Wilanów [7 cudów Warszawy - nominacja]

7 cudów Warszawy: Zobacz nominowanych i zgłoś swoje propozycje

Obcować nam jest dane z ciągłością historii. Ta, która znamy najlepiej, trwa od roku 1677, gdy dobra milanowskie nabył w imieniu króla koniuszy koronny Marek Matczyński. Ale historia miejsca jest dłuższa. Nasi archeolodzy odkryli ślady pochówków sprzed tysiąca lat i fragmenty szlacheckiego dworu z XVI w.

Mały domek za miastem?

A skąd wziął się pomysł króla na podmiejską rezydencję? Warszawa gwarna, hałaśliwa, Zamek Królewski zniszczony po potopie szwedzkim. Jan III Sobieski był jednym z najwspanialszym przedstawicieli kultury sarmackiej. Wykształcony, mecenas sztuk, wielki wojownik, bajecznie bogaty, pozostawione listy do ukochanej Marysieńki świadczą o kunszcie w ars amandi. Ale był przede wszystkim ziemianinem, w odrodzeniu rolnictwa widział szanse na nadejście "złotego wieku" dla Polski, co wspaniale ilustruje plafon ukazujący alegorię lata Siemiginowskiego w sypialni króla.

Królowi było duszno w mieście, kochał otwarte przestrzenie Podola, Dzikich Pól. Zapadła decyzja o wybudowania dworku za miastem. Wraz ze wzrostem znaczenia i potęgi króla, skromny, parterowy szlachecki dwór nie przystawał do Majestatu Lwa Lechistanu - jak nazwali go urkowie po wiktorii wiedeńskiej.

Wilanów niczym Rzym

Do końca życia Sobieskiego trwało dzieło rozbudowy, upiększania królewskiej siedziby i całego otoczenia. Głównym budowniczym był Augustyn Locci. Zatrudniono cały sztab artystów: rzeźbiarzy, malarzy, sztukatorów. Stworzono program ideowo-artystyczny, sławiący współczesnego Apollina. Barok to barwa epoka w historii sztuki, pełnymi garściami czerpano z czasów antyku, zdobienie fasady to odniesienia do starożytnego Rzymu. Wszystko, by ukazać cechy potęgi króla i piękna królowej Marii Kazimiery. Najpełniej ideę te obrazuje łacińska sentencja umieszczona na korpusie głównym:

QUOD VETUS URBS COLUIT NUNC NOVA VILLA TENET

czyli "Co starodawne miasto (Rzym) czciło, teraz Nova Villa (Wilanów) posiada".

Strzegące attykę Muzy miały za zadanie mówić o potędze i sławie zwycięskeigo monarchy. Jest ich osiem, brakuje muzy komedii Talii - powód oczywisty, trudno na wesoło opowiadać o heroicznych czynach Herkulesa (bo i takim przydomkiem obdarzano króla).

Niezwykłość tego miejsca, swoisty genius loci polega na tym, że jak sie zjawisz tam raz, będziesz powracał ciągle. Odkrywając kolejne tajemnice pałacowych fasad, urok i barwoność wnętrz, tych królewskich i magnackich. Fenomenem jest, biorąc pod uwagę naszą historię, autentyzm Wilanowa, jego jednorodność i dbałość kolejnych właścicieli o królewską siedzibę, nawiązywanie do wyrafinowanego smaku i gustu Jana III Sobieskiego.

Nie każdy wie, że pałacowe skrzydła powstały dopiero w latach 20. XVIII w., gdy Elżbieta Sieniawska postanowiła przywrócić dawny blask "polskiemu Wersalowi". Umieszczone w niszach rzeźby symbolizują cnoty i idee kolejnych właścicieli Pałacu. Zbiory muzealne, określane mianem kolekcji wilanowskiej, też reprezentują ciągłość, wiele obiektów pamięta czasy króla. W utworzonym przez Kostką Potockiego w 1804 r. muzeum znajdowało się 400 obrazów i dzisiaj, pomimo kataklizmu II wojny, podziwiać możemy około 260, które oglądali jeszcze pierwsi zwiedzający.

Perła baroku

Jak perła zawsze świeci blaskiem, tak i Wilanów zachwyca, zaprasza by go odwiedzać, podziwiać piękno, ukryte tam skarby i obserwować zmiany. Bo tak jak dawni właściciele dbali o Wilanów, szukali pamiątek po "ich królewskich mościach" tak i dzisiejsi włodarze dokładają wszelkich starań, by ten blask ukazał się w pełnej krasie. I poznawać sens i znaczenie bogatej symboliki zdobień fasad i wnętrz. Teraz korzystamy z SMS-ów. A król by pokazać, że jego ukochana Marysieńka jest piękną, wspaniałą małżonką, zamówił odkucie w piaskowcu posągów rzymskich bogiń Wenus i Junony.

Wilanów zachwyca

Wilanów to piękne barokowe założenie pałacowe, zgodnie z modą francuską - Pałac położony jest między dziedzińcem a ogrodem, a na końcu znajduje się Jeziorko Wilanowskie. Gdy górny ogród zostanie odtworzony w kształcie z czasów króla Jana, będziemy mogli go podziwiać w pełnej krasie, każdemu z nas wyrwie się z piersi okrzyk "och, ach".

Skorzystajmy zatem z zaproszenia Bachusa, stojącego na pałacowej attyce alkierza południowo-zachodniego. Czeka nas wspaniała uczta dla oczu i duszy, a póżniej wybierzmy się do "Królewskiej cukierni" skosztować Przysmaku Lwa Lechistanu czy wilanowskich lodów (to też prawdziwy cud). Ale wcześniej przeczytaj moje wpisy na blogu dotyczące Wilanowa, byś nie błądził po dziedzińcu i poznał sekrety pałacowej fasady - o jakich mitach opowiadają płaskorzeźby w archiwoltach, jakie treści ukryte są w łuku triumfalnym króla i co symbolizują rzeźby.

[7 cudów Warszawy:](https://warszawa.naszemiasto.pl/wybierz-z-nami-7-cudow-warszawy/ar/c1-2981866)[ Zobacz nominowanych i zgłoś swoje propozycje](https://warszawa.naszemiasto.pl/wybierz-z-nami-7-cudow-warszawy/ar/c1-2981866)