Zwyczaje bożonarodzeniowe na Opolszczyźnie

W dzień Wigilii nie wolno rąbać drewna, bo przez cały rok będzie tego kto to robił, bolała głowa. A zanim usiądziemy za stołem, należy dmuchnąć na krzesło, bo może na nim siedzieć duszyczka. To niektóre z wielu zwyczajów i przesądów związanych ze świętami, jakie pojawiały się na Opolszczyźnie kilkadziesiąt lat temu. Niektóre przetrwały do dziś.
Mężczyźni zazwyczaj zajmowali się pracami na zewnątrz domostw. Nie mogły być one ciężkie, bo to przynosiło pecha. Rabanie drewna czy wbijanie gwoździ w następnym roku mogło bowiem przynieść częste bóle głowy i zębów. W czasie gdy mężczyźni byli na dworze, kobiety przygotowywały wieczerze. Tradycyjnie na stole wigilijnym musiała pojawić się siemieniotka, czyli zupa z siemienia lnianego. - Bardzo często była także zupa grzybowa - mówi Bogdan Jasiński, etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej. - Na śląskich stołach nie mogło zabraknąć moczki.Ryba na wigilii jeszcze przed wojną była rzadkością. Jadło się więc potrawy na bazie mąki czy kapusty.
Gdy stały na piecu, można było przygotowywać wystrój izby i stół. W jej rogu pojawiał się snop żyta. Miało to przynieść pomyślność i obfite plony w nadchodzącym roku. Teraz snop został zamieniony na sianko, które chowamy pod obrusem. Pod stołem należało położyć siekierę, co chroniło to przed chorobami nóg i bólami reumatycznymi. Tradycją, która przetrwała do dziś jest dodatkowe nakrycie. - Było ono przygotowywane nie tylko dla niespodziewanego gościa, ale również dla duszyczki, która wędrowała po świecie - mówi Jasiński.
Przed wigilią rodzina dzieliła się chlebem, opłatek na Opolszczyźnie pojawił dopiero w latach 30. ubiegłego stulecia. - Przez cały dzień należało być cichym i uprzejmym dla siebie - mówi Jasiński. - Bo jak zachowujemy się w Wigilię, taki będziemy cały nadchodzący rok.