Podział Mazowsza i wybory jeszcze w tym roku? Ustawa już prawie gotowa. Powstanie "województwo Warszawskie"

Podział Mazowsza na dwa województwa to temat, który powraca w mediach co kilka miesięcy, szczególnie w okresie przed i po wyborach. Tym razem jednak projekt nabrał kształtu za sprawą ustawy i od dawna deklarowany rozdział stolicy od reszty województwa może stać się faktem jeszcze w tym roku. - Musimy to przeprowadzić jeszcze w tym roku, bo idzie nowy budżet unijny, w ramach którego musimy zgłosić nie 16, ale 17 województw i ich regionalne programy operacyjne na lata 2021‒2027 - mówi jeden z ważnych polityków PiS, cytowany przez "Dziennik Gazetę Prawną".

Jeśli zmiana zostałaby przegłosowana, konieczne byłby nowe wybory samorządowe. Te, według informacji DGP, odbyłyby się jeszcze jesienią tego roku. Pierwotnie, władze Warszawy miały zostać również władzami nowego województwa, dziś jednak najbardziej prawdopodobną wersją są dodatkowe, przyspieszone wybory samorządowe na Mazowszu.

Docelowo, z województwa Mazowieckiego miałoby zostać wyodrębnione dwa województwa. W skład jednego z nich wchodziłaby znacznie bogatsza od reszty regionu Warszawa wraz z przyległościami, tzw. "obwarzankiem, czyli powiatami tworzącymi aglomerację. Drugie z województw stanowiłyby pozostałe miasta i miejscowości. Siedziba sejmiku byłaby najprawdopodobniej w Radomiu.

Zmiany zdaniem zwolenników podziału spowodują sprawiedliwszy rozdział środków. Dochód województwa jest bowiem sztucznie zawyżony przez dochód znacznie bogatszej od reszty miast Warszawy, która - według niektórych - rozwija się kosztem pozostałych ośrodków miejskich. - Trzeba będzie to zrobić w ten sposób, że będzie województwo Warszawa i okolice, i województwo mazowieckie. Sądzę, że to jest jedyne rozwiązanie - mówił cytowany przez TOK FM Jarosław Kaczyński na początku września 2019 roku.

Krytycy tego rozwiązania zwracają jednak uwagę na fakt, że wydzielenie Warszawy nie spowoduje sprawiedliwszego podziału środków przyznawanych z Unii Europejskiej. Już dziś, na potrzeby unijnych statystyk, Warszawa traktowana jest jako osobna jednostka. Ponadto, problemem byłaby też infrastruktura.

W nowym województwie Warszawskim znalazło by się 76 proc. wszystkich nadzorowanych obecnie dróg, połowa szpitali i instytucji kultury całego województwa. Ze 117 wojewódzkich jednostek samorządowych (szpitale, spółki, instytucje kultury) 45 związanych jest bezpośrednio z Warszawą, zaś pozostałe 58 przynależy do samorządów poza stolicą. A to oznacza, że nowe województwo straciłoby sporo ze swojego dotychczasowego potencjału, oraz płaciłoby wyższe tzw. janosikowe, czyli podatek płacony przez każde z województw.