Toruń: Miliony dla starówki

O**dnowione gotyckie mury obronne, elewacje bram i baszt miejskich, odrestaurowane kościoły i muzea – Gmina Miasta Toruń i jej partnerzy zakończyli realizację projektu**„Toruńska Starówka - ochrona i konserwacja dziedzictwa kulturowego UNESCO".

Konferencja naukowa podsumowująca projekt odbędzie się w czwartek 12 czerwca 2014 r. o godz. 10.00 w Ratuszu Staromiejskim. Weźmie w niej udział m.in. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdan Zdrojewski.

W programie m.in. odczyty nt. prac w toruńskiej katedrze, kościele mariackim, św. Jakuba, św. Ducha i Muzeum Diecezjalnym i pozyskiwaniu funduszy unijnych. Będzie też projekcja filmu promującego projekt „Toruńska Starówka – ochrona i konserwacja dziedzictwa kulturowego UNESCO”, a po południu zwiedzanie obiektów odrestaurowanych w ramach Projektu.

Toruńska Starówka należy do miejsc szczególnych. Jest świadectwem i spuścizną życia wielu pokoleń, przestrzenią ważnych wydarzeń historycznych. Jest też jednym z autentycznych i najcenniejszych zespołów urbanistycznych w Polsce. Unikatowy, prawie niezmieniony układ przestrzenny Starego i Nowego Miasta z ruinami zamku krzyżackiego, otoczony murami obronnymi, wypełniają kościoły reprezentujące rozwiązania konstrukcyjne i doskonałość gotyckiej architektury ceglanej w Europie, kościoły reformatorskie oraz zdobione klasycystyczne i secesyjne kamienice. Całość tworzy wyjątkowy urok i aurę miasta harmonijnie łączące pozostałości, relikty i klimaty kolejnych epok odciskających swoje piętno na artystycznym wizerunku miasta, stanowi jego bogactwo kulturowe i materialne świadectwo historycznego autentyzmu. O randze Torunia świadczy fakt, że w 1997 roku zespół staromiejski został wpisany na prestiżową listę najcenniejszych miejsc zabytkowych na  świecie - Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Zabytki Torunia zawsze były przedmiotem troski jego włodarzy i mieszkańców. Dziś możemy jeszcze efektywniej wspierać ochronę i opiekę nad zabytkami dzięki środkom finansowym pozyskanym z Unii Europejskiej. Dlatego w 2008 roku powstał projekt mający na celu rewitalizację zabytków na obszarze zespołu staromiejskiego.

Projekt „Toruńska Starówka – ochrona i konserwacja dziedzictwa kulturowego UNESCO” obejmuje swym zasięgiem dziewięć wybranych obiektów zespołu staromiejskiego w Toruniu. Ze względu na szeroki zakres inwestycji oraz status własności obiektów zabytkowych, przedsięwzięcie było realizowane w formule partnerstwa (7 partnerów):

• Kurii Diecezjalnej Toruńskiej,
• Katedralnej Parafii Rzymsko-Katolickiej św. Jana Chrzciciela i św. Jana Apostoła,
• Parafii Rzymsko-Katolickiej p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i bł. Ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego,
• Parafii Rzymsko-Katolickiej p.w. św. Jakuba Apostoła,
• Domu Zakonnego Towarzystwa Jezusowego,
• Muzeum Okręgowego,
• oraz Gminy Miasta Torunia jako lidera projektu.

Warto podkreślić, że jest to jedyne w Polsce przedsięwzięcie realizowane w partnerstwie siedmiu podmiotów w ramach Działania 11.1  (Ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu ponadregionalnym) Priorytetu XI (Kultura i dziedzictwo kulturowe) Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013.

Umowa o dofinansowanie projektu z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego została podpisana 5 lutego 2010 r., a okres realizacji to lata 2008-2014 r.

Celem projektu była ochrona i konserwacja zespołu urabanistyczno-architektonicznego. Dwa obiekty zabytkowe - budynek poklasztorny i kamienica mieszczańska - uzyskały nową funkcję, a trzy zostały przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. 

W ramach projektu zostały zrealizowane działania:

Realizacja starannie zaplanowanych i rzetelnie wykonanych prac przywróciła blask i świetność historycznej architekturze i unikatowym wnętrzom toruńskich świątyń i kamienic oraz w jeszcze większym stopniu uatrakcyjniła miasto, jako wybitny ośrodek kulturalny, naukowy i turystyczny na mapie Polski i Europy. Przyczyniła się też znacząco do wzrostu rozwoju i znaczenia kultury w miejscach i instytucjach funkcjonujących w przestrzeni Starówki. Spowodowała wzrost świadomości mieszkańców identyfikujących się emocjonalnie z zadbanym miastem, świadczącym o znaczeniu ciągłości historycznej tradycji.

Warto dodać, że dzięki oszczędnościom przetargowym ostateczna wartość projektu obniżyła się z zaplanowanych 40 mln zł do niespełna 36 mln zł, z czego połowa to środki unijne z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko, a pozostała kwota to wkład własny Gminy Miasta Toruń oraz siedmiu partnerów.