Świerklaniec: Bardzo tania ziemia

Opolska Agencja Nieruchomości Rolnej nie uratuje romantycznych ruin w Orzechu w gminie Świerklaniec, które wybudował ród Henckel von Donnersmarck. Teren ten przejęło w ramach rekompensaty za utracony majątek w PRL-u Towarzystwo im. św. Brata Alberta w Krakowie.

W zeszłym roku interweniowaliśmy u pracowników agencji, że ruiny są w fatalnym stanie. Ireneusz Racławicki, zajmujący się w opolskiej ANR zabytkami, obiecał zabezpieczyć budowlę. Latem ubiegłego roku na miejscu pojawili się nawet eksperci Jolanta Puchalska i Jan Siemieniuch, którzy mieli przygotować dla agencji specjalną ekspertyzę techniczną. Nic z tych planów nie będzie, bo ok. 157 hektarów gruntów wokół ruiny niedawno zmieniło właściciela. Teraz dysponuje nimi kościelne Towarzystwo im. Świętego Brata Alberta z Krakowa. Organizacja dostała je w ramach rekompensaty za utracone w PRL-u mienie. Tymi sprawami zajmuje się komisja majątkowa przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. - Towarzystwo rzeczywiście otrzymało ziemie w Świerklańcu. Nie mamy jednak do czynienia z reprywatyzacją. Taka ustawa dopiero jest przygotowywana przez rząd. Władze komunistyczne odbierały nieruchomości Kościołowi z naruszeniem prawa. Strona kościelna otrzymuje w zamian za utracone mienie rekompensatę. Można ją uznać za surogat odszkodowania. Nasza komisja orzeka jedynie, czy roszczenia są zasadne - tłumaczy ks. Mirosław Piesiur z komisji majątkowej przy MSWiA. Rekompensata jest przyznawana, gdy historyczne mienie nie może być już zwrócone Kościołowi z jakichkolwiek powodów.

Kontrowersje budzi jednak wycena przekazanej Towarzystwu ziemi. Z operatu szacunkowego wynika, że metr kwadratowy gruntu jest wart... 2,11 zł. Wycena jest szokująco niska. W Urzędzie Gminy dowiedzieliśmy się, że metr kwadratowy pola jest w gminie wart przynajmniej 30 zł. Ks. Piesiur mówi, że operat na wniosek ubiegającej się o rekompensatę strony przygotowuje rzeczoznawca. - To on bierze odpowiedzialność za wycenę. Jeśli ktoś się z nią nie zgadza, może przygotować kontroperat. Nic mi nie wiadomo o tym, żeby Agencja Nieruchomości Rolnej taki dokument nam przedstawiła - twierdzi ks. Piesiur. Wacław Landwójtowicz, zastępca dyrektora opolskiego oddziału ANR mówi, że pracownicy agencji nie mieli nawet możliwości zapoznania się z wyceną ziemi, więc nie mogli zareagować.

Władze gminy zastanawiają się jednak, co się stanie z gruntami wokół ruiny. Działki figurują w studium zagospodarowania przestrzennego jako tereny leśne i rolnicze. W Świerklańcu nie chcą, żeby ten teren zmienił swój charakter. Tak się może jednak stać, bo gmina przeżywa prawdziwy boom budowlany. Powstają tutaj kolejne osiedla domków jednorodzinnych. Z dokumentów przesłanych przez pełnomocnika Towarzystwa ma wynikać, że organizacja kościelna jest zainteresowana sprzedażą gruntu. Dlatego padła propozycja, żeby teren odkupić w całości lub jej część przy zabytkowej ruinach wraz z prowadzącą do nich drogą.

- Oferta nie mogłaby być jednak znacząco wyższa od wyceny, którą dysponuje Towarzystwo - mówi Michał Lesik, wicewójt Świerklańca. Członkowie specjalnie powołanej komisji przy Radzie Gminy, która zajmuje się tą sprawą, skontaktowali się z pełnomocnikiem Towarzystwa. - Z tego co mówił pan mecenas wynika, że Towarzystwo nie jest zainteresowane sprzedażą nam ziemi - przyznaje Henryk Hojka, przewodniczący Rady Gminy. Z kancelarii Krzysztofa Mazura, pełnomocnika Towarzystwa im. Świętego Brata Alberta nie dostaliśmy odpowiedzi na nasze pytania ani komentarza do tej sprawy.