Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Szpital psychiatryczny w Tworkach. Oto historia jednej z największych placówek w Polsce leczących osoby z problemami psychicznymi

Alicja Glinianowicz
Alicja Glinianowicz
Krystian Dobuszyński
Szpital psychiatryczny w Tworkach koło Warszawy to jedna z największych tego typu placówek w całym kraju. Lekarze prowadzą tam dzisiaj działalność kliniczną, dydaktyczną i naukową, pomagając dziesiątkom osób rocznie, które zmagają się z poważnymi problemami, takimi jak depresja, stany lękowe, psychoza czy schizofrenia. A jak było dawniej? Jakie historie wiążą się z tym miejscem? I kto wieki temu zapisał w prawie obowiązek opieki nad tymi, którzy mieli dolegliwości natury psychicznej?

Dzisiaj o psychiatrii głośno jest za sprawą braku wystarczającej ilości miejsc w szpitalach. W ostatnim czasie dużo mówi się także o zaniedbanej w Polsce psychiatrii dziecięcej i o tym, że leczenie psychiatryczne jest mocno utrudnione, ze względu na małą ilość specjalistów w tej dziedzinie medycyny. Często na wizytę na NFZ u psychiatry trzeba sporo poczekać.

Obowiązek opieki nad osobami chorymi psychicznie

A jak było kiedyś? Historia mówi o tym, że już w czasach średniowiecznych osobami chorymi psychicznie opiekowali się – wówczas głownie duchowni. Obowiązek opieki nad osobami z problemami natury psychicznej został nawet zapisany w prawie w XVI wieku przez króla Zygmunta Starego. Adnotacja na ten temat pojawiła się w tzw. Pierwszym Statucie Litewskim. Natomiast pierwsze szpitale psychiatryczne w Polsce zaczęły powstawać w XIX wieku.

Szpital Psychiatryczny w Tworkach i jego historia

Jeden z najbardziej dzisiaj znanych w całej Polsce szpitali psychiatrycznych znajduje się w woj. mazowieckim. Szpital został utworzony w 1891 roku w Pruszkowie w dzielnicy Tworki koło Warszawy. Instytucję otwarto dzięki wieloletnim staraniom grupy polskich psychiatrów i społeczników. Inicjatorem jego budowy i twórcą koncepcji był profesor Adolf Rothe. Ideę budowy wsparł profesor Jan Baliński.

Szpital psychiatryczny w Tworkach. Oto historia jednej z naj...

Placówka powstała na 58 hektarach historycznego folwarku Tworki. Koszt budowy szpitala wyniósł około 800 000 rubli. Pierwszym dyrektorem szpitala został Władimir Chardin, po nim stanowisko to zajmował Iwan Sabasznikow. Pierwszym polskim dyrektorem szpitala był Witold Łuniewski.

W przewodniku z 1904 roku widnieje następujący opis dotyczący szpitala w Tworkach: "Budowle szpitalne wraz z przyległym laskiem zajmują 135 morgów przestrzeni. Składają się z kilkunastu oddzielnych budowli, kaplicy, budynku maszynowego, kuchni, pralni, suszarni i mieszkań dla administracji i służby. Za laskiem znajdują się pawilony dla nieuleczalnie chorych. Zakład cały oświetlony elektrycznością".

Pierwotnie liczba łóżek szpitalnych była ograniczona i wynosiła 160 dla obydwu oddziałów. Jednak za sprawą Rothego po roku 1870 znajdowało się tam już 400 łóżek, po 200 dla każdego oddziału.

W okresie drugiej wojny światowej pacjenci szpitala tworkowskiego zostali uchronieni przed masową eksterminacją w ramach tzw. "akcji T4". Było to miejsce schronienia dla wielu prześladowanych osób różnych narodowości.

W obrębie parku na terenie szpitala znajduje się zabytkowy cmentarz z nagrobkami twórców polskiej psychiatrii, m.in.: prof. Zdzisława Bizonia, prof. Józefa Handelsmana, prof. Andrzeja Jusa, prof. Karoliny Jus, dr. Feliksa Kaczanowskiego, dr Felicji Łuniewskiej (z Pożaryskich), dr. Edwarda Steffena (seniora), dr. Wojciecha Moczulskiego, doc. Lidii Uszkiewicz i innych.

Szpital psychiatryczny w Tworkach
Krystian Dobuszyński

Warto wspomnieć, że sierpniu 2022 roku w szpitalu psychiatrycznym w Tworkach wybuchł pożar. Na miejsce wezwano straż pożarną. Konieczna była ewakuacja 50 chorych. Cztery osoby zostały zabrane wówczas do szpitala.

"Stacja Tworki", czyli budynki, które leczą duszę

W 2001 roku powstał film dokumentalny Andrzeja Titkowa pt. "Stacja Tworki". Autor obrazuje najcięższe przypadki chorych. Przedstawiona została również działalność Fundacji "Amici di Tworki", gdzie chorzy poprzez działalność artystyczną wracają do zdrowia.

W 2008 roku częścią szpitala stał się Oddział Leczenia Zaburzeń Nerwicowych w Komorowie, także wkomponowany w zabytkowy park.

Dzisiaj szpital tworkowski należy do największych tego typu placówek w całym kraju. Jest to szpital uniwersytecki. Na terenie placówki zlokalizowanych jest kilka towarzystw naukowych i organizacji pożytku publicznego: Towarzystwa Neuropsychiatrycznego, Polskiego Towarzystwa Psychologii Klinicznej i Sekcji Arteterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.

Szpital psychiatryczny w Tworkach
Krystian Dobuszyński
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na warszawa.naszemiasto.pl Nasze Miasto