Park Kaskada w Warszawie. Kiedyś spacerowała tam królowa Marysieńka. Odkrywamy tajemnice tego miejsca

Park Kaskada, znajdujący się pomiędzy aleją Armii Krajowej a ulicą Słowackiego w dzielnicy Żoliborz, to najprawdopodobniej najstarszy park na terenie Warszawy. Już od XVII wieku była to część rezydencji królewskiej na Marymoncie. Bardzo szybko teren ten zyskał sławę, stając się popularnym miejscem podmiejskiego wypoczynku.

W roku 1695 roku Jan III Sobieski zbudował tu pałacyk i dwa pawilony, wg projektu Tylmana z Gamerena, dla swojej Marysieńki. Początkowo posiadłość ta była wykorzystywana przez parę królewską jako letnia rezydencja. Był to zalesiony teren o powierzchni około 100 mórg. Jednak po śmierci króla teren z pałacem przeszedł w ręce jego syna, następnie posiadłość sprzedano Augustowi II. W latach kolejnych pałac zmieniał kilkakrotnie właścicieli, by przejść w końcu na własność Księstwa Warszawskiego.

W roku 1816 ustanowiono tu Instytut Agronomiczny, który został zamknięty w 1861 roku. W latach 1818-1830 rozbudowano Szkołę Agronomiczną. W jej granicach znajdował się zwierzyniec, którego teren zajmuje obecnie Park Kaskada.

Aleje spacerowe czy ścieżki na terenie parku zostały wytyczone z początkiem XIX wieku przez nowego właściciela – generała Józefa Rautenstraucha. To on wprowadził tam też łodzie spacerowe, ustawił takie elementy małej architektury jak ławki czy altanki. Później na terenie zlokalizowanej tam gospody odbywały się różnego rodzaju zabawy, festyny czy pokazy pirotechniczne.

Nazwa parku pochodzi od wodospadu zasilanego naturalnym źródłem, który został urządzony w 1820 roku.
Park został oddany do użytku w 1950 lub 1951. Obecnie zamiast naturalnego wodospadu w Parku Kaskada znajdziemy fontannę i oczko wodne.

W 1915 wybudowano na terenie posiadłości Stację Doświadczalną Oczyszczania Ścieków, otwarto schronisko dla nieuleczalnie chorych, a następnie Wojskową Centralną Szkołę Gazową. W 1926 roku w miejscu pałacyku powstał kościół Matki Bożej Królowej Polski. Odtąd stanowi on zwieńczenie Góry Marii i króluje nad okolicą.

Podczas drugiej wojny światowej duża część parku została zajęta na prowizoryczne pola uprawne, zaś budynek mieszkalny Stacji Doświadczalnej Oczyszczania Ścieków w trakcie Powstania Warszawskiego stał się świadkiem ogromnej tragedii – szturmujący Marymont i Żoliborz Niemcy zamordowali tam 14 września 1944 roku około 40 osób, w tym Olgę Przyłęcką – ich pamięć przywołuje zachowana ściana dawnego domu pracowników wodociągów miejskich przy ul. Kolektorskiej wraz z tablicą pamiątkową Tchorka.