Północne peryferie Pragi-Północ. Miasto się zmienia

Komplikacji jest więcej, jeśli spojrzymy na współczesne mapy: co obszar Miejskiego Systemu Informacji „Pelcowizna” ma z Pelcowizną wspólnego? Przed wojną teren w sąsiedztwie dzisiejszej Trasy Toruńskiej pokrywała niska drewniana zabudowa o charakterze podmiejskim.

Obraz dzielnicy biednej, czy wręcz niebezpiecznej, miał się stopniowo zmieniać za sprawą planów budowy na południe od Pelcowizny nowych osiedli mieszkaniowych na wzór prężnie rozwijającego się tuż za Wisłą Żoliborza. Pelcowizna jednak doszczętnie spłonęła podczas wojny i nie została nigdy odbudowana. Jej mieszkańcy rozproszyli się po Warszawie, trafiając m.in. na Śliwice, położone za rozległą rumiankową łąką.

Tymczasem wkrótce po wojnie łąkę zaczął kolonizować przemysł - już nie kolejni mieszkańcy. Jedyną realizacją planów przedwojennych było powstanie w latach 1935-1939 kolonii mieszkalnej Śliwice. Na wzór Żoliborza wznoszono tu jednopiętrowe murowane bliźniaki z niewielkimi ogródkami. Ostatecznie, wraz z kilkoma późniejszymi plombami z lat 60., powstało 70 budynków 2-6-rodzinnych przy dwóch lokalnych ulicach: Gersona i Witkiewicza. Podobne osiedla miały się ciągnąć dalej na południe, w kierunku Pragi, i zostać uzupełnione od strony ul. Modlińskiej (dziś Jagiellońska) wyższymi domami z lokalami usługowymi w parterach. Bank Gospodarstwa Krajowego na realizację tych planów pozyskał grunty w wyniku parcelacji działającego na tych terenach gospodarstwa rolnego -- folwarku Golędzinów. Pola i rozległe łąki ciągnęły się między Wisłą a linią kolejową ze stacją Warszawa-Praga.

Na fragmencie historycznego Golędzinowa, w Forcie Śliwickiego, przed wojną, podobnie jak w czasach carskich, stacjonowało wojsko. Po wojnie koszary docelowo przejęła i zaadaptowała do swych potrzeb Milicja Obywatelska. Złą sławę Golędzinów zawdzięcza stacjonującej tam specjalnej jednostce ZOMO (Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej), powołanej do tłumienia manifestacji. Z mostu Gdańskiego można było nawet dojrzeć stojące na parkingu armatki wodne…

Budowa w latach 50. XX w. Fabryki Samochodów Osobowych przekreśliła plany przedwojenne dla terenów Pelcowizny i Śliwic na długie dziesięciolecia. Od kilku lat wraca jednak pomysł zabudowy mieszkaniowej na terenach pofabrycznych. Za sprawą budowy na Golędzinowie w ostatnich latach nowoczesnego, dobrze zaprojektowanego osiedla domów komunalnych, nazwa „Golędzinów” też pomału przestaje się kojarzyć negatywnie. Zapoczątkowuje również powrót do mieszkaniowego wykorzystania tej niedocenianej i peryferyjnej części Pragi-Północ.