Odbudowa Pałacu Saskiego. Zobacz, jak wyglądał kiedyś i jak ma wyglądać w przyszłości

Jak możemy przeczytać na oficjalnej stronie Muzeum Powstania Warszawskiego, początki pałacu Saskiego sięgają drugiej połowy XVII wieku. Wówczas to, w 1661 roku, ruszyła budowa rezydencji dla podskarbiego wielkiego koronnego Jana Andrzeja Morsztyna. Powstał piętrowy barokowy pałac z wieżami, który olśniewał wytwornością i nowoczesnością.

Pół wieku później pałac nabył król Polski, August II Mocny z niemieckiej dynastii Wettynów, a po nim rezydencję odziedziczył jego syn – August III Sas. Pałac przeszedł wówczas gruntowną przebudowę.

Ogromna przebudowa rozpoczęła się w 1837 roku, kiedy podupadły pałac nabył rosyjski kupiec Iwan Skwarcow, przeznaczając na remont potężne środki finansowe. Od 1864 roku, aż do zniszczenia Pałacu Saskiego w 1944 r., jego właścicielami było wojsko, najpierw carskie a następnie polskie i niemieckie.

Po upadku Powstania Warszawskiego, kiedy Niemicy niszczyli niemal każdy budynek stolicy, wysadzony w powietrze został również Pałac Saski.

Po upadku Powstania i wypędzeniu mieszkańców Warszawy specjalne oddziały niemieckie przystąpiły do grabieży tego, co posiadało jakąkolwiek wartość materialną. Następnie do akcji wkroczyli podpalacze z Brandkommando. Działano zgodnie z wcześniej przygotowanym planem, podpalając dom po domu, kwartał po kwartale. W ślad za Brandkommando szło Sprengkommando wysadzające w powietrze wybrane obiekty. Akcję wspierały specjalne jednostki Technische Nothilfe, czyli saperskie oddziały policji - czytamy na oficjalnej stronie Muzeum Powstania Warszawskiego.

W dniach 27–29 grudnia 1944 roku Niemcy wysadzili w powietrze Pałac Saski. Zachował się jedynie środkowy fragment kolumnady pałacowej, mieszczący Grób Nieznanego Żołnierza. Okupant zniszczył również stojący przed pałacem pomnik księcia Józefa Poniatowskiego oraz pobliski pałac Brühla.

11 listopada 2018 roku podczas obchodów setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę prezydent Andrzej Duda podpisał deklarację o restytucji pałacu Saskiego. W czwartek 18 sierpnia 2022 roku na placu Piłsudskiego w Warszawie ruszyła odbudowa Pałacu Saskiego. Prace rozpoczęły się od ogrodzenia placu Piłsudskiego od strony zachodniej 680-metrowym ogrodzeniem, które będzie zabezpieczać teren prac ziemnych przy odkryciu pałacowych piwnic.

Przewiduje się, że łączny koszt odbudowy Pałacu Saskiego i sąsiadujących z nim budynków wyniesie prawie 2,5 mld zł.