Opowieści o zegarach. Omega pod szyldem grudziądzkiego zegarmistrza

Lektura artykułów o ponad stuletniej kieszonce L. Połoma, skłoniły Czytelnika serwisu Moje Miasto Grudziądz do napisania komentarza, zawierającego prośbę o pomoc w identyfikacji Jego pamiątki rodzinnej - zegarka kieszonkowego (nazwisko Czytelnika znane autorowi artykułu).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Artykuły, które zainspirowały Czytelnika do napisania komentarza:Ten zegarek "widział" Hallera i był świadkiem odrodzenia Grudziądza Opowieści o zegarach. Zegarek ze wspomnień ks. dr. Łęgi -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Zegarek Czytelnika jest nie tylko cenną pamiątką rodzinną, ale też jest związany z grudziądzkim rzemiosłem zegarmistrzowskim z przełomu XIX/XX w., (1). Z tego też względu Czytelnik zgodził się na opublikowanie zrobionych przez siebie zdjęć zegarka i na napisanie artykułu na jego temat. Zegarek należał do Jego pradziadka, przechodzi w rodzinie z ojca na syna.
Zapytanie Czytelnika dotyczyło informacji o firmę, która sygnowała zegarek na cyferblacie i na srebrnej kopercie.
Na cyferblacie, czyli tarczy zegarowej widnieje napis: A. Zeeck Graudenz Ten napis jest też wygrawerowany na wewnętrznym deklu srebrnej koperty zegarka, (2,3). Zegarek posiada również niklowane etui.,  z napisem, (4,5):
W. Kruszewski
zeg mistrz
Grudziądz
ulica
Kwidzyńska 31
Z porównania napisów na kopercie oraz na etui można wnioskować, że pochodzą one z różnych okresów.  Etui zostało dokupione później i pochodzi już z okresu przynależności Grudziądza do Polski, zostało ono wykonane po styczniu 1920 r. Aczkolwiek jest taka możliwość, że zostało ono wykonane w latach 1903-1920. Wiktor Kruszewski był aktywnym działaczem polskim w Grudziądzu, udzielał się w Bazarze. Wiktor Kulerski wydając w 1913 r. przewodnik po Grudziądzu, autorstwa Ignacego Żnińskiego również dołączył plan Grudziądza z polskimi nazwami ulic. W tym przewodniku jest również reklama zakładu W. Kruszewskiego, (6). W. Kruszewski eksponował również przywiązanie do polskości, akcentując polską pisownię swojego nazwiska, co widać na przykładzie strony z księgi adresowej Grudziądza z 1905 r., (7). Firma W. Kruszewskiego działała nadal w okresie międzywojennym. Wystawił on swoje wyroby na I Wystawie Pomorskiej w Grudziądzu, w 1925 r. Natomiast firmy A. Zeeck nie ma już w księdze adresowej z 1927 roku.
O posesji przy obecnej ulicy Wybickiego 6-8, gdzie mieścił się zakład zegarmistrzowski Augusta Zeecka, Eugeniusz Chmielewski w 2006 r. napisał następująco:
„Z dziejów ulicy Józefa Wybickiego
Nr-6-8. Posesja od lat 90-tych XIX wieku należała do Dawida Izraelowicza, instalatora i producenta lamp oświetleniowych. W 1897 roku w miejscu piętrowego domu, powstał duży, III piętrowy budynek. Do 1920 roku, oprócz sklepu z lampami, mieścił się zakład zegarmistrzowski i złotniczy. W latach międzywojennych – sklep z porcelaną, kryształami i naczyniami szklanymi Juliusza Izraelowicza”. [Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza , nr 4/2006]
Jak już napisałem wcześniej, zegarek jest zapewne starszy od etui. Interesujące są sygnatury na werku zegarka oraz na wewnętrznej stronie pierwszego dekielka, (8). Są tam następujące informacje, patrząc od góry:
- logo firmy Omega- próba srebra i znak niemieckiego urzędu celnego- numer seryjny : 1 285 395- 7 oznacza ilość łożysk kamiennych w werku
Na samym dole jest adnotacja o naprawie zegarka, prawdopodobnie w 1918 r. Na werku zegarka, na mostku też jest znak Omegi, (9).
