„Naród bez pamięci nie ma prawa do przyszłości ani do bytu teraźniejszego"
Józef Piłsudski
Miejsce uświęcone męczeńską krwią 300 osób zamordowanych przez hitlerowskich oprawców
Tak brzmi napis na głazie ustawionym w miejscu egzekucji z 23 lipca 1943 roku.
Mija 70 lat od mordu pod wsią Sławiec. O tej egzekucji Jerzy Smurzyński pisał:
„...Nie ulega wątpliwości, że egzekucja w Sławcu była dziełem grupy Müllera. Podaje to dokument Delegatury Rządu „Przegląd ważniejszych wydarzeń w kraju z sierpnia 1943 roku." O mordowaniu w Sławcu więźniów z łomżyńskiego więzienia mówi także „Meldunek z VI d" i opracowane na jego podstawie depesze dla BBC i Świtu. W dokumentach tych czytamy m.in.: „W tymże czasie z więzienia w Łomży zabrano około 200 osób dawniej aresztowanych, wywieziono do lasu pod wsią Sławiec i tam wymordowano. Wśród wymordowanych pod Sławcem było dużo inteligencji m.in. księża..."
„...Przebieg egzekucji można odtworzyć z relacji mieszkańca wsi Sławiec, Feliksa Jankowskiego: „...Daty dokładnie nie przypominam, ale wydaje się, że w sierpniu 1943 roku, pewnego dnia w godzinach popołudniowych wyjechałem w pole po owies... Kiedy załadowałem owies, zobaczyłem, że drogą koło lasu jadą cztery samochody niemieckie. Dwa samochody były ciężarowe z obudowanymi skrzyniami ładunkowymi, dwa natomiast osobowe. W samochodach zauważyłem Niemców. Byli oni ubrani w mundury koloru szaro-zielonego... Wjechali do lasu... i zatrzymali się. W tym miejscu las był rzadki, porośnięty tylko krzakami, z pola było widać co się tam dzieje. – Widziałem, jak dwóch Niemców... oglądało okopy... W pewnym momencie jeden z nich machnął ręką, jakby kogoś przywołując. Wtedy z samochodów ciężarowych wyszli umundurowani i uzbrojeni Niemcy, którzy otworzyli drzwi w jednym z samochodów ciężarowych... Jeden z Niemców wyprowadził mężczyznę... i poprowadził go nad okop. Tam wystrzelił do niego z pistoletu w głowę... Drugi z Niemców bezpośrednio po egzekucji przyprowadził nad okop następną osobę... Był to też mężczyzna. Egzekucja odbyła się w ten sam sposób... Patrzyłem na to będąc na polu z odległości około 150 metrów... Łącznie rozstrzelano 71 osób dorosłych i dwoje małych dzieci w wieku 5-6 lat... Po zakończeniu egzekucji Niemcy zakopali częściowo zwłoki, po czym odjechali... w stronę Łomży. Następnego dnia przyjechali do naszej wsi żandarmi z Miastkowa i polecili sołtysowi, aby 10 ludzi zakopało należycie ciała zamordowanych, to znaczy, żeby zrównali okop z otaczającym terenem... Nadmieniam, że w lesie koło Sławca podobne egzekucje miały miejsce w innych dniach...".
Ciężarówki jadące w kierunku lasu widział i słyszał strzały inny mieszkaniec Sławca – Ireneusz Bączek. On również brał udział, na polecenie sołtysa, w zasypywaniu zwłok..."
/Źródło: Czarne lata na łomżyńskiej ziemi. Rozdział II. 15./
Grób w Sławcu jest obecnie otoczony metalowym płotkiem, wewnątrz którego znajduje się na podmurówce naturalny głaz z wyrytym napisem: „Miejsce uświęcone męczeńską krwią 300 osób zamordowanych przez hitlerowskich oprawców". Z tyłu za głazem znajduje się metalowy krzyż, po obu stronach którego rosną dwa wysokie świerki. Mogiła otoczona jest łanami żyta, a od strony drogi S61 polem z kukurydzą. Do mogiły można dojść tylko pieszo. Opiekę nad grobem pełni Szkoła Podstawowa im. Hanki Bielickiej w Sławcu.
By uczcić pamięć zamordowanych, 27 czerwca 2013 roku w Szkole Podstawowej im. Hanki Bielickiej w Sławcu, otwarto wystawę upamiętniającą wydarzenia z 23 lipca 1943 roku.
We wtorek 23 lipca 2013 roku przy grobie złożyli kwiaty i zapalili znicze członkowie Zarządu Związku Nauczycielstwa Polskiego w Łomży oraz Gminy Nowogród, dyrekcja i nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Hanki Bielickiej w Sławcu, przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Nowogrodzie i Rady Miejskiej w Nowogrodzie, a także mieszkańcy Sławca. W ten sposób uczczono 70 rocznicę mordu i oddano hołd zamordowanym.
Cześć Ich pamięci!!!
Zdjęcia, wystawa, opracowanie graficzne oraz tekst – nauczyciele Szkoły Podstawowej im. Hanki Bielickiej w Sławcu – Jacek Sokołowski i Jadwiga Sosnowska.
JS@JS
echodnia.eu Świętokrzyskie tulipany
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?