Warszawa zyskała kolejny zabytek. To park w sercu Powiśla

Do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego trafił właśnie park im. Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, który powstał w latach 1951-1960. Miejsce to jednocześnie zostało wpisane do rejestru zabytków ruchomych obiekty rzeźbiarskie i małej architektury, które pochodzą z lat 50. i 60. XX w. Chodzi o zachowane wartości artystyczne, historyczne i naukowe elementów kompozycji przestrzennej, zlokalizowanych na obszarze tego parku.

[przycisk_galereia]

W latach 50. decyzja miasta dotycząca powstania nowego parku publicznego była związana z chęcią uporządkowania tak rozległego terenu, na którym mieściło się wiele rozproszonych obiektów. Idea zakładała scalenie ich z przestrzenią uwolnioną spod gruzów zniszczonej podczas wojny zabudowy.

W centralnym – środkowym odcinku parku można znaleźć na skarpie pozostałości historycznych ogrodów – Frascati Branickich i cześć ogrodów sejmowych z II połowy XVIII w. Znajduje się tam także dawna Rezydencja na Górze księcia Kazimierza Poniatowskiego, czyli późniejszy ogród rozrywek „Frascati”, a od ok. poł. XIX w. posiadłość Branickich.

Ponadto teren obecnych ogrodów sejmowych skrywa Maryjsko-Aleksandryjski Instytut Wychowania Panien z XIX w. Budynek został później adaptowany jako kompleks parlamentu.

Centralny Park Kultury został zaprojektowany przez zespół Biura Urbanistycznego Warszawy, prace nadzorowała inżynier ogrodnictwa Aliny Scholtzówny. Początkowy zarys parku obejmował jednak znacznie większy obszar, który podczas realizacji pomniejszono.

- Od północy główna oś parku wkomponowana w przebieg ulicy Książęcej obejmować miała sekwencję elementów wpisanych w stok skarpy - monumentalny amfiteatr przy Pl. Trzech Krzyży oraz równie imponujący kolisty plac festynów u jej podnóża. Centralna oś parkowa w formie promenady zbiegającej ku rzece z tarasów widokowych przy Alei Na Skarpie stanowi jedyną ostatecznie zrealizowaną. Zrealizowano również biegnącą w poprzek założenia aleję kiermaszową wzdłuż ul. Rozbrat, będącą komunikacyjnym trzonem kompozycji – wyjaśnia prof. dr hab. Jakub Lewicki Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Jak podkreślił konserwator zabytków, znaczącą wartość zabytkową mają elementy małej architektury zlokalizowane na terenie parku. Stanowią one pewnego rodzaju relikty zagospodarowania charakterystyczne dla okresu powojennego parków kultury i wypoczynku.

O klasycznych wzorcach socrealizmu mogą świadczyć m.in. zachowane rozety, muszle, ale także rzeźbione wazy, kompozycje alegoryczne, kamienne ławy i tralki.