Zegar starzenia pokazuje, co najbardziej wpływa na nasz wiek biologiczny. Stres i bezsenność potrafią postarzyć jak palenie papierosów

Zegar starzenia to model statystyczny umożliwiający pomiar wieku biologicznego, który związany jest m.in. z intensywnością procesów starzenia i może być zależny od czynników genetycznych i środowiskowych oraz od stylu życia.

Jak podają autorzy badania opublikowanego na łamach czasopisma medycznego „Aging”, naukowcy z Deep Longevity Limited w Hongkongu, w zależności od tempa starzenia się ludzie mogą być podzieleni na osoby starzejące się powoli, normalnie i szybko.

Zobacz: Deficyt kaloryczny naprawdę spowalnia starzenie, redukując ryzyko przedwczesnej śmierci. Potwierdziły to badania kliniczne

Badania wykazały, że zwiększony wiek biologiczny wiąże się z wyższą śmiertelnością, podatnością na infekcje i szeregiem chorób niezakaźnych oraz odwrotnie – powolne tempo starzenia się ma związek z lepszym stanem zdrowia w porównaniu do rówieśników.

Wykazano także, że czynniki psychologiczne, takie jak stres, samotność, zdrowie psychiczne i negatywne postrzeganie starzenia się mogą mieć znaczący wpływ na procesy starzenia wynikające z parametrów fizycznych. Stres nagromadzony przez całe życie może być odpowiedzialny nawet za 3,6 roku dodatkowego wieku biologicznego.

W związku z tym, że niewiele badań próbowało to tej pory określić wpływ czynników psychologicznych na procesy starzenia fizycznego, zespół naukowców postanowił opracować nowatorski zegar starzenia, uwzględniający zmienne psychologiczne i społeczne.

Ich zegar wykorzystuje dane obejmujące m.in. badania krwi, parametry genetyczne i informacje dotyczące DNA pochodzące od prawie 12 000 dorosłych Chińczyków, znajdujące się w zbiorze danych CHARLS. Jest to ogólnokrajowe badanie populacji chińskiej w wieku powyżej 45 lat, które zawiera także informacje na temat statusu społecznego i ekonomicznego respondentów, historię ich zdrowia, biometrię i paneli krwi.

Problemy ze zdrowiem psychicznym brane pod uwagę w badaniu obejmowały:

• depresję,
• problemy ze snem,
• samotność,
• brak satysfakcji z życia,
• brak nadziei.

Ponadto naukowcy uwzględnili status społeczny danej osoby – żonaty lub owdowiały i/lub mieszkający na obszarach wiejskich.

Po przeanalizowaniu danych badacze stwierdzili, że wszystkie czynniki zawarte w analizie miały znaczący wpływ na tempo starzenia się.

Najbardziej dotkliwe skutki miały: palenie tytoniu (zwiększone tempo starzenia się o 1,25 roku), problemy ze snem (tempo zwiększone o 0,44 roku) i pozostawanie w małżeństwie (obniżone tempo starzenia się o 0,59 roku).

Naukowcy odkryli także, że jeśli wszystkie zmienne psychologiczne uwzględnione w badaniu przyjmują wartości wskazujące na gorsze samopoczucie, to tempo starzenia zwiększa się o 1,65 roku, czyli jest szybsze niż w przypadku paleniu papierosów.

Ustalono także, że uczucie bycia nieszczęśliwym przyczynia się do starzenia szybszego o 0,35 roku, a brak problemów ze snem zmniejsza je o 0,44 roku. Badani będący w związku małżeńskim mieli wiek biologiczny o 0,6 roku niższy niż panny i kawalerowie, podczas gdy owdowiali uczestnicy starzeli się wg zegara o 0,3 roku szybciej.

Zarówno instrumentalne, jak i emocjonalne wsparcie ze strony małżonka i potomstwa znacząco poprawia zadowolenie z życia, a tym samym zmniejsza tempo starzenia.

Ponadto naukowcy przewidują, że osoby mieszkające na obszarach wiejskich mogą być biologicznie o 0,4 roku starsze niż osoby mieszkające na obszarach miejskich.

– Korzystając z danych z chińskiej bazy danych CHARLS, wykazaliśmy, że starzenie się organizmu zależy nie tylko od czynników fizycznych, ale także, do pewnego stopnia, od stanu psychicznego i statusu społecznego. Zinterpretowaliśmy wiek biologiczny jako wskaźnik ogólnego stanu zdrowia i pokazaliśmy, że pozytywne uczucia (szczęście, nadzieja, bezpieczeństwo) mają na niego znaczący wpływ – mówią autorzy badania.

Wyniki badania potwierdzają także wpływ towarzystwa innych ludzi oraz psychologicznie przyjaznego środowiska na długowieczność.

– Obserwowany wpływ stanu psychicznego na wiek biologiczny jest znaczący i porównywalny z efektem palenia. Tak więc wspieranie zdrowia psychicznego można uznać za potencjalny czynnik przeciwstarzeniowy, a płynącego z niego korzyści postawić na równi z bardziej namacalnym, fizycznym podejściem terapeutycznym – resumują badacze.

Zobacz także:

Źródło: Psychological factors substantially contribute to biological aging: evidence from the aging rate in Chinese older adults Aging