W tym miejscu chyba zaczyna się najciekawsza część historii tego zegarka. Wg różnych tabel  Firma Omega zaczęła numerować zegarki od 1 000 000 lub od 500 000.
Numeracja zegarków Omega:http://www.omegamania.home.pl/numery.html
Z tej numeracji od 1 000 000 wynika, że ta Omega została wyprodukowana w latach ok. 1894-1896.
Są to pierwsze lata Firmy Omega, po przejściu ze stadium manufaktury do fabryki, zarządzanej przez firmę, mającą za cel podbić rynek światowy.
Szczegóły na temat historii Omegi na stronie:
http://www.omegamania.pl/
Zegarek z Grudziądza posiada słynny mechanizm z 1894 r., który Omedze otworzył światowy rynek zbytu. W tej historii ciekawe jest to, że na początku drogi do sławy dla  Omegi cenniejsza była renoma lokalnego zegarmistrza, aniżeli logo Omegi. W tym przypadku był to grudziądzki zegarmistrz August Zeeck, który swoją osobą rekomendował nowatorski szwajcarski zegarek.
O tym werku na stronie internetowej Omegi:
„W roku 1894 Francois Chevillat zaprojektował niezwykły kaliber 19-to liniowy. Był on produkowany przy użyciu rewolucyjnego zmechanizowanego systemu podzielonego montażu, który opierał się na zamienności standardowych części, dzięki czemu był idealnym rozwiązaniem, umożliwiającym produkcję tego "dokładnego czasomierza po rozsądnej cenie". Kaliber ten otrzymał nazwę OMEGA - od ostatniej litery greckiego alfabetu, będącej synonimem osiągnięcia, doskonałości, perfekcji i trwałości. Kaliber ten dał firmie swe imię i uczynił ją jedna z wiodących producentów zegarków na terenie Szwajcarii, zarówno pod względem ilości jak i jakości.”
Zapewne, z perspektywy około 120 lat jest to bardzo ciekawy epizod z historii zegarmistrzostwa grudziądzkiego.  Współpraca z Omegą na początku podboju przez nią rynku światowego jest niewątpliwie powodem do dumy i godna odnotowania w annałach historii grudziądzkiego rzemiosła.
Na tej stronie w Muzeum Omegi można zobaczyć słynny werk Calibre 19, na honorowym miejscu:
http://chronos24.pl/z-wizyta-w-muzeum-omegi/
Natomiast My możemy go zobaczyć, nie wyjeżdżając do Szwajcarii, na serwisie MM Moje Miasto Grudziądz, w artykule o współpracy grudziądzkiego zegarmistrza Augusta Zeecka z Omegą w latach 90 XIX w.
Kończąc ten artykuł, pragnę podziękować Czytelnikowi MM Moje Miasto Grudziądz za wyrażenie zgody na napisanie artykułu o tej niezwykłej pamiątce rodzinnej oraz za zgodę na publikację zdjęć zegarka, autorstwa Czytelnika.
                                                                                        Opis zdjęć:
1.      Zegarek firmy A. Zeeck Graudenz, z werkiem Omegi.2.      Fragment zegarka Omegi z nazwiskiem zegarmistrza grudziądzkiego A. Zeeck.3.      Nazwisko zegarmistrza A. Zeeck na kopercie Omegi.4.      Etui zegarka kieszonkowego z nazwiskiem zegarmistrza grudziądzkiego Wiktora Kruszewskiego.5.      Etui zegarka kieszonkowego z nazwiskiem zegarmistrza grudziądzkiego Wiktora Kruszewskiego.6.      Reklama zakładu Wiktora Kruszewskiego, w przewodniku I. Żnińskiego, Wyd. Wiktora Kulerskiego.7.      Strona z księgi adresowej Grudziądza, z 1905 r., z nazwiskiem W. Kruszewskiego.8.      Legenda znaków na wewnętrzne stronie dekielka zegarka kieszonkowego Omegi.9.      Znak Omegi na werku zegarka.
Tekst autoryzowany przez Czytelnika MM Moje Miasto Grudziądz, S.J.Dziękuję Panu za wyrażenie zgody na opracowanie tego ciekawego moim zdaniem tematu, z wykorzystaniem Państwa pamiątki rodzinnej.
Z poważaniem Marek Szajerka