Mija 70 lat od "małego sabotażu"

Po zajęciu Warszawy w październiku 1939, niemieckie władze okupacyjne nakazały zasłonięcie umieszczonej na cokole pomnika tablicy: "Mikołajowi Kopernikowi – Rodacy". Na niej pojawiła się (przykręcona czterema śrubami) nowa tablica: "Dem Grossen Deutschen Astronomen", czyli "Wielkiemu astronomowi niemieckiemu".

"Alek", przygotowując się do akcji zdjęcia niemieckiej tablicy, postanowił sprawdzić jak mocno zaciśnięte są mutry mocujące. Przed wygaśnięciem godziny policyjnej wskoczył na cokół pomnika i ku swemu zaskoczeniu stwierdził, że nakrętki można odkręcić ręką. Postanowił działać natychmiast, z narażeniem życia, bo przecież kilkadziesiąt metrów od pomnika, przy Krakowskim Przedmieściu 1, znajdował się główny gmach Komendy Policji z wystawionym zewnętrznym posterunkiem. Po zdjęciu ciężkiej tablicy, "Alek" przeciągnął ją chodnikiem pod arkadami Pałacu Staszica i ukrył w śniegu zalegającym na pobliskiej uliczce.

Niemcy w odwecie zdemontowali stojący w tamtym okresie na pl. Krasińskich pomnik Jana Kilińskiego i ukryli go w Muzeum Narodowym. Dawidowski śledził jednak samochód wywożący monument i zdekonspirował kryjówkę pisząc na murze placówki "Jam tu. Ludu W-wy. Kiliński Jan".

Czytaj także: Zobacz przedwojenny Most Poniatowskiego. Ruiny nadal są na dnie Wisły! (ZDJĘCIA)

Maciej Aleksy Dawidowski "Alek" urodził 3 listopada 1920 roku w Drohobyczu (obecnie Ukraina). Uczęszczał do stołecznego gimnazjum im. Stefana Batorego, gdzie należał do 23. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Bolesława Chrobrego zwanej "Pomarańczarnią". Po wybuchu II wojny był m.in. łącznikiem w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej, a w 1940 roku zaczął się kształcić w Państwowej Szkole Budowy Maszyn. Jako członek Szarych Szeregów uczestniczył w akcjach konspiracyjnej Organizacji Małego Sabotażu "Wawer". Wiosną 1941, wraz z grupą przyjaciół z 23 WDH, wstąpił do Szarych Szeregów chorągwi Warszawskiej. Objął dowodzenie drużyną w hufcu "Mokotów Górny" (Rój MG), kierowanym od lata 1942 przez Tadeusza "Zośkę" Zawadzkiego. Razem ze swoją drużyną uczestniczył w działaniach Organizacji Małego Sabotażu "Wawer", do których skierowany został hufiec "MG" wraz z całym Okręgiem "Południe" Chorągwi Warszawskiej.

Podczas akcji pod Arsenałem (26 marca 1943) został ciężko ranny w bruch. Zmarł po czterech dniach, 30 marca 1943 roku. Spoczywa na Wojskowych Powązkach w Warszawie.