Remont linii średnicowej. Przetarg miał wystartować na początku 2022 roku. "Pojawiły się komplikacje"

Kolejarze remontują Węzeł Warszawski. To jedna z największych inwestycji w stolicy. Obecnie trwa przebudowa stacji Warszawa Zachodnia, która ma być gotowa za dwa lata. Wcześniej, bo wiosną 2022 roku PKP PLK miało rozpisać przetarg na przebudowę linii średnicowej, od Warszawy Wschodniej do Warszawy Zachodniej. Czy prace zaczną się o czasie: - Gdy składaliśmy te deklaracje, był to termin bardzo prawdopodobny. Jednak w ostatnich miesiącach pojawiły się komplikacje, które były nie do przewidzenia - mówi nam Arnold Bresch, członek zarządu PKP PLK. Rozmawiamy również o tym, jak będzie wyglądać linia po remoncie, o potrzebie budowy nowej średnicy oraz o pracach na stacji Warszawa Zachodnia.

Piotr Wróblewski: Trwają intensywne prace na węźle warszawskim. Największą inwestycją jest obecnie przebudowa stacji Warszawa Zachodnia. Czy uda się ją zakończyć w 2023 roku, tak jak planowano?

Arnold Bresch, członek zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.: Nasza spółka kilka lat temu zaczęła przygotowania do remontu węzła warszawskiego i modernizacji trasy średnicowej. Wcześniej przygotowaliśmy chociażby trasę obwodową, czyli linię dawniej głównie towarową – między Warszawą Zachodnią i Warszawą Gdańską. To projekt, który zakończył się w zeszłym roku i już pasażerowie korzystają z efektów prac – nowych przystanków oraz przystanków, które bardzo długo były wyłączone z eksploatacji.

Innym projektem bezpośrednio związanym z przygotowaniami do przebudowy trasy średnicowej jest kompleksowa przebudowa stacji Warszawa Zachodnia. Przygotowujemy się do przyjęcia zwiększonych potoków podróżnych. Na czas przebudowy trasy średnicowej będzie to główna stacja w Warszawie, a całkowicie zmodernizowana linia obwodowa będzie pełniła ważną rolę w prowadzeniu ruchu pociągów.

A jak obecnie wyglądają prace na Warszawie Zachodniej?

Budowa jest spektakularna ze względu na olbrzymie konstrukcje, które zadaszą stację. Ale z punktu widzenia PLK, czyli zarządcy infrastruktury kolejowej, jest to przede wszystkim przebudowa gigantycznej stacji, która przyjmuje ruch dalekobieżny z południa i zachodu Polski, ale ma również olbrzymie znaczenie w ruchu aglomeracyjnym.

Czy termin zakończenia prac – w 2023 roku – jest realny? A może spodziewają się Państwo pewnych przesunięć?

Według stanu wiedzy, który mamy na dzisiaj, chcemy zakończyć prace w 2023 roku. Widzimy oczywiście ryzyka związane z tym, że jest to gigantyczna inwestycja prowadzona w tkance miejskiej. Co więcej, pracujemy przy czynnym ruchu kolejowym. Oznacza to, że rytm prac jest też dostosowany do potrzeb związanych z eksploatacją linii kolejowych – zapewnienia podróży dalekobieżnych, regionalnych i aglomeracyjnych.

Mamy świadomość, że czym większy projekt, tym większe ryzyka związane chociażby z kwestiami technicznymi. Tu wyłoniliśmy w przetargu prężnego wykonawcę, który nie ma problemów finansowych. Mamy też pozwolenie na budowę. Z punktu widzenia naszych doświadczeń z ostatnich lat podstawą jest właśnie silny wykonawca i decyzje formalne. Liczymy, że wszystko zostanie zrealizowane na czas.

Przetarg na remont „średnicy”, w samym centrum Warszawy zapowiedzieli Państwo w 2022 roku. Uda się rozpisać go do tego czasu?

Gdy składaliśmy te deklaracje, był to termin bardzo prawdopodobny. Jednak w ostatnich miesiącach pojawiły się komplikacje, które były nie do przewidzenia. Związane są z dłuższym oczekiwaniem na decyzje środowiskowe, decyzje lokalizacyjne i pozwolenia na budowę.

Mocno zastanawiamy się nad terminem uruchomienia tego przetargu. Nastąpi to wtedy, gdy będziemy mieli pewność, że decyzje, które w tej chwili uzyskujemy, nie zostaną oprotestowane. Z naszej strony jesteśmy na etapie przygotowania dokumentacji i pozyskania decyzji środowiskowej. Projekty budowlane są na zaawansowanym etapie przygotowania, tutaj dobrym przykładem jest projekt przebudowy stacji Warszawa Wschodnia. Z drugiej strony prowadzone są uzgodnienia techniczne z miastem i planami ratusza w szczególności w zakresie budowy nowych przystanków na linii średnicowej i planem przebudowy Al. Jerozolimskich przez miasto. Kolejny taki element – w okolicach Warszawy Wschodniej – jest niestety zagrożony.

Czy chodzi o tunel drogowy obok stacji Warszawa Wschodnia, który miasto miało zbudować?

Linia średnicowa przebiega przez środek miasta. Chcemy, żeby infrastruktura współgrała z tkanką miejską, np. jeśli chodzi o temat budowy nowego odcinka trasy samochodowej, a w szczególności odcinka linii tramwajowej w okolicach Warszawy Wschodniej.

Wydawało nam się, że warto skoordynować działania naszej spółki i miasta, stąd inicjatywa, by przy ingerencji w podbudowę stacji Warszawa Wschodnia wykonać prace wyprzedzające związane z przeprowadzeniem trasy pod stacją.

Ze strony miasta były próby uzyskania dofinansowania z UE na ten zakres, ale – jak dowiedzieliśmy się w ostatnich dniach – nie udało się pozyskać środków. (Już po rozmowie, Rada Warszawy nie przyznała 600 tys. zł na prace przygotowawcze pod inwestycję - red.) Wydaje się nam, że niezrealizowanie tych prac przez miasto w tej chwili będzie skutkowało tym, że gdy ten temat odżyje, będzie zdecydowanie droższy w realizacji. To jednak zakres decyzji miasta, a nie Polskich Linii Kolejowych. My w tej chwili zamykamy dokumentację, by w drugiej połowie przyszłego roku ogłosić przetarg.

Stacja Warszawa Zachodnia przechodzi ogromną zmianę. A jak to będzie wyglądało po drugiej stronie miasta? Czy Warszawa Wschodnia też się zmieni?

Musimy rozdzielić dwie funkcje. Dworzec Warszawa Wschodnia został zmodernizowany przez PKP S.A., ma estetykę obecnych czasów i nie musimy się go wstydzić. My, jako PKP Polskie Linie Kolejowe S.A, zarządca infrastruktury kolejowej, odpowiadamy za perony, dojścia do tych peronów, przejścia podziemne itp. I tu widzimy, że te elementy wymagają poprawy. Stacja będzie kompleksowo zadaszona, wybudujemy windy, schody ruchome, istniejące przejścia podziemne zostaną przebudowane. Widzimy również potrzebę zmiany układów torowych, by sprawnie obsłużyć większą liczbę pociągów.

Czy to oznacza, że zmieni się liczba peronów na stacji Warszawa Wschodnia?
Nie planujemy zwiększenia liczby peronów. Efekt modernizacyjny i polepszenie osiągniemy przez zapewnienie dodatkowych rozjazdów oraz zbudowanie nowego systemu sterowania ruchem kolejowym. To element niewidoczny dla podróżnych, ale dla nas kluczowy. Wyzwań budowlanych będzie bardzo wiele.

W czasie remontu „średnicy” przebudowany zostanie most na Wiśle. Będą Państwo utrzymywać na nim ruch?
Prace musimy prowadzić przy wyłączeniu z eksploatacji co najmniej jednego z dwóch mostów kolejowych, czyli dwóch z czterech torów linii średnicowej. Powyższe będzie powiązane z przebudową tunelu średnicowego zlokalizowanego pod Al. Jerozolimskimi. Obecnie planujemy rozpocząć prace od przebudowy układu dalekobieżnego.

Ale remont linii średnicowej to także duże zmiany dla pasażerów. Powstanie m. in. nowy przystanek – przy Rondzie de Gaulle’a. Czy wiadomo, gdzie dokładnie?
Podczas uzyskiwania decyzji formalnych odsłonimy szczegóły rozwiązań technicznych. Koordynujemy nasze rozwiązania z miastem, ponieważ chcemy połączyć różne gałęzie transportu. Jak tylko będziemy gotowi, na pewno szeroko „wyjdziemy” z informacjami, także przedstawiając wizualizacje nowego przystanku. Uzgodnienia z miastem są bardzo zaawansowane i jesteśmy blisko konsensusu w zakresie zaproponowanych rozwiązań.

Przystanek Warszawa Powiśle zostanie przesunięty bliżej Wisły. A co stanie się z całym zapleczem?
Budynek, u podnóża nasypu, zostanie, bo jest objęty opieką konserwatora zabytków. W sprawie peronu jesteśmy w ścisłym porozumieniu z konserwatorem i nie planujemy naruszać tego obiektu i dziedzictwa kulturowego.

Czy planowane inwestycje kolejowe Centralnego Portu Komunikacyjnego wpłynęły też na linię średnicową oraz przebudowę Warszawy Zachodniej?
Plany związane z utworzeniem szprych CPK mają bezpośrednie przełożenie na inwestycje naszej spółki. Większość szprych to linie, którymi my zarządzamy i modernizujemy we współpracy z CPK. Jeśli chodzi o węzeł warszawski to przewidzieliśmy już „włączenia” w kierunku Baranowa i budowę centrum sterowania dla tej linii. Tego typu informacje pojawiają się przy pracach planistycznych i mają bezpośrednie przełożenie np. na przebudowę Warszawy Zachodniej.

Jeśli chodzi o węzeł warszawski, to parametry, które osiągniemy na „średnicy” są maksymalnymi, jakie można osiągnąć przy tym układzie torowym. Działamy perspektywicznie i już dzisiaj zastanawiamy się też, czy nie rozważyć budowy kolejnej linii średnicowej w Warszawie.

Czy to jest perspektywa 20., 30. lat?
Jeżeli ten projekt dojdzie do skutku, bo mówimy o nim hipotetycznie, to powiem, że my bardzo ambitnie określiliśmy swoje plany. Nie jest to zadanie do zrealizowania w jednej perspektywie unijnej. Nie wiadomo czy się uda w dwóch. Wszystko jest jednak uzależnione od źródeł finansowania.

Najpierw chcemy jednak, żeby wszystkie wyjazdy z Warszawy były czterotorowe. By oddzielić ruch dalekobieżny od aglomeracyjnego. Prace, które prowadzimy w Warszawie, mają też wzmocnić kolej aglomeracyjną, która jest przyszłością. Tym bardziej, że czas swobodnej jazdy samochodami po dużych miastach się skończył. Dobre przejazdy koleją – to jest nasza wielka szansa.