Toczeń rumieniowaty układowy - objawy

Toczeń rumieniowaty układowy, zwany również toczniem trzewnym, to stosunkowo mało znana choroba autoimmunologiczna, która wywołuje w organizmie chroniczny stan zapalny. Schorzenie atakuje stawy, skórę, nerki i inne narządy w ciele chorego, przyczyniając się do osłabienia organizmu i wystąpienia szeregu uciążliwych objawów.

Etiologia tocznia trzewnego

Do rozwoju tocznia rumieniowatego układowego dochodzi w wyniku zaburzeń w obrębie układu immunologicznego, prowadzących do autoagresji organizmu. Układ odpornościowy zaczyna atakować zdrowe tkanki, a proces zapalny towarzyszący chorobie przyjmuje postać przewlekłą. Niestety, nie do końca wiadomo, skąd bierze się autoagresja organizmu, dlatego w określaniu przyczyn tocznia trzewnego wymienia się rolę czynników środowiskowych, hormonalnych i genetycznych. Nie bez wpływu na rozwój schorzenia są również zaburzenia immunologiczne.

Warto podkreślić, że toczeń może być wynikiem przyjmowania niektórych środków farmakologicznych. Mamy wówczas do czynienia z tak zwanym toczniem polekowym.

Jak objawia się toczeń trzewny?

Schorzenie atakuje różne układy i narządy, dlatego jego symptomy u poszczególnych pacjentów mogą znacznie się różnić. Najczęściej mamy do czynienia ze spadkiem masy ciała, stanem podgorączkowym, ewentualnie gorączką, osłabieniem organizmu i zwiększoną podatnością na zmęczenie. Objawy te mogą towarzyszyć wielu chorobom, nie tylko toczniowi, co sprawia, iż prawidłowa diagnoza nierzadko odwleka się w czasie. Rozpoznanie schorzenia jest szybsze, gdy u pacjenta doszło do wystąpienia zmian skórnych, a mianowicie rumienia na twarzy, w kształcie motyla. Ten typ zmiany skórnej może pojawić się również na innych partiach ciała.

Do typowych symptomów tocznia rumieniowatego układowego należą także: obrzęk i ból stawów, cienkie włosy oraz łysienie. Niektórzy chorzy doświadczają również objawów zapalenia stawów kolan, nadgarstków, dłoni i palców. Częsty jest też tak zwany objaw Raynauda, czyli oziębienie i zblednięcie palców oraz dłoni na skutek napadowego skurczu tętnic. W przebiegu tocznia trzewnego należy również liczyć się z ryzykiem wystąpienia wrażliwości na światło, bólu w klatce piersiowej w trakcie wdechu, powiększenia węzłów chłonnych oraz niewielkich ranek w jamie ustnej.

Gdy toczeń atakuje nerki, pojawia się krwiomocz. Arytmia wskazuje na proces chorobowy w obrębie serca, natomiast nudności, wymioty i ból brzucha oznaczają postęp tocznia w przewodzie pokarmowym.

Jak leczyć toczeń?

Nieznajomość konkretnych przyczyn tocznia rumieniowatego układowego oznacza, iż prawdziwie skuteczne leczenie przyczynowe tej choroby nie istnieje, a terapia ogranicza się do zwalczania samych objawów tocznia. Schemat leczenia jest uzależniony od stopnia zaawansowania schorzenia, a także od tego, które układy i narządy zostały zajęte procesem chorobowym. Jeśli u pacjenta pojawiły się objawy stawowe i skórne, zazwyczaj stosuje się lek przeciwmalaryczny. W przypadku wysypki nieodzowne są kortykosteroidy, a zapalenie stawów leczy się za pomocą niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

W terapii tocznia rumieniowatego układowego największą popularnością cieszą się obecnie glikokortykosteroidy – w zależności od dawki mogą być one stosowane w leczeniu tocznia o łagodnym przebiegu, jak również w zaostrzeniu schorzenia. Podczas terapii tocznia konieczne jest unikanie ekspozycji słonecznej, ponieważ promienie słońca powodują nasilenie objawów chorobowych. Pacjenci powinni chronić się przed niekorzystnym działaniem słońca także za pomocą kremów z filtrem ochronnym.