Unia Europejska zapłaci za modernizację Palmir

Otoczony Puszczą Kampinoską cmentarz w miejscowości Palmiry w gminie Czosnów, to miejsce szczególne dla Warszawy. W latach 1939 - 1943 w tym miejscu hitlerowcy rozstrzelali przeszło 2 tys. Polaków i Żydów przywożonych tam najczęściej z Warszawy. Dlatego też, położone poza granicami stolicy miejsce pamięci jest częścią Muzeum Historycznego Warszawy. - Położone nieopodal cmentarza muzeum od przeszło 30 lat nie było remontowane. Nie jest także przystosowane do zwiedzania przez niepełnosprawnych - mówi Hanna Gronkiewicz-Waltz. To jednak ma się zmienić, ponieważ jeszcze w grudniu wspólnymi siłami władz miasta i marszałka ma stanąć tam nowoczesna placówka. - Cieszę się, że przeznaczając pieniądze z funduszów unijnych, możemy przyczynić się do oddania czci wydarzeniom tak ważnym w historii stolicy - mówił Adam Struzik, marszałek Województwa.

Nowy gmach ma być skromny 1100 metrów kwadratowych powierzchni wystawienniczej zostanie przykryty sklepieniem z jasnego kamienia wspartym na ścianach z ciemnego niemal grafitowego materiału. Sztucznie podziurawionego by przypominał o tym co w Palmirach się stało. Wewnątrz oprócz udogodnień dla niepełnosprawnych, znajdziemy multimedialne wystawy opowiadające o historii miejsca.

W 1939 kilka kilometrów na południe od magazynów amunicji m.in. Twierdzy Modlin 5 km od wsi Palmiry rozpoczęły się pierwsze egzekucje polskiej ludności cywilnej, przywożonej głównie z Warszawy. Na "palmirskiej polanie śmierci" odbyło się 21 egzekucji, w których zginęło ponad 1700 osób. Rozstrzeliwani byli tu głównie więźniowie warszawskiego Pawiaka. Więźniom zabieranym transportami stwarzano złudzenie przenosin do innych więzień i obozów koncentracyjnych, wydając im dokumenty i rzeczy z depozytu oraz dodatkowe racje żywności. Na miejscu zbrodni ofiarom zawiązywano oczy i prowadzono je na miejsce egzekucji, gdzie już czekały wykopane doły.

Pierwsza masowa zbrodnia na ludności popełniona została 14 grudnia 1939, a ostatnia 17 lipca 1941, z czego w największej w dniach 20-21 czerwca 1940 w ramach akcji AB zabitych zostało co najmniej 360 osób. Po wojnie w 24 miejscach wskazanych przez leśników rozpoczęto prace ekshumacyjne przez ekipy Polskiego Czerwonego Krzyża i do 2 czerwca 1946 wydobyto ponad 1700 zwłok, z czego 170 stanowiły kobiety, a rozpoznano jedynie

Po zakończeniu ekshumacji w Palmirach Polski Czerwony Krzyż przystąpił do badania kolejnych mogił ofiar zbiorowych mordów:

W roku 1973 w pobliżu cmentarza otwarto Muzeum Walki i Męczeństwa pokazujące eksponaty związane z wrześniem 1939, konspiracją i walkami partyzanckimi na terenie Puszczy Kampinoskiej oraz dokumenty i rzeczy znalezione w czasie ekshumacji. Muzeum od 1980 jest oddziałem Muzeum Historycznego m.st Warszawy. 9 lipca 2004 roku nad Puszczą Kampinoską przeszła trąba powietrzna, wyrządzając szkody w pasie długości 14 km i szerokości 200 m, powalając drzewa na obszarze około 97 ha. Na przełomie roku 2004 i 2005 usunięto wiatrołomy, a wiosną 2005 żołnierze Garnizonu Warszawskiego obszar ten zalesili.

W roku 2004 i 2005 cmentarz został okradziony – zginęło z krzyży wiele aluminiowych tabliczek identyfikujących pomordowanych – ogółem ukradziono 2218 tabliczek. W ich miejsce Urząd Wojewódzki postanowił zamontować tabliczki z żywicy epoksydowej nie stanowiące zachęty dla złodziei, jednak do dziś wszystkie brakujące tabliczki nie zostały uzupełnione.

Jak dojechać do Palmir?

Linią Ł-bis Palmiry ("Komunikacja Miejska Łomianki") kursującą z Metra Marymont, przez Łomianki W okresie Wszystkich Świętych oraz przy okazji ważniejszych wydarzeń uruchamiana jest specjalna warszawska linia cmentarna C81, kursująca z pl. Wilsona przez Palmiry do miejscowości Pociecha.

(żródła własne, wikipedia, inf. pras)

Zobacz także:
Na lekcję historii do PAST-y...
Rusza 24. Warszawski Festiwal Filmowy