Rozmowa z panią Krystyną Zagrabską hafciarką z Włocławka

Pisałem o tym portalu tutaj:

 
Jest, więc okazja, aby zrobić trochę fotek jak i porozmawiać.
 
A oto nasza rozmowa.
KS.
Współczesne hafciarki kujawskie nawiązują do dawnej tradycji. Swoje prace wykonują dla członkiń zespołów folklorystycznych oraz na konkursy i wystawy sztuki ludowej. Wykonują hafty na czepkach i kryzach, halkach i fartuchach. Ponadto adaptują ten haft na obrusy, serwety i bieżniki, czasem także na bieliznę pościelową oraz na wizytowe bluzeczki. Warto przypomnieć, że najważniejsze ośrodki haftu na Kujawach, w których wykonuje się haftowane części odzieży oraz wykorzystuje stare wzory na współczesnych formach, biorąc pod uwagę ostatnie sto lat, to: Radziejów, Włocławek, Sławsk Wielki, Śmiłowice oraz okolice Inowrocławia - Pakość, Strzelno, Kruszwica, Kowal, Osięciny.
Pani Krystyno, jakie były pani początki fascynacji haftem?
KZ.
Do tego, co zostało powiedziane chciałaby jeszcze dodać. Haftowane były także płócienne kryzy i kołnierzyki oraz białe halki. Fartuchy były przez długi czas gładkie i dopiero w ostatniej ćwierci XIX wieku pojawiły się na nich bogate kompozycje białego haftu wzdłuż boków i dołu fartuchów szytych często z czerwonego inletu. Natomiast czarnym haftem zdobiono dół czerwonych barchanowych halek noszonych zimą. Motywy i wzory charakterystyczne dla ubioru kujawskiego, wykonywane, jako haftowane części stroju, zaczęto także przenosić na obrusy, serwety i bieżniki. Ponadto adaptują ten haft na obrusy, serwety i bieżniki, czasem także na bieliznę pościelową oraz na wizytowe bluzeczki. Haft kujawski oparty jest na motywach roślinnych i kolorze białym. Tyle krótkiego uzupełnienia. Cóż można powiedzieć na temat moich początków fascynacji haftem kujawskim. Powiem tak:
Będąc młoda dziewczyną już w szkole podstawowej, haftowałam, robiłam na drutach i szydełku. W 1987 roku z haftem kujawskim po raz pierwszy zetknęłam się podczas kursu haftu prowadzonego przez panią R. Majchrzak. Po tym kursie ukończyłam kurs I i II stopnia haftu kujawskiego prowadzonego przez panią Irenę Najdek i wtedy się zaczęła moja prawdziwa fascynacja haftem kujawskim. Od pani Ireny Najdek nauczyłam się haftować całego stroju łącznie z czepcami tiulowymi i snutkowymi.
KS.
Przywiozła pani na kurs sporo swoich wyrobów. Proszę o krótkie wyspecyfikowanie tego, co pani robi w tej dziedzinie? Jeśli to możliwe to zrobię kilka fotek tych wyrobów, aby choć niektóre pokazać.
KZ.
Wykonuje wiele elementów związanych z haftem kujawskim. Jest tego sporo. Wymienię je w najbliższej rozmowie, z bliższą ich charakterystyką, o której porozmawiamy przy następnej okazji.
KS.
Proszę o kilka słów o sobie?
KZ.
Miłość do haftu kujawskiego zaszczepiła we mnie pani Irena Najdek, dzięki której wiele się nauczyłam. Bardzo lubię to robić. Podczas tych zajęć zdałam sobie sprawę ,że robię to już 23 lata. Taki to czas minął przy moim haftowaniu igłą.
KS.
Pani Krystyno należy pani do grona współczesnych hafciarek. Jest pani często wyróżniana. Z tego, co wiem znalazła się wśród dziesięciorga włocławian wyróżnionych w organizowanym przez marszałka województwa kujawsko – pomorskiego, konkursie aktywności artystycznej twórców ludowych. Konkursu Aktywności Twórców Ludowych o wieloletniej tradycji, będący wyrazem uznania dla talentu i działalności artystów, która wzbogaca regionalne i polskie dziedzictwo kulturowe. W jego ramach oceniana jest autentyczna aktywność, czyli udział w wystawach, kiermaszach i warsztatach. Ale nie o tym. Proszę wymienić kilka pani zdaniem najważniejszych wyróżnień.
KZ.
Jedno z najważniejszych jest to, że moja pierwsza kryza w 1988 roku znalazła się w zbiorach Muzeum we Włocławku. W 1989 roku mój pierwszy konkurs w Inowrocławiu z II nagrodą. W latach 1998/1989/2001 zajęłam I miejsca w Lublinie. A także w 2004 roku w Lublinie – „A to polskie właśnie" też zdobyłam I miejsce. Było tych sukcesów znacznie na innych imprezach.
KS.
Dziękuję z niezwykle interesującą rozmowę. Fotki pani wyrobów zaprezentuje po naszej następnej rozmowie.
KS.