Papusza. Historia romskiej poetki

Bronisława Wajs, zwana Papuszą, pierwsza znana i uznana cygańska poetka, czytać i pisać nauczyła się sama. Jej strofy przetłumaczone na  język polski trafiły do oficjalnego obiegu. Pierwszy tomik zatytułowany „Pieśni Papuszy“ ukazał się drukiem w 1956 roku.Swój prawdziwy literacki debiut romska poetka zawdzięczała dwóm innym literatom - Jerzemu Ficowskiemu, który ją odkrył, dostrzegł jej wielki talent i namawiał do pisania, a potem tłumaczył jej wiersze oraz Julianowi Tuwimowi, który z sukcesem zabiegał o ich publikację.Papusza urodziła się według różnych źródeł w 1908 albo 1910 roku (zmarła w 1987). Była kilkunastoletnią dziewczyną, gdy z woli starszyzny wyszła za  mąż za dojrzałego już mężczyznę. Podczas II wojny światowej z cygańskim taborem ukrywała się w lasach. W 1948 roku do tego taboru dołączył, uciekający przed represjami   komunistycznej władzy, były żołnierz AK i pisarz, Jerzy Ficowski. Znajomość z nim była dla Papuszy i szczęśliwym zrządzeniem losu, i jak się okazało, przekleństwem...  W filmie Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauzego  znana już poetka i nieszczęśliwa, odrzucona przez romską społeczność kobieta przypomina sobie fakty, zdarzenia, zakręty swojego życia. Ten film to nie tylko hołd dla niej, ale dla całej kultury romskiej. „Papusza“ ma już na koncie kilka nagród, m. in. aż trzy zdobyte na międzynarodowym  festiwalu w hiszpańskim Valladolid. W zgodnej opinii krytyków znakomite kreacje w tym polskim filmie, granym także... w języku romskim  stworzyli Jowita Budnik w roli tytułowej, Zbigniew Waleryś, wcielający się w postać jej męża Dionizego Wajsa oraz Antoni Pawlicki jako Jerzy Ficowski. Nasyconą romskimi akcentami muzykę do „Papuszy“ skomponował Jan Kanty-Pawluśkiewicz.             Seanse: piątek, sobota, niedziela - 17.45; 20.30. Film trwa 131 min.