To była najsłynniejsza restauracja w Warszawie. Legenda niemal się rozpada. Dlaczego zamknięto słynną "Basztę"?

Przypominamy nasz tekst z grudnia 2022 roku

"Baszta" była miejscem tak kultowym i charekterystycznym, że Julia Staniszewska (córka Stefana Staniszewskiego, który otwierał "Basztę") wraz z Mikołajem Łozińskim zrobili o niej reportaż fotograficzny pt. "Restauracja". Został nawet przetłumaczony na język angielski. Lokal otwarto w 1959 roku z inicjatywy Stefana Staniszewskiego.

Zatrudniono tam przedwojennych kucharzy, kelnerzy mieli być grzeczni i dobrze ubrani. W łazienkach było zawsze czysto i nie brakowało nigdy papieru toaletowego. Według reportażu restauracja posiadała hodowlę własnych kurczaków i świń na mięso - po inne właściciel posyłał na Bazar Różyckiego.

Bywalcami restauracji byli niemal wszyscy liczący się mieszkańcy miasta. Sportowcy, politycy, artyści, intelektualiści, a także znani przybysze zza granicy - zwani wówczas też dewizowcami (od słowa dewizy - zagraniczne waluty). Wśród takich sław była Jane Fonda czy Buzz Aldrin (astronauta, drugi człowiek na księżycu), a także Lucélia Santos (serialowa "Niewolnica Isaura"). Tak było w szczycie popularności, który przypadł na lata 60. i 70. XX wieku.

W sieci można znaleźć informacje, że bywali tam nawet prezydenci i koronowane głowy. Jednak nie udało mi się znaleźć potwierdzenia tych informacji. Nawiązanie do restauracji pojawia się m.in. w serialu "Czterdziestolatek" Jerzego Gruzy. Bohaterowie używają nazwy "Basztowa". Inżynier, wówczas już także dyrektor, Karwowski chce zorganizować tam rewizytę imprezy u dyrektora Powroźnego.

Później coraz rzadziej znani przyjeżdżali do "Baszty". Konkurencja była coraz większa, a więcej dobrych lokali otwierało się w centrum - w lepszej lokalizacji. Miejsce była może i przeszkodą, ale czy nie do przeskoczenia? W zasadzie dobra passa lokalu kończy się powoli w latach 80. Właściciel, Stanisław Staniszewski zmarł w roku 1979. Miał niezwykłe serce do tego miejsca. Może to właśnie brak jego pasji i zapału, brak właściwego następcy spowodował smutny koniec?

W salach były antyki, poroża, wypchane zwierzęta (jak choćby paw) i boazeria. Coś co na początku działalności przykuwało i robiło wrażenie, z czasem wyglądało coraz gorzej - nawet tandetnie. W pewnym momencie Staniszewski kupił w cyrku psa, który miał witać gości, podawać im łapę, zabierać od nich płaszcze i kapelusze - czytamy w reportażu. W latach 90. miał bywać tutaj boss ożarowskiego półświatku - "Pershing". Miał sentyment do tego miejsca. Bywało tutaj już jednak coraz mniej gości. Ostatecznie w 2009 roku "Baszta" zakończyła działalność.

Willa, w której mieściła się restauracja, wybudowana została pod koniec XIX wieku, ale nie jest jasne na czyje zlecenie. Można znaleźć informacje, że była to rodzina Branieckich. Na pewno przed wojną została własnością Jana Fruzińskiego - słynnego warszawskiego cukiernika. Jakie miało być jednak jej przeznaczenie? Co tam planował? Nie wiadomo. Jak dowiadujemy się jednak z książki ostatni mieszkaniec willi opierał się wyprowadzce by otworzyć knajpę. Żeby go zmusić zamurowano drzwi do jego mieszkania.

Gdzieniegdzie można usłyszeć, że spadkobiercy kłócą się między sobą o prawa do tej nieruchomości. Czy jest wola by przywrócić restaurację w tym miejscu? To bardziej skomplikowana sprawa, do której będziemy wracać. Miejsce sławą cieszy się nadal sporą. Przyciąga ciekawskich, a także bywają tam osoby zajmujące się eksploracją opuszczonych miejsc. Na filmach w sieci widać, że wnętrze lokalu zachowało się w dość dobrym stanie, a w środku oprócz mebli zostało także sporo z oryginalnego wyposażenia.