganizowanie posagu młodym na nową drogę życiową.
 
Ważnym symbolicznym znaczeniem cieszył się wówczas wieczór przedślubny, czyli pożegnanie panieństwa. Podczas jego trwania druhny wiły wianki dla siebie i koronę ślubną dla panny młodej. Ubierały rózgę weselną, którą była gałąź świerku, sosny lub jałowca. Ozdabiano ją jabłkami, orzechami, czy wstążkami, a w dniu ślubu przekazywano staroście weselnemu. Podkreślała ona atrybut jego godności, jak i również stanowiła symbol samego wesela. Starościny natomiast piekły podczas wieczoru panieńskiego ciasta ślubne.
 
Warto również wiedzieć, że do połowy XIX wieku, ważnym elementem tego wieczoru były rozpleciny. Polegały one na rozpuszczaniu i rozczesaniu warkocza przyszłej panny młodej, najczęściej przez pana młodego. Wyprawiano je jednak tylko dziewicom, aby ukazać oddanie panny młodej, jej wianka, warkocza panu młodemu i zgodę rodziny na utratę dziewictwa w związku małżeńskim.
 
Tradycje weselne z kresu młodości naszych przodków były bardzo bogate. Niektóre dawne zwyczaje są praktykowane współcześnie w wielu białostockich wsiach. Mogą one stanowić wspaniałe ukoronowanie prawdziwej miłości...
 
Artykuł powstał w ramach udziału w programie edukacyjnym dla szkół Press Class.