Zdjęcia Warszawy z lat 50. i 60. Stolica na fotografiach Tadeusza Rolkego na wystawie w DSH

"Tadeusz Rolke. Fotografie warszawskie"

"Tadeusz Rolke. Fotografie warszawskie" to wystawa, na której zostaną pokazane zdjęcia jednego z najwybitniejszych polskich fotografów, współtwórcy powojennego fotoreportażu w Polsce i warszawiaka, który od kilkudziesięciu lat nie rozstaje się z aparatem. To pierwsza tak duża prezentacja warszawskich fotografii Tadeusza Rolke. Kuratorki wystawy, Anna Brzezińska i Małgorzata Purzyńska, wspólnie z autorem wybrały z jego bogatego archiwum ponad sto pięćdziesiąt zdjęć.

- Pomysł przygotowania wystawy jest związany z moją książką poświęconą Tadeuszowi Rolkemu. Artysta był moim profesorem w Laboratorium Reportażu i zdecydował, że napiszę o nim książkę. Tak powstał taki wywiad-rzeka, który się ukazał w 2016 roku - wyjaśniła Małgorzata Purzyńska, jedna z kuratorek wystawy "Tadeusz Rolke. Fotografie warszawskie".

W tym roku przypadają 90. urodziny Tadeusza Rolkego, więc Dom Spotkań z Historią postanowił zaprezentować jego warszawskie fotografie z tej okazji.

Zobaczcie też: Gdzie robić zdjęcia w Warszawie? Oto 10 najlepszych miejsc dla fotografów-amatorów

Ekspozycja - jakie fotografie zobaczymy na wystawie?

Zdjęcia, które zostaną zaprezentowane na wystawie, to przede wszystkim fotografie Tadeusza Rolke z początków jego kariery, z okresu, gdy w latach. 50. i 60. współpracował z pismami „Stolica”, „Polska”, „Ty i Ja” oraz „Przekrój”. Czarno-białe fotografie o walorach poznawczych i artystycznych, zdjęcia reporterskie, portrety znanych osób (m.in. Zbigniewa Cybulskiego, Ewy Demarczyk, Kaliny Jędrusik, Tadeusza Kantora, Tadeusza Konwickiego, Aliny Szapocznikow, Małgorzata Braunek) oraz fotografie modowe. Na wystawie zaprezentowane zostaną również wybrane kolorowe zdjęcia z późniejszych lat.

Ekspozycję uzupełniają nagrania z autorem opowiadającym o swoich zdjęciach i wspomnieniach związanych ze stolicą. Będzie można także zobaczyć jego pierwszy aparat – Zeiss Ikon Baby Box Tengor oraz oryginalne numery tygodnika „Stolica”, dla którego zrealizował wiele materiałów – reportaże, fotoeseje i zdjęcia okładkowe.

Sesja zdjęciowa na dachu budynku przy placu Dąbrowskiego, 2014
Fot. Włodzimierz Pawłow

Fotografia pasją już od małego

Rolke zaczął fotografować jako dziecko w latach 40. XX wieku. Kupił pierwszy aparat w 1944 r. i wtedy zrobił swoje pierwsze zdjęcia Warszawy. Najpierw były to portrety bliskich, potem wyszedł na ulice. To były takie pierwsze, dziecinne jeszcze fotografie aparatem Zeiss Ikon Baby Box Tengor, który nie miał jeszcze możliwości jakichkolwiek regulacji czasu, naświetlania, przysłony czy odległości.

Fotograf brał udział w Powstaniu Warszawskim, później został wywieziony do Niemiec na roboty. Jego matce na szczęście udało się uratować aparat, jego pierwsze zdjęcia, trochę fotografii rodzinnych i pamiętnik swojego dziadka. A wszystko dosłownie w jednej walizce. I kiedy Rolke wrócił do Warszawy, powrócił także do fotografowania. Uwieczniał to, co zostało z miasta, głównie Śródmieście, fotografował mamę na tle ruin, gdzie był ich dom, także budowę trasy W-Z, wspiął się na Prudential i z niego zrobił zdjęcie panoramy miasta, fotografował ruiny getta.

Robotnik w Hucie Warszawa, 1960
Fot. Tadeusz Rolke / Agencja Gazeta

Więzienie

Po wojnie Rolke studiował historię sztuki. W 1952 r. został aresztowany w jednej ze spraw, które wytaczano w tym czasie młodzieży związanej z harcerstwem. Został posądzony o to, że należał do ruchu uniwersalistycznego i chciał siłą obalić ustrój PRL. Sąd wojskowy na Koszykowej skazał go na siedem lat więzienia. Dziewięć miesięcy przesiedział w areszcie śledczym na Ratuszowej tzw. Toledo, a później w Barczewie i w Iławie. Został warunkowo zwolniony po dwóch latach. Nie mógł wrócić na studia, został więc robotnikiem w Polskich Zakładach Optycznych na Grochowie.

Na szczęście była tam ciemnia, dzięki czemu wrócił do fotografowania, poczuł, że to jest jednak jego powołanie, obserwował fotografów i marzył o tej pracy. Jego pierwsze zdjęcia ukazały się w „Świecie Młodych” w 1955 r., a później udało mu się dostać do pisma „Stolica”. Jego brat był architektem i miał kontakty w tym środowisku, więc Tadeusz robił tematy związane z odbudową Warszawy i to też zwróciło uwagę naczelnego, który go przyjął - zaznaczyła Purzyńska.

Zobaczcie też: Warszawa kiedyś i dziś. Spektakularne zmiany porównaliśmy na fotografiach [ZDJĘCIA]

Zdjęcia modowe

Na ekspozycji znajdą się także zdjęcia modowe Tadeusza Rolkego. Współpraca fotografa z Modą Polską zaczęła się w 1960 roku.

- Pierwszą sesję zrobił w Muzeum Literatury. Współpracował też z Barbarą Hoff i dla niej robił zdjęcia do "Przekroju". Jego ulubioną modelką była Lucyna Witkowska, Lucy, która była też zresztą jego dziewczyną. Pokażemy też jego najbardziej znaną fotografię "Matylda i Eustachy", wykonaną na ówczesnej ulicy Rutkowskiego (obecnie Chmielna) koło kina Atlantic. Znaleźli się na niej jego przyjaciel, fotograf Eustachy Kossakowski i dziewczyna Rolkego Joanna Matylda Fiszer oraz skuter - opowiadała kuratorka.

Wyjaśniła, że jest to ikoniczne zdjęcie Tadeusza Rolkego będące symbolem lat 60. - Oni we dwóch pojechali na Śląsk i kupili sobie te skutery w sklepie dla górników. Ponieważ górnicy nie chcieli jeździć skuterami lambretta, a chłopcy chcieli być modni - wskazała.

POLECAMY TEŻ:

Unikatowe zdjęcia Warszawy z lat 50. i 60. Nikt ich nie publikował przez kilkadziesiąt lat!

"Pruszków" prywatnie. Luksusowe życie mafijnych bossów [ARCHIWALNE ZDJĘCIA]

Gigantyczny park rozrywki powstaje pod Warszawą. W Europie nie ma większego!

Lewitujący dom w Józefowie. Nowy projekt autora "niewidzialnego domu"

Nazwy dzielnic Warszawy. Skąd się wzięły i co oznaczają?

Niezwykłe zdjęcia! Tak wyglądało życie na ulicach Warszawy w 1941 roku

---