Zasady bezpiecznego korzystania z internetu. Jakie są zasady?

Już ARPANET, czyli poprzednik internetu, był narażony na wirusy. W tej amerykańskiej sieci w 1971 roku programista z Cambride napisał prawdopodobnie pierwszego robaka, czyli szpiegujący program, który błyskawicznie rozprzestrzeniał się w sieci. „Jestem Creeper, złap mnie jeśli potrafisz ”, taki komunikat wyświetlał się użytkownikom komputerów.

Jeszcze gorzej było w roku 2000. Wtedy wirus ILOVEYOU zainfekował aż 10% komputerów na świecie. Działał w następujący sposób. Użytkownik odbierał maila, o temacie ILOVEYOU wraz z załącznikiem
„LOVE-LETTER-FOR-YOU.TXT.vbs”. Gdy go otworzył program szyfrował dane, a na dodatek wykorzystywał skrzynkę odbiorczą nieszczęśnika. W taki sposób błyskawicznie rozprzestrzeniał się dalej.

Myślicie, że to odległe czasy? W 2017 roku wirus WannaCry sparaliżował 300 tysięcy komputerów, w tym takich podmiotów jak Deutsche Bahn czy brytyjska służba zdrowia. Wirusy, robaki i inne programy infekujące nasze komputery to - niestety - codzienność. Poniżej tłumaczymy co robić, żeby bezpiecznie korzystać z internetu i nie dać się nabrać na "zagrywki" hakerów.

Internet - choć jest oczywistym dobrem ludzkości - posiada również wiele wad. Dorośli, którzy uczą dzieci korzystać z globalnej sieci, powinni zwrócić uwagę na zagrożenia: pornografię, przemoc czy potencjalnych przestępców. Jak się przed tym chronić?

• Ochrona rodzicielska - wystarczy zainstalować prosty program lub odpowiednio ustawić przeglądarkę. Czasem wystarczy zaznaczyć dozwolone strony (lub wyłączyć te niedozwolone). Klucz jest prosty - nie doprowadzić do pojawienia się potencjalnego zagrożenia.
• Edukacja - podstawowym sposobem jest edukacja, czyli rozmowa i uczenie pozytywnych nawyków. Oczywiście dziecko na pewno będzie próbowało złamać ustalone zasady, ale jeśli ma zaplecze wiedzy prawdopodobnie nie będzie kontynuowało złych zachowań. Podstawową jest jednak wiedza samych rodziców, którzy powinni wiedzieć, jak działa globalna sieć.
• Wirusy - oczywiście podstawą jest odpowiednie oprogramowanie, jednak należy zwrócić dziecku uwagę żeby nie ściągało plików z podejrzanych stron. Przypomnijmy, że największe wirusy rozprzestrzeniają się drogą e-mailową. Ochrona poczty to również istotna rzecz, nie tylko z perspektywy dzieci.

Fundacja Dajemy Dzieciom od 2005 roku prowadzi program z zakresu edukacji internetowej Sieciaki.pl. W sieci pojawiają się filmiki rozpatrujące różne sytuacje korzystania ze stron WWW. "Gdy mamy jakiś problem powinniśmy powiedzieć o tym dorosłemu" - słyszymy na jednym z wielu filmików edukacyjnych. Zostały one przygotowane w przyjaznej dla dzieci czy młodzieży formie. Cały projekt to nie tylko wideo ale także strona sieciaki.pl oraz numer telefonu dla dzieci i młodzieży 116 111.

W jaki sposób chronić się przed wirusami? Po pierwsze uważać w co się klika. Bardzo często szkodliwe oprogramowanie ściągami wraz z załącznikiem maila czy z programem z niepewnego źródła. W tym celu powinniśmy sprawdzać dokładnie wszystkie załączniki, które do nas przychodzą.

W przeglądarkach, przy pasku adresu strony znajdziemy informację czy strona jest bezpieczna. Dodatkowo na stronach banku znajdują się tam nazwy odpowiednich certyfikatów. To dla nas wiadomość, że z takiej witryny możemy korzystać i ściągać z niej pliki. Pamiętajmy, że czasem hakerzy tworzą strony identyczne jak te, które mają nasze banki. Adres i certyfikat wyświetlający się obok to znaki, że jesteśmy w dobrym miejscu.

Poza tym podstawowym elementem ochrony jest oczywiście program antywirusowy. Możemy zainstalować pakiet całościowy lub programy skupiające się na ochronie w sieci. Najpopularniejsze darmowe wersje to: avast! Free Antivirus 2018, Kaspersky Free, Microsoft Security Essentials, Comodo AntiVirus.

Szczególną uwagę powinniśmy zwrócić jeśli korzystamy z internetu w pracy lub w miejscu publicznym. Nie zawsze możemy tam zaufać sieci, ponieważ korzysta z niej dużo osób - często również takich o niezbyt dobrych zamiarach.

Jednym z rozwiązań jest prywatne przeglądanie stron. Wyszukiwarki mają karty: "In Private", "Incognito" czy "tryb prywatny". W ten sposób nie zapisuje się historia przeglądania, nie śledzą nas również boty reklamowe. Pamiętajmy przy okazji, żeby pod żadnym pozorem nie zapisywać haseł w przeglądarce z której korzystamy w miejscu publicznym. Należy zwrócić tam szczególną uwagę jeśli logujemy się do banku czy do poczty. To własnie w takich miejscach jesteśmy najczęściej narażeni na wrogie przejęcie hasła.