Warszawa. IPN odkrył kolejne szczątki na terenie dawnego więzienia "Toledo". Należą do osób w wieku 19-20 lat

W czwartek 15 lipca 2021 roku w miejscu prowadzenia prac poszukiwawczych na terenie dawnego Więzienia Karno-Śledczego Warszawa III (tzw. Toledo) odbyła się konferencja prasowa z udziałem prof. Krzysztofa Szwagrzyka, wiceprezesa IPN, dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Podczas wystąpienia poinformował on o odkryciu kolejnych szczątków ofiar.

Znajdujemy się dziś na warszawskiej Pradze, przy ul. Namysłowskiej. Jesteśmy na obszarze, który kiedyś nazywany był ogrodem więziennym. To tutaj przez długi czas po wojnie więźniowie osadzeni w budynku, którego już dzisiaj nie ma, uprawiali warzywa. Wiemy to z pewnych relacji, że teren tego ogrodu to także miejsce, gdzie grzebano ofiary systemu komunistycznego. O tym mówili więźniowie - mówił Szwagrzyk podczas konferencji.

Kolejne odkrycie. Szczątki należały do osób w wieku 19-20 lat

W ubiegłym tygodniu rozpoczęliśmy kolejny etap naszych działań właśnie na obszarze dawnego ogrodu więziennego odnajdując szczątki jednego człowieka. To mężczyzna w wieku 35-45 lat, którego pogrzebano w małej, płytkiej jamie grobowej. Dziś możemy powiedzieć, że mamy szczątki kolejnych trzech osób. W dwóch przypadkach mamy do czynienia ze szczątkami bardzo młodych ludzi, w wieku około 19-20 lat, podobnie pogrzebanych w bardzo płytkich jamach grobowych - poinformował wiceprezes IPN.

Krzysztof Szwagrzyk zaznaczył, że działania, które wykonują obecnie pracownicy IPN, zostały zaplanowane do końca lipca 2021 roku. Dodał, że z pewnością nie będzie to etap końcowy.

Wyburzane są w tej chwili garaże na całym tym obszarze. Te wszystkie garaże już wkrótce znikną, a my będziemy mieli do przebadania potężny obszar. Zrobimy wszystko, żeby do końca tego roku lub do wiosny następnego cały ten teren został przez nas przebadany. Dopiero wtedy będziemy mogli powiedzieć, że nie ma tutaj więcej szczątków ludzkich. I po to tu jesteśmy. Biorąc pod uwagę jak wielka liczba była ofiar terroru komunistycznego, wiedząc ilu ludzi zostało tutaj straconych i zmarłych, oraz to, że tuż obok były jednostki sowieckie był Smiersz i NKWD/UB wnioskujemy, że obszar na którym się znajdujemy może kryć niezwykle wiele dramatycznych tajemnic. Jesteśmy tu po to, żeby je wszystkie wyjaśnić - powiedział prof. Krzysztof Szwagrzyk.

"Toledo" - Koszmar więźniów

Więzienie Karno-Śledcze Warszawa III, tzw. Toledo, to więzienie Urzędu Bezpieczeństwa i NKWD, które powstało w 1944 roku na terenach koszar 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej, wybudowanych jeszcze za czasów carskiej Rosji. Swoją działalność rozpoczęło w chwili wejścia wojsk sowieckich na warszawską Pragę.

Więzienie słynęło z brutalnych przesłuchań, tortur oraz licznych egzekucji. Historycy IPN przypominają, że było ono przeznaczone dla żołnierzy Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych oraz innych więźniów politycznych, których reżim stalinowski uznał za niezwykle niebezpiecznych dla nowej władzy. Więzienie miało swoją siedzibę w nieistniejącym obecnie budynku przy ulicy Ratuszowej 11 (obecnie ul. Namysłowska 6). Funkcjonowało do 1956 roku.

Jak podkreślają pracownicy IPN, więzienie uchodziło wśród więźniów za najsurowsze. Zginęli w nim m.in. Józef Czerniawski, Edward Grabarz, Zygmunt Kęska, Stefan Nowaczek, Edward Nowicki i Lucjan Szymański